به گزارش خبرگزاری فارس از زنجان، شاید یکی از نامهای پر تکراری که زنجانی‌ها آن را در مورد مشکلات کارگری شنیده‌اند کارخانه روغن نباتی جهان باشد شرکتی که هر از چندی سر ناسازگاری گذاشته و با تعدیل چند نیرو و یا تعطیلی شرکت حاشه‌ساز می‌شود.
اما این شرکت چرا و چگونه از یک برند تجاری موفق و خوشنام به یک واحد مشکل‌دار که کج‌دار و مریز به راه خود ادامه می‌دهد تبدیل شده است و آیا امیدی به آینده این شرکت وجود دارد.
واگذاری و خصوصی‌سازی چند شرکت در کشور دارای حاشیه‌های فراوانی بوده است، شرکت‌های مانند هپکو، نیشکر هفت‌تپه و... که از جمله آنها می‌توان به شرکت روغن نباتی جهان نیز اشاره کرد، شرکتی که بعد از واگذاری کمتر روی خوش دید و کسانی که در این میان بیشترین آسیب را دیدند کارگران آن بودند.
جهان «غضنفر»
۱۵ آبان‌ماه ۱۳۳۴ کارخانه روغن‌نباتی جهان برای تولید روغن از روغن‌دانه‌های پنبه با سرمایه‌گذاری مشترک «محمد فاتح» و «محمدعلی غضنفر» در «حاجی‌آباد» کرج تأسیس شد. این کارخانه به تولید روغن‌های جامد در وزن‌های ۹۰۰ گرمی تا ۱۷ کیلوگرمی اقدام می‌کرد و ظرفیت تولید آن به ۲۶۰ تن روغن جامد و مایع هم رسید.
کارخانه بعد از انقلاب مصادره و تحت مدیریت بنیاد شهید قرار گرفت و پس از انتقال به کیلومتر ۱۵ آزادراه زنجان- قزوین در اوایل دهه ۸۰ با حضور برخی مسؤولان کشوری در سال ۸۵ به بهره‌برداری مجدد رسید.
در آن ایام حدود ۴۸ درصد سهام کارخانه در اختیار بنیاد شهید و امور ایثارگران، حدود ۷ درصد در اختیار ستاد اجرایی فرمان امام و بقیه در اختیار سایر شرکت‌های سرمایه‌گذاری و عمومی بود.
اواسط شهریورماه سال ۸۵ فاز نخست کارخانه روغن نباتی جهان پس از انتقال به محل جدید در استان زنجان به بهره‌برداری رسید، افتتاحی که شاید فقط در چند سال نخست برای کارگران خوش یمن بود و بعد از آن نانی که قرار بود برای آنها روغنی شود را نه تنها روغنی نکرد، بلکه آن را آجر کرد.
میراث «بیژن»
روغن نباتی جهان در اواخر کار دولت دهم به بهانه خصوصی‌سازی بنابر اصل ۴۴ قانون اساسی و بدون حضور سازمان خصوصی‌سازی به اسماعیلی سپرده شد تا دور جدیدی از حیات خود را آغاز کند، اما این واگذاری هرگز کمکی به اقتصاد استان و یا کارگران این شرکت نبود، بلکه دور جدیدی از تعدیل‌ها و اعتصابات و بیکاری را برای کارگران این شرکت به دنبال داشت.
شاید بتوان گفت، بیژن اسماعیلی از هیچ کس حرف شنوی نداشت و هر کار و عملی که دلش می‌خواست را با نظر و خواسته خود عملی و اجرا می‌کرد و حتی در این زمینه تعهدات و حتی امتیازدهی‌های مکرر مسؤولان هم چاره‌ساز نبود و پاشته در روغن نباتی جهان به خواسته بیژن و در راستای منافع وی می‌چرخید.
پس از واگذاری، کارگران این شرکت که تعدادی از آنها هم فرزندان شهدا بودند در مراحل مختلف تعدیل و از کارخانه اخراج و یا به زور کنار گذاشته شدند تا اقدامات در راستای بازی با این برند معروف ادامه داشته باشد.
کارخانه‌ای که با به‌روزترین و مدرن‌ترین دستگاه‌های روز تجهیز شده و چرخه کامل بسته‌بندی را دارد، قبل از واگذاری روزانه تا 420 تن تولید داشت اما کم‌کم رو به افول رفت تا اینکه تولید آن به کمتر از 50 تن رسید تا بسیاری از متخصصان زبده شرکت به دلیل افت تولید چاره را در جدایی از این شرکت ببیند.
مشکلات با تعدیل‌ها و اخراج‌های گاه و بی‌گاه ادامه یافت تا اینکه از کل کارگران که در زمان واگذاری حدود 640 نفر بود، اکنون فقط 80 کارگر باقی مانده است و شرکتی که در سه شیفت کاری فعال بوده این روزها به زور فقط در یک شیفت و آن هم شاید برای ظاهر سازی فعالیت دارد.
بعد از اخراج نماینده کارگران در حال حاضر کارگران شرکت هیچ نماینده‌ای ندارد و هر کس بخواهد حرفی بزند اخراج می‌شود، حتی وضعیت طوری است که مدیران مجموعه روغن‌های تاریخ گذشته و حتی بعد از شیوع کرونا ژل‌هایی را به کارگران داده است که تاریخ آن به چند سال قبل بازمی‌گردد تا نشان دهند که هیچ ترسی از هیچ کس و هیچ نهادی ندارند و کارگری هم که ژل‌های تاریخ گذشته را علنی می‌کند از کار اخراج می‌شود.
کارگران روغن نباتی جهان فیش حقوقی، مرخصی ساعتی و روزانه، غذا، حکم کارگزینی و ... هیچ چیز ندارند، این در حالی است که حتی حق اعتراض هم ندارند و دستگاه‌ها و سازمان‌هایی که باید پیگیری امور آنها باشد، روزه سکوت گرفته‌اند.
مشکلات روغن نباتی جهان فقط به بخش کارگری برنمی‌گردد بلکه این واحد تولیدی در سالی که به جهش تولید نام‌گذاری شده محصولات خود را کمتر به بازار مصرف عرضه می‌کند و در انبار شرکت بیش از 600 تن انباشته شده است، عددی که مدیر کارخانه آن را 500 تن اعلام می‌کند.
واقعا چرا وقتی یک بقالی در گوشه‌ای از شهر تخلف کوچکی را انجام می‌دهد چندین اکیپ اعزام شده و در سریع‌ترین زمان ممکن با وی برخورد می‌شود، اما در مورد روغن نباتی جهان و مشکلات آن در زمینه‌های کارگری و عرضه مواد اولیه و تخلفات و... هیچ سازمان و نهادی اقدامی انجام نداده است؟
علت حمایت بی‌چون و چرای مسؤولان استان از روغن نباتی جهان چیست؟
شاید یکی از مهمترین دلایل مدیران در مقابل این شرکت 80 کارگری باشد که در حال فعالیت در این شرکت هستند اما این حمایت‌ها در حالی که مالکان شرکت جز در اندک موارد انگشت شمار که با مدیران استان همراهی می‌کند باید تا کی ادامه داشته باشد.
«رئیسی» مرهمی دو ماهه!
کارگران شرکت در زمان حضور رئیس قوه قضائیه در زنجان و در 14 شهریور 1398 مشکلات خود را با آیت‌الله رئیسی در میان می‌گذارند و وی قول پیگیری حق و حقوق و مشکلات آنها را می‌دهد.
آیت‌الله رئیسی پس از شنیدن سخنان کارگران و درخواست توضیح از مسؤولان استانی در خصوص مشکلات این کارخانه در جلسه شورای اداری استان قول پیگیری و به سرانجام رسیدن مشکلات این کارخانه را می‌دهد و می‌گوید: آیا قرار بود با خصوصی‌سازی کارگران بیکار شوند که در این خصوص نیز ما پیگیری می‌کنیم.
پیگیری‌های رئیس قوه قضاییه موجب حل مشکلات کارگران شرکت می‌شود، اما بعد از چند ماه بهبود وضعیت، مشکلات دوباره به کارخانه باز می‌گردد.
حتی بازدید‌های مسؤولان استانی به جای حل مشکلات کارگران برای آنها مایه دردسر می‌شود و کارگری که زمان حضور استاندار و رئیس صنعت، معدن و تجارت استان زنجان لب به سخن می‌گشاید و مشکلات شرکت و کارگران را بیان می‌کند فقط دو ساعت بعد از رفتن آنها از کار اخراج می‌شود تا تاوان اعتراض خود را بپردازد.
مدیرکارخانه روغن نباتی جهان در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با اشاره به اینکه شرکت بعد از مهرماه 1398 و بعد از ساماندهی و رفع برخی مشکلات تولید خود را آغاز کرده است، اظهار کرد: از مهرماه سال گذشته تاکنون و بعد از برطرف شدن مشکلات فنی و تهیه مواد اولیه اقدام به تولید روغن کرده که میزان میانگین تولید روزانه بین 35 تا 40 تن روغن بوده که روانه بازار می‌کند.
روزانه بین 35 تا 40 تن روغن را تولید می‌کنیم
زارعی شکیب در مورد وضعیت تهیه روغن خام با تقدیر از استاندار، طاهری نماینده زنجان و طارم و رئیس کل دادگستری استان در راستای تهیه مواد خام گفت: ما در تهیه مواد اولیه مشکل داریم و می‌توانیم با همین شرایط فعلی روزانه 80 تن تولید کنیم، ولی به دلیل نبود مواد خام دست به عصا حرکت می‌کنیم و اگر مشکلات رفع شود می‌توانیم جذب نبروی انسانی داشته باشیم.
وی در مورد 11 هزار تن مواد اولیه‌ای که قرار است با تلاش مسؤولان به شرکت داده شود، تصریح کرد: بازرگانی دولتی روال اداری خاص خود را دارد، ولی چیزی که به دست ما رسیده است 450 تن بوده است و بقیه این اعداد در حد نامه‌نگاری است.
مدیر کارخانه روغن نباتی جهان با بیان اینکه اگر مواد اولیه برسد ما می‌توانیم تولید را با همین تعداد کارگر تا 80 تن بالا ببریم و اگر مواد به حد کافی به دست ما برسد، شرکت توانایی جذب نیروی جدید و ایجاد زمینه اشتغال کارگران جدید را فراهم و شیفت‌های کاری را افزایش خواهد داد، تصریح کرد: در صورت کمک مسوؤلان می‌توانیم 80 نفر نیروی جدید را نیز به مجموعه اضافه کنیم و توانایی افزایش تولید تا دو برابر را نیز داریم.
زارعی شکیب در مورد بدهی 25 میلیارد تومانی شرکت که به قبل از واگذاری مربوط است، گفت: مبلغ بدهی در زمان واگذاری به خریدار جدید اعلام نشده و همین امر موجب شده است ما در تهیه مواد اولیه دچار مشکل شویم چرا که بازرگانی دولتی می‌گوید شما باید اول بدهی خود را تسویه کنید تا ما مواد اولیه به شما بدهیم که این موضوع از طرف واحد حقوقی در حال پیگیری است و ما امیدواریم مشکلات رفع شود.
وی در مورد مشکلات کارگری شرکت گفت: امروز کارگران در کل جامعه با مشکلات زیادی مواجه هستند و با توجه به تورم زیاد مالک تلاش دارد تا همه مشکلات کارگران رفع شود و به این مشکلات واقف است و در حال تلاش برای حل همه مشکلات است، ما درک می‌کنیم که کارگر برای کار آمده است و نه برای اغتشاش و تحصن.
مدیرکارخانه روغن نباتی جهان با بیان اینکه با مساعدت‌های مالک تمام معوقات هشت ماهه کارگران شرکت پرداخت شده است، افزود: در حال حاضر حقوق کارگران به روز شده و پانزدهم هر ماه با یک ماه تاخیر پرداخت می‌شود، سرویس ایاب و ذهاب برقرار شده و بیمه جاری تامین اجتماعی نیز در حال پرداخت است.
زارعی شکیب در مورد بدهی‌های شرکت نیز گفت: اصل بدهی به تامین اجتماعی در حدود 3 میلیارد تومان بوده است، ولی با جرائم در حدود 8 میلیارد تومان شده است. به نظرم در سال جهش تولید می‌شود مساعدت کرد و با راهکارهایی که وجود دارد تامین اجتماعی می‌تواند جرائم را صفر و بدهی را هم تقسیط کند تا سرمایه‌گذار بتواند به راه خود ادامه دهد که در این زمینه مکاتباتی هم انجام شده و مشکلات به مسؤولان تامین اجتماعی اعلام شده است.
وی در مورد مطالبات برخی کارگران گفت: از طرف وکیل شرکت اقدام شده و چون این مطالبات سنگین است، در طول این مدت به صورت نوبتی برای کارگران در حال پرداخت است. شرایط خوب است به طوری که در یک سال گذشته شرکت مشکل نداشته و کارگری هم تاکنون توقیف اموال نگرفته است.
مدیر کارخانه روغن نباتی جهان در مورد میزان عرضه روغن از سوی شرکت به بازار مصرف گفت: از آغاز تولید که از اواخر آذر ماه سال گذشته بوده، بیش از 800 تن محصول به بازار مصرف عرضه شده و در حال حاضر هم 500 تن در انبارهای شرکت موجود است.
وی افزود: همچنین اتحادیه خواروبار زنجان نیز 100 تن درخواست کرده که از چند روز گذشته برای تحویل به آنها بارگیری شده که با هماهنگی صنعت و معدن استان به آنها تحویل و از طریق آنها در بازار توزیع می‌شود.
زارعی شکیب با بیان اینکه روغن نباتی جهان در حال حاضر با ظرفیت 30 درصد در حال فعالیت است، گفت: اگر مواد خام به صورت مداوم به دست ما برسد و این شرکت با 100 درصد ظرفیت کار کند توانایی پاسخگویی به نیاز 25 درصد نیاز روغن کشور را دارد.
در زمان حضور در شرکت تلاش داشتیم از مراحل تولید و حضور کارگران در شرکت عکس و فیلم تهیه کنیم که مدیر کارخانه گفت؛ که در حال حاضر هیجچ تولیدی انجام نمی‌شود و خط تولید تعطیل است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار زنجان نیز در این رابطه با بیان اینکه روغن نباتی جهان یک واحد احیا شده است و خصلتا هم دارای بدهی‌های معوق و نیاز به سرمایه برای اورهال دارد، تصریح کرد: بدهی‌های معوق کارگری، بدهی‌های انرژی، تامین اجتماعی و کل بدهی‌های انباشته قسط‌بندی شده و ماه به ماه به صورت مداوم پرداخت می‌شود.
محمدرضا آبی‌پور با بیان اینکه حقوق کارگری شرکت هم به روز شده است و حقوق کارگران با یک ماه اختلاف پرداخت می‌شود، افزود: با توجه به کاهش 40 درصدی واردات روغن خام به دلایل مختلف از جمله شیوع ویروس کرونا با همراهی وزیر دفاع، استاندار و نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس شورای اسلامی در حال تهیه مواد اولیه برای این شرکت هستیم.
وی با بیان اینکه فعالیت شرکت در حال حاضر با این تعداد کارگر به دلیل کاهش سهیمه روغن است، تصریح کرد: اگر مواد اولیه به درستی و بالاتر از سهیمه در اختیار این شرکت قرار گیرد قابلیت افزایش تعداد کارگران و میزان تولید را هم دارد.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار زنجان با بیان اینکه با تهیه بیش از 10 هزار تن مواد خام برای یک سال این شرکت موافقت شده و از این مقدار در حدود یک هزار تن تخصیص یافته است، تصریح کرد: همه مسؤولان استان در تلاش هستند که مشکلات این شرکت رفع شود.
انبار 580 تن روغن نباتی در جهان
به گفته مدیر کارخانه روغن نباتی جهان در حدود 500 تن روغن در شرکت موجود است روغنی که از سال گذشته تولید و انبار شده است، روغنی که شاید نیاز یک سال شهری مانند زنجان را تامین کند.
اما چرا تاکنون این مقدار روغن خوراکی آن هم در تلاطم‌هایی که در طول دو سال اخیر در عرضه و قیمت این مواد خوراکی در بازار به وجود آمده است، به بازار عرضه نشده است و هدف مدیران و مالک شرکت از تلمبار این مقدار روغن چیست، سؤالی است که باید مدیران استان و به ویژه مدیران ارشد باید صراحتا به آن پاسخ دهد.
مدیرکل صمت استان زنجان در این رابطه با بیان اینکه روغن‌هایی که در داخل کارخانه انبار شده از لحاظ تناژ برای کارخانه روغن نباتی جهان چشمگیر نیست، اظهار کرد: کارخانه ظرفیت تولید 150 تن در روز را دارد و مقدار روغن انبار شده در کارخانه 600 تن است که تولید 10 روز این واحد است که در هشت ماه گذشته این مقدار را تولید و انبار کرده است.
ناصر فغفوری از تخصیص بیش از 10 هزار تن روغن با پیگیری‌های استاندار برای این شرکت خبر داد و گفت: هزینه یک هزار تن از این مقدار از سوی شرکت بازرگانی به حساب شرکت بازرگانی واریز است.
وی با بیان اینکه از مبلغ کلی واریز شده بهای 550 تن از سوی شرکت در ازای بدهی 25 میلیارد تومانی مربوط به قبل واگذاری شرکت برداشت شده و 450 تن روغن به کارخانه تحویل شده است، گفت: این بدهی 20 ساله بابت هزینه‌های کوپن که شرکت روغن نباتی جهان به شرکت بازرگانی بدهکار بوده، برداشته شده است که این اقدام یک گرو کشی است که باید به دست قوه قضاییه حل شود.
وی در مورد محصولات موجود در انبار شرکت گفت: اولین محموله تولیدی شرکت به تاریخ دی ماه 98 است که تقریبا زمان انقضای مصرف استاندارد محصول تا خرداد 1400 است که چیزی حدود 100 تن است.
وی با اشاره به قول استاندار برای عرضه اولویت‌دار روغن‌های شرکت در استان و برای مردم زنجان است و این شرکت می‌گوید من این کار را نمی‌کنم، تصریح کرد: روغن موجود در کارخانه تقریبا مایحتاج یک سال مردم زنجان را تامین می‌کند.
وی با بیان اینکه سلطانیه یک هزار و 494 کارتن معادل 15 تن، ایجرود 5 تن، طارم 2 تن، ماهنشان 2.5 تن و زنجان 25 تن و فروشگاه اتکا نیز 150 تن حواله روغن نباتی به شرکت جهان ارائه شده است، تصریح کرد: اتحادیه خواروبار فروشان زنجان نیز 20 تن به مغازه‌ها و فروشگاه‌ها سطح شهر توزیع کرده است که به علت مناسب بودن قیمت با استقبال خوب مردم روبه‌رو شده است.
فغفوری با اشاره به اینکه روغن نباتی با برند جهان توزیع شده در این چند روز توسط فروشگاه‌های زنجان زیر 5 هزار تومان بوده در حالی است که روغن‌هایی با برندهای دیگر با همان کیفیت به قیمت 7 هزار تا 7 هزار و 500 تومان است، ادامه داد: اتحادیه در نظر دارد به علت استقبال خرید مردم زنجان به جای 20 تن درخواستی 80 تن روغن از کارخانه جهان دریافت و توزیع کند.
مدیرکل صمت استان زنجان با بیان اینکه ما سعی داریم محصول تولیدی کارخانه جهان را در خود زنجان توزیع کنیم، گفت: شرکت بازرگانی دولتی در نظر دارد که حواله برای سایر استانها بگیرد که این موضوع نیز به میزان مواد اولیه که به کارخانه داده است امکان‌پذیر خواهد بود.
وی در مورد برخی شایعات در مورد خارج شدن روغن کارخانه جهان از رده و مصرف آن در موارد دیگر غیر از مصرف خوراکی افزود: کارخانه باید مستنداتی برای تبدیل به بطری شدن را به شرکت بازرگانی ارائه دهد و در شرایط کنونی که بازار تشنه روغن است غیر قابل قبول است که به دلیل به فروش نرسیدن در بازار روغنی غیرقابل استفاده غذایی باشد.
فغفوری با بیان اینکه تا آنجایی که خبر دارم اداره استاندارد در سال‌جاری نامهای مبنی بر اینکه حتی یک لیتر روغن خراب شده از رده خارج شود، ارائه نکرده است، تصریح کرد: بنا به مستندات باید کارخانه بابت یک بطری روغن دریافتی از شرکت پاسخگو باشد.
وی در مورد نوع روغن تولیدی این شرکت اظهار داشت: محصولات تولیدی کارخانه روغن نباتی جهان در دو سال اخیر روغن‌های مایع است و دیگر روغن جامد مصرف خانگی ندارد ومعمولا توسط قنادان مورد استقبال قرار می‌گیرد.
امیدواریم مشکلات این شرکت با رصد کامل مدیران و دستگاه‌های نظارتی بررسی و رفع شود تا کارگران این شرکت به دور از مسائل حاشیه‌ای به کار و زندگی خود ادامه دهند هر چند مشکلات این شرکت فقط کارگری نیست ولی بسیاری از مدیران و مسؤولان استان به خاطر همین کارگران با شرکت مدارا می‌کنند.
انتهای پیام/73002/ق/ی
