یارانه بنزین را به همه مردم بدهیم یا فقط به صاحبان خودرو؟!

به گزارش خبرنگاراقتصادی توانا،علی ملکی کارشناس اقتصادی در برنامه میز اقتصاد شبکه  خبر گفت: ناترازی ، محصول دو روند کلان است ، کلان روندی که سمت عرضه و تقاضا  داریم و زمانی که سمت عرضه به اندازه سمت تقاضا نتواند رشد کند. این دو از هم فاصله می‌گیرند و طبیعتا نیاز به اندازه ای که در جامعه وجود دارد پاسخ داده نمی‌شود.

علی ملکی: یارانه بنزین را به کد ملی بدهیم

وی افزود : نتیجه عدم پاسخ به نیاز جامعه، نوعی کمبود و نوعی صف می‌شود. مردم برای دسترسی به کالا باید صبرکنند، باید سهمیه بندی شوند ، باید در صف بایستند، چون یک محدودیت وجود دارد، ما در حوزه بنزین امسال دچار ناترازی شدیم. چنانکه در اول سال دولت فعلی این روند پیش بینی می شد.

وی در ادامه گفت: مشخص بود که عرضه و تولید بنزین در کشور نمی‌تواند با همان روندی که مصرف دارد، جلو رفته و  پیش برود.  طبیعتا این کمبود بوجود خواهد آمد و متاسفانه بر حسب آماری که ما داریم ما امسال وارد واردات بنزین شدیم ، یا از طریق سوآپ یا امسال که واردات مستقیم انجام می‌شود و در زمان پیک  مثلا تعطیلات تا ۱۴۰ میلیون لیترهم بر آورد شد.

وی گفت: این نه تنها باعث می‌شود که ما نتوانیم مصرف کنیم ، از نظر امنیت ملی خطرناک است. چون ذخائر امنیتی کشور مصرف می‌شود و ما نمی‌توانیم برای بلند مدت به طور مداوم ادامه بدهیم و این می‌تواند کشور را وارد تحریم کند و نه تنها مسئله اقتصادی دارد، مسئله امنیتی هم دارد.

وی با بیان اینکه سرانه مصرف بنزین در کشور ۲ برابر متوسط جهانی است، ادامه داد: سرانه مصرف ما در کشور ۲/۱  و در جهان ۵٪ است . مصرف سرانه ایران نسبت به روسیه ، آلمان  و عراق ، ۲ برابر متوسط دنیاست، حتی کشورهای فرانسه و چین و کشورهای صنعتی هم از ما بنزین کمتری مصرف می‌کنند، به طور سرانه،  لیتر به ازای صد کیلومتر پیمایش  هم ایران در حقیقت ۱۱ است و ما از کانادا که ۸/۸  و آمریکا که ۶/۸  و روسیه ، انگلیس ، ترکیه، فرانسه ، هند و ژاپن هم بیشتر هستیم ، منبع این آمار آژانس بین المللی انرژی است ، البته تکنولوژی خودرور ما مشکل دارد و این ربطی به مردم ندارد.

ملکی گفت: آنچه که ظرفیت تولید کشور است  به نظرمن باید به کل مردم تعلق گیرد ، اصل بحث اینجااست که اصلا یارانه هست یا نیست؟ فرقی نمی‌کند، به عده ای محصولی می‌رسد و به عده ای نمی‌رسد! این باید برابر شود ، مردمی کردن صنعت نفت و انرژی یعنی اینکه برای همه مردم ایران است ، انفال است و حق همه مردم ایران است ، پس اولین اصل این است که اگر کسی ثروتمند تر است و خانه بزرگ تری دارد ، ماشین بیشتری دارد، باید از این بهره مند تر باشد ؟

وی افزود: اصلا بحث راجع به اصل قیمت بحث اشتباهی است ، ما باید راجع به ساز و کار تشکیل قیمت صحبت کنیم و بهترین ساز و کار، تشکیل قیمت در عرضه و تقاضا در داخل ایران است و ما به جهان کاری نداریم، یعنی اینکه مردم به هر صورت مالک این انرژی هستند.

وی گفت: در مورد بنزین آنچه که ظرفیت تولید کشور است، یک سهمیه برای ایران است، و دلیلی ندارد اگر مردم خودرو ندارند، به آنها نرسد، به نظر بنده آنهایی که مصرف بیشتری دارند بروند و از آنهایی که مصرف کمتری دارند بنزین بخرند، به چه قیمتی بخرند؟ به همان قیمتی که عرضه و تقاضا تعیین می‌کند، به جهان هم کار نداریم ، دولت نباید در قیمت گذاری دخالت کند، دولت باید خود را کنار بکشد و قیمت را به مصرف کننده بسپارد.

وی با بیان اینکه از یک منظر، صحبت های آقای قلی زاده درست است گفت: در هر صورت انرژی مزیت نسبی ما است و ما نمی‌توانیم بگوییم کشوری که انرژی دارد به اندازه کشوری که ندارد انرژی به مردم بدهد، دولت نشان داد حتی امانتدار خوبی هم نیست و این امانت خدادادی را که خدا به مردم داده، نتوانسته درست به دست مردم برساند.

وی در ادامه گفت: کشوری که از لحاظ  ذخائر نفت و گاز، رتبه اول را در دنیا را دارد در تابستان و زمستان کمبود انرژی دارد! چه می‌شود که شما بیشترین انرژی را دارید ولی مردم از کمبود انرژی رنج می‌برند؟!

وی افزود: درست است که ما به  اتکا به این که داریم  به خانواده ها انرژی می‌دهیم ، مردم احساس خاموشی نکنند. ولی در صنایع خود را نشان می‌دهد و صنایع دارند خاموش می‌شوند و در حقیقت صادرات ندارند ، ارز کشور محدود می‌شود و قیمت ارز بالا می‌رود و تمام سیکل اقتصادی کشور به هم می‌ریزد.

وی گفت: اگرمی‌خواهیم قیمت ارز ثابت شود باید عرضه ارز درست شود ، باید صنایع فعال باشند و باید انرژی در کشور تولید شود و سرمایه گذاری بشود که با این ساز و کار قیمت گذاری توسط دولت انجام نمی شود. دولت محترم باید از عرضه و تقاضا خارج شود و آن را به مردم بسپارد.

وی افزود: من معتقدم اگر قیمت در گام های اول به زیر ۳ هزار تومان هم آمد و شد ۲۵۰۰ ،دولت باید به این تمکین کند، ولی باز هم اگر کسی با همین بازار تقاضا و عرضه  داخلی آمد و گفت : این سهمیه من است و من می‌خواهم آن را ۵ هزار تومان بدهم و از آن طرف خریدار هم  بود دولت باید اجازه دهد خریداری که نیاز دارد و این ۵ هزار تومان هم برای او ارزش دارد، بتواند یک لیتر بنزین را بخرد.

وی گفت:  دولت با سهمیه بندی بیشتر و با تبدیل ۶۰ به ۴۰ و ۳۰ و تشکیل صف و ایجاد زحمت برای مردم در جایگاه، بخصوص بین شهری مصرف بنزین را کم می‌کند، سهمیه باید به کلی و ملی داده شود ، سهمیه باید توزیع شود و بعد از  آن عرضه و تقاضا بین آنهایی که کمبود سهمیه دارند و آنهایی که مازاد سهمیه دارند، انجام شود.سهمیه به همه داده شود و افراد دارای خودرو و بی خودرو مبادله انرژی داشته باشند.

ملکی گفت: مسئله این است که مردم می ‌گویند ما جز مصرف کردن و سوزاندن انرژی گزینه های دیگری هم خواهیم داشت. ممکن است مردم بتوانند از این انرژی که دولت به آنها می‌ دهد و می ‌گوید فقط بسوزانید ارزش افزوده دیگری بدست بیاورند .

وی گفت: در تمام این سال ها، قیمت بنزین به طور پلکانی ۱۰ تا ۲۰ درصد گران شد ،بهای تمام شده نفت صفر خام از سر چاه تا جایگاه ۱۳۰۰ و هزینه جایگاه هم ۳۰۰ تومان است که روی هم می‌شود ۱۶۰۰ . گران شدن خیلی بهتر از وضعیت تثبیت است که هزینه تمام شده آن هم در نمی آید.

وی در ادامه گفت: در سیستان و بلوچستان چون نزدیک مرز است وامکان قاچاق وجود دارد همین کارت جایگاه را هم حذف کردند، فواصل شهرها  زیاد است و مردم  حمل و نقل دارند چه اتفاقی می افتد؟ وقتی مردم کارت سوخت ۶۰ لیتری و ۱۵۰ لیتر ۳ هزار تومانی را هم تمام کردند ، ۱۰۰ متر جلوتر از جایگاه آن کسی که بنزین دارد لیتری ۱۵ هزار تومان به آنی که ندارد بنزین می‌فروشد.

وی گفت : مردم الان هم دارند نیاز خود را به بنزین از طریق مبادله حل می‌کنند مثل کالاهای دیگری که پول می‌دهند و تهیه می کنند. وقتی کسی مصرف دارد ، کالا را می خرد. بنزین باید عادلانه بین مردم توزیع شود همه باید از سهمیه بهره مند شوند.

 وی افزود: در توزیع انفال در کشور دو اصل وجود دارد : ۱- مردمی سازی و این یعنی دولت نباید باشد و دخالت کند ۲- تعیین عرضه و تقاضا را هم  به دست مردم بدهیم.

همت قلی زاده : قیمت بنزین باید بر اساس هرلیتر3000 تومان تک نرخی شود

همت قلی زاده کارشناس اقتصادی گفت: ما نمی‌توانیم از بنزین حرف بزنیم ولی از منظومه اقتصاد و انرژی ایران را کنار بگذاریم. چون ما یارانه انرژی داریم ، این یک بستر فکری است، ما در یک زمین فوتبال داریم بازی می کنیم که می‌گوییم این بنزین خوب است و آن گازوئیل بد است ، نظریه دوستان مقابل ما چند بار اجرا شده و شکست خورده و برجسته ترین آنها نظریه آبان ۹۸ بود که افزایش قیمت  بنزین از ۱۰۰۰ تومان به ۳۰۰۰ تومان بود .

وی گفت: در مورد یک کالای عمومی آن هم بنزین به طور مستقیم و غیر مستقیم بدون توجه به عوامل داخلی چه اقتصاد خانوار، چه اقتصاد تولید، فجایع آبان ۹۸ دور از ذهن نیست. یا اگر برگردیم به استارت پروژه هدفمندی یارانه ها  که از  سال ۸۹ عملیاتی شد در اصل باید بگویم که واقعیت ان جوری که باید و شاید به مردم گفته نشد، شاید آن طیف صدایی که باید می‌آمد  و از مردم دفاع می‌کرد، هیج وقت مطرح نشد و آن جهانی سازی قیمت انرژی بود.

وی افزود: مصرف ما نسبت به کشورهای دیگر و مردم دیگر و نگاه جامعه و سیستمی، بالا نیست ، ما به لحاظ ژنتیک اقتصادی که یک کشور نفتی هستیم ، منهای افغانستان نسبت به کشورهای دیگر سرانه مصرف کمتری داریم ، مقایسه مصرف بنزین با میانگین جهان کاملا غلط است و این علت دارد ما هیجدهم جهان ، هیجدهم مساحت جهان و ۲۴ ، ۲۵اقتصاد جهان هستیم و بسیاری از کشورها بنزین ندارند.

وی گفت: مقایسه مصرف بنزین ترکیه و ایران دو سه سال پیش در سال ۹۸ تکرار شد و اوج گرفت و اخیرا هم تکرار شد و اطلاع رسانی ما باعث شد که خنثی شود .گفتند که ترکیه با آن جمعیت ۹ میلیون لیتر بنزین مصرف می‌کند و توضیح دادیم که مصرف ترکیه بر اساس گازوئیل است.

وی افزود: در سال ۸۹ هدفمندی یارانه ها گفتند ما ۸۶ تا ۱۰۰ میلیاردلار یارانه انرژی به مردم دادیم ، قیمت ها جهانی شد، بنزین نسبتی از جهانی شد و به استناد قانون هدفمندی یارانه ها به نسبتی از قیمت فوب خلیج فارس شد، یک سانتریفیوژاقتصادی شکل گرفت ، موجب کاهش ارزش پول شد و موجب تورم شد.

وی در ادامه گفت: اوج تورم در کشور سال ۱۳۹۸ بود و من دارم به شما آمار می دهم که قبل از سال ۹۸ ما تورم ۱۴ ، ۱۵ درصدی داشتیم ولی الان ۴۰ تا ۵۰ درصدی ، الان هم یارانه انرژی ۸۶ میلیارد تومان است با همه اتفاقاتی که  مردم دراقتصاد دیدند ولی هنوز همان ۸۶ میلیار تومان است.

وی اظهارداشت: ما چیزی به عنوان یارانه پنهان انرژی نداریم و علت این است دولت تنها بنزین را از وسط کشور بالا می کشد و برجسته می‌کند و می‌گوید آن طرف مرز مصرف انرژی ، بنزین ، گازوئیل این قیمت را دارد و اینجا این قیمت و آن را ضربدر نرخ ارز منهای ریال داخل می‌کند و می‌گوید ما به شما ۸۶ میلیارد تومان یارانه می‌دهیم.

وی گفت: در مورد این جهانی شدن قیمت نفت، من می‌گویم درهیچ سند علمی معتبرجهاتی چنین چیزی وجود ندارد، شما وقتی این کار را انجام می‌دهید انگار مردم ایران انرژی ندارند ، طبق اصل ۴۵  انرژی ملی را انگار از خارج وارد می‌کنند ، در زمینه آلودگی هوا هم که از بحث های جدی ماست ، مقصر تولید است و ما داریم جبران ناکارایی پالایشگاه ها را که که ۲۰ درصد مازوت می‌دهد را می‌دهیم، درست است که می‌گویند مردم مقصر نیستند، ولی ته آن افزایش قیمت است.

وی افزود : به نظر بنده اگر دولت تصمیم به تغییر قیمت  دارد، بهتر است بنزین را تک نرخی و ۳ هزار تومان اعلام کند و ۱۵۰۰ را حذف کند ، بهای تمام شده بنزین  با قیمت نفت ملی ۱۳۰۰ تومان است .

وی در ادامه گفت: درطرح های بهینه سازی در یکی از بحث ها در ذیل همین طرح های جهانی سازی، اجازه نمی‌دهد که بخش خصوصی خیلی ورود کند و خیلی برجسته بگویم ما سبد متنوعی از انرژی در کشور داریم ولی نوع قیمت گذاری که در قوانین تثبیت شده اجازه اصلاح این سبد را نمی‌دهد.

وی افزود: در مورد مبادله انرژی هم بگویم این امکان پذیر نیست در سراسر پهنه جمهوری اسلامی  با ۲۰ میلیون مردم روستا با سریع نفوذ اینترنت و با لحاظ اینکه همین چند روز پیش جایگاهها دچار مشکل شده است و با توجه به دشمنانی که کشور دارد، تصور شما این است که می‌شود با کد ملی و به سادگی ۹۰ میلیون آدم همدیگر را پیدا کنند؛ یکی بگوید بنزین می خواهم  و دیگری بگوید نمی‌خواهم، دولت مسئولیت دارد و محصول ملی است و دولت نباید حذف شود. هر انتقادی که بیافتد، انتقاد متوجه دولت می‌شود من مبادله سهمیه را قبول ندارم .

وی با بیان اینکه هر دو نرخی در کشور فسادزا است، گفت : دوستان می گویند قیمت جهانی غلط است ولی ته آن به همان قیمت جهانی می‌رسیم ولی نمایندگان و مسئولین بدانند طبق ماده ۷۱ قانون تنظیم ۱ ، ماده ۱ قانون تنظیم ۲، ماده ۱ قانون هدفمندی سازی یارانه ها و بند ب ماده ۴۵ قانون احکام دائمی توسعه و ماده ۲قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی ، تمامی اینها بر جهانی سازی قیمت بر فوب خلیج فارس تاکید دارد.

وی افزود: بنابراین ما که دو سر طیف این ماجرا نشستیم داریم صحبت می کنیم همه به کپی سازی جهانی  و جهانی سازی ایراد وارد می‌کنند. بنابراین مردم و  نمایندگان محترم در انتخاباتی که پی شرو دارند به این گفتمان توجه کنند.

وی گفت : مردم عزیز بدانند تا  سال ۸۵ نفت ملی در محاسبات رایگان بود و مستندات آن ارائه شد و از سال ۸۶ به  بعد قیمت نفت خام جهانی شد. در برنامه شیوه هم اعداد را نشان دادیم ما طوری حواس پرت شدیم که نفت ملی را به خارج از کشور ارزان تر فروختیم  تا به مردم خودمان، حال و اوضاع اقتصادی ما در ایران از ۸۶ تا همین الان بهتر بود  یا از ۸۶ به قبل از آن بهتر بود؟ مردم حتی در صدا و سیما هم گفتند ما یارانه نمی‌خواهیم، قیمت ها را برگردانید.

قلی زاده گفت : قبمت بنزین از سال ۹۸ به ۳۰۰۰ تومان تصویب شد و ما نمی‌توانیم به قیمت قبل برگردیم  این افزایش قیمت تمام شاخص های اقتصادی را بهم ریخت، من اگر در جایگاه اجرایی باشم، قیمت تک نرخی بنزین را ۳۰۰۰ تومان اعلام می کنم و طبق تورم تا سال بعد محاسبه می کنم، آمارهای به اختصار انرژی و تولید ومصرف انرژی را هم محاسبه می کنم  و بررسی می کنم. اگر کیفیت خودرو بهتر شده، قدرت خرید مردم بهتر شده حمل و نقل عمومی بهتر شده متعادل با آن قیمت را به صلاح کشور تعیین می کنم که هم شرکت های نفتی و بورسی و خارجی ضرر نکنند.

******************

افزایش ۱۳ درصدی مصرف روزانه بنزین نسبت به سال گذشته، در حالی که ظرفیت تولید ۱۰۰ تا ۱۱۵ میلیون لیتر و و مصرف هم چیزی حدود ۱۱۰ تا ۱۱۵ میلیون لیتر و در پیک مصرف 130 تا140 میلیون لیتراست، نگرانی هایی را پدیدآورده است. با توجه به این که طبق آمار مرکز پژوهش های مجلس ۵۰ درصد مردم خودرو ندارند، دیدگاه‌های مختلفی را در کشور ایجاد کرده، یکی از این دیدگاه‌ها اختصاص یارانه  به کد ملی است .

انتهای پیام/