باشگاه خبرنگاران توانا؛ پنجم بهمن ماه ۱۴۰۲ همزمان با میلاد با سعادت حضرت علی (ع)، روز آموزش جهانی مصادف با این روز فرخنده شده بود که حضرت علی(ع) و دیگر انبیای الهی با اشاره به فراگیری آموزش را در بسترهای مختلف تاکید بسیاری کردند.
رسول اکرم (ص) در راستای فرایند دانش جویی و حتی رفتن به یک کشور غیر مسلمان و مشرک و کافر، بر این امر مهم تاکید فرموده‌اند و این بدان معناست که در باره منشأ و خاستگاه علم هیچ محدودیت و قیدی وجود نداشته و مسلمین می توانند و بلکه موظفند علم و دانش و معرفت را از هر جا که تولید شده باشد، اخذ نمایند.
همچنین حضرت علی (ع) در خصوص فراگیری در عرصه‌های گوناگون آموزش می‌فرمایند: به راستى که دانش، مایه حیات دلها، روشن کننده دیدگان کور و نیروبخش بدنهاى ناتوان است.
فرایند آموزش مسئولیت خطیری را بر دوش خانواده، معلمان، نهادهای ذیربط و غیره نهاده است. شاید از مهم‌ترین و پراهمیت‌ترین عرصه آموزش، یادگیری حقوق شهروندی است که بر پایه مسئولیت‌های اجتماعی استوار است.
آموزش شهروندی به معنای رشد و پرورش ظرفیت‌های افراد و گروه‌ها برای مشارکت آگاهانه و فعال در زندگی اجتماعی است. در این آموزش کوشش می‌شود تا شهروندان به صورتی مسئولانه در امورات زندگی اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی خود شرکت کنند. این آموزش‌ها شامل حقوق انسانی، رشد پیوسته و همه‌جانبه، اخلاق و ارزش‌ها، صلح و مسالمت‌جویی، برابری اجتماعی است.
شروع آموزش شهروندی از کجا؟
آموزش شهروندی و فراگیری حقوق آن باید از دوران کودکی از طریق پدر و مادر ریشه کند و در دوران ابتدایی معلمان سعی در رشد و آگاهی سازی برای ساختن یک شهروند آگاه به حقوق خود تربیت کند.
گفتنی است برخی از مهم‌ترین روش‌های ایجاد و تقویت مهارت شهروندی در مدارس عبارتند از آشناکردن دانش‌آموزان و خانواده ها با قوانین و مقررات جامعه، آشناکردن دانش‌آموزان و خانواده ها به حقوق شهروندی شان، آموزش اخلاق و ادب اجتماعی به دانش‌آموزان، آموزش رعایت انضباط اجتماعی و حفظ اموال عمومی، آموزش کمک به همنوعان و شهروندان بدون توجه به مکان زندگی، رنگ، نژاد، مقام و ثروتمتأسفانه در سیستم آموزشی ما به آموزش حقوق شهروندی مردم کمتر پرداخته شده است، آموزش قائل شدن حق زندگی برای همه، اشاعه آزادانه‌ی افکار، مردم‌سالاری و وحدت ملی در جامعه به دانش آموزان، گسترش ارزش‌های والای انسانی در جامعه و نهادینه کردن آنها، از بین بردن تضاد و کشمکش بین مردم در جامعه، آموزش احترام به کرامت‌های انسانی به دانش آموزان هستند.
دانش آموزان پایه‌های یک ملت هستند و اولویت آموزش به آنها از در راس برآورده کردن آرمان‌های یک جامعه است.آموزش شهروندی از زمان ابتدایی با اولویت قرار دادن آموزش و پروش بر این امر شروع خواهد شد اما به همان دوران ختم نمی‌شود بلکه آموزش شهروندی به طور غیر رسمی در خانه یا محل کار یا کارگاه‌های آموزشی و یا به طور رسمی به صورت سرفصل درسی مجزا در مدارس و یا به صورت رشته تحصیلی دانشگاهی در واقع به شهروندان می‌آموزد که چگونه یک شهروند فعال، آگاه و مسئولیت پذیر باشند.
در واقع مبنای این آموزش‌ها، پرورش یک شهروند نمونه یا شهروند خوب یا ارائه یک الگوی شهروندی نیست، بلکه به آنان می‌آموزد که چگونه تصمیمات خود را با توجه به مسئولیت‌هایشان در قبال اجتماع و زندگی فردی خود اتخاذ کنند.
چه زمانی شهر آباد و چه زمانی مخروب خواهد شد؟
یک شهر با ویژگی‌های مذکور علاوه بر ایجاد آرامش، سلامتی و حفظ حقوق دیگر زمانی تحقق پیدا می‌کند که شهروندان آن نسبت به وظایف و عملکرد خود به آبادانی شهر با کمک دولت تحقق ببخشند و از اختیارات خود غافل نباشند و همچنین نوعی قرار اجتماعی صورت می‌گیرد که هدف اصلی آن ارتقای رفاه و امنیت در سطح جامعه است.
همانطور که وجود شهروندان در قلمرو آموزش شهروندی و فراگیری آن با تیکه بر دین اسلام نقش مهمی در نهادینه شدن حقوق شهروندی دارند، همانطور هم از عوامل نابودن شدن یک فرهنگ غنی ارائه الگوهای دموکراتیک و همانند آن است که در آن ارائه یک فرهنگ کلی برای جامعه در دستور کار قرار می‌گیرد و این در حالتی است که یک فرهنگ برای تعمیم دادن به جوامع دیگر ممکن است پاسخگوی نیاز شهروندان نباشد.
اهمیت آموزش در کجا مشخص می‌شود؟
بنابراین زمانی مردم در رسیدن به اهداف و آرمان‌های انقلاب موفق خواهند بود که بتوانند شهروندانی آگاه، مسئول و خلاق بپرورد و این امر میسر نیست مگر از طریق آموزش بهینه شهروندی و نیز ارتقاء فرهنگ شهروندی؛ لذا دانش آموزان و خانواده ها را باید در مدارس با مسائل حقوق شهروندی آشنا کنیم تا بتوانند در آینده زندگی بهتری داشته و خدمت بهتری به همنوعان خود ارائه نمایند.
پایان پیام/
