باشگاه خبری توانا: خشکسالی در جغرافیای ایران دغدغه‌ای همواره میان مردم و حاکمان بوده است. معیشت و ترس از گرسنگی و حفظ بقا عواملی است که کشاورزی را در طولانی مدت با ارجعیت و تمایز در کانون توجه معطوف می‌ساخت. از این سوی در سرزمینی که کشت عمدتاً به صورت دیم بوده، باران برای طیف گسترده‌ای از مردم و حاکمان موضوعیت پیدا کرد؛ چنان چه موضوع بارش در ادعیه و شعائر دینی از کهن‌ترین رسوم مذاهب رسمی در کشور است.
کارشناسان بر این اعتقادند که در بلند مدت میانگین بارش‌ها کاهش یافته است. میزان متوسط بارش در ۵۵ سال اخیر در پهنه ۱۶۵ میلیون هکتاری ایران حدود ۲۵۰ میلیمتر است که در قیاس با متوسط بارش در دوره ۱۳ ساله ۲۳۲ میلیمتری حکایت از درستی این مدعا است. درهم تنیدگی کشاورزی با معیشت و حفظ بقا و توسعه حکمرانان آب را سوق به مدیریت منابع آب با توجه به جغرافیای متنوع اقلیمی، زمین شناختی و آب شناختی کرده است. بخشی از مدیریت منابع آبی که معطوف از اقلیم است کماکان با توجه به فناوری‌های نوین قابل رصد و تا میزان کمی قابل تغییر است. الگو‌سازی در مدل بارش‌ها در ایران برای رصد برنامه آب است که بعد از انقلاب اسلامی به کمک دانشگاه‌های مطرح در دستور کار قرار گرفته است. فناوری‌های نوین که با نانو ذرات سیلیکا خاک را برای بازه‌ی کوتاه مرطوب می‌سازد تا پوشش سطح دریاچه‌ها و سد‌ها به وسیله فناوری نانو ذرات پلی‌اتیلنی و بارورسازی ابرها توسط شلیک ذرات یدید نقره مطالعه و عملیاتی شده است.
پیشینه بارورسازی ابرها توسط حکمرانان آب در ایران از سال ۱۳۷۶ به صورت اصولی و علمی شروع و مرکز ملی باروری ابرها تشکیل شد و از سال ۱۳۷۷تا ۱۳۸۶ پروژه با همکاری مؤسسه رصدخانه مرکزی آب و هواشناسی روسیه عملیاتی شد. بعد از پنج دوره اجرای مشترک با مؤسسه رصدخانه روسیه انتقال فناوری، خرید تجهیزات و آموزش نیروی متخصص داخلی مورد توجه قرار گرفت. بعد از سال ۸۶ بارورسازی در کشور به صورت مستقل انجام شد. همواره بارورسازی ابرها با پوشش رسانه‌ها به دلایل متعدد مورد توجه قرار گرفته است. از دلایل مطرح زود بازده بودن و تأثیر‌گذاری آنی است که منشأ غیر علمی و رسانه‌ای را می‌توان در چنین موضوعی شناخت. در ایران نیز با برای مدیریت منابع آبی، بارورسازی ابرها عملیاتی شده است که با شرایط خاص امکان‌پذیر است از جمله وجود ابرها، مساعد بودن رطوبت و دمای مورد نیاز و نیز توجه به برد ۶۰ کیلومتری ابر‌های بارور شده با ذرات یدید نقره، به صورت بارش درپهنه‌ای کمتر از ۱۲ هزار کیلومتر مربع را پوشش می‌دهد.
فرآیند باورسازی به دو صورت زمینی و هوایی امکان‌پذیر است که مقاطع بارشی محدود را پوشش می‌دهد اما این مهم را می‌بایست در نظر داشت که سامانه پرفشار هسته گرم جنب حاره، ناشی از موقعیت جغرافیایی ایران است که برای رسیدن ابرها به مرحله سرد شدن و ریزش نزولات جوی مانع اصلی است؛ در کنار چنین عاملی گرمایش زمین ناشی از تولید گاز‌های گلخانه‌ای و تخریب لایه ازون، بر شدت چنین فرآیندی افزده است. کارشناسان معتقدند که بارورسازی ابرها به صورت مستقل نمی‌تواند جوابگوی پهنه‌ی عظیم ایران باشد و عامل‌های دیگر نیز برای عملیاتی شدن فرآیند لازم است.
پایان پیام/
