باشگاه خبرنگاران توانا: امسال امارات میزبان نشست سالانه اقلیمی سازمان ملل است که از سال ۱۹۹۲ به طور مرتب برای کنترل گرمایش زمین و کاهش اثرات افزایش گازهای گلخانه‌ای تشکیل می‌شود. در سال ۲۰۱۵ این نشست در پاریس برگزار شد که با عنوان COP۲۱ شناخته می‌شود و در آن ۱۹۵ کشور جهان اعم از توسعه یافته و در حال توسعه توافق کردند که برای کاهش دمای جهانی در زیر ۲ درجه سلسیوس پایین‌تر از سطح دما تا قبل از دوران صنعتی شدن، انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش بدهند.
یکی از مهم‌ترین گازهای گلخانه‌ای دی اکسید کربن است که در نتیجه سوزاندن سوخت‌های فسیلی همچون نفت و گاز ایجاد می‌شود؛ بنابراین طبق توافق‌نامه پاریس کشورها باید برنامه‌هایی را برای کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی اجرایی کنند، موضوعی که مستقیما با توسعه کشورها و رشد صنعتی آنها در ارتباط است.
در حال حاضر سوخت‌های فسیلی اصلی‌ترین منبع انرژی کارخانه ها و نیروگاه‌های اکثر کشورها و به ویژه کشورهای در حال توسعه را تشکیل می‌دهند، به همین دلیل با سوزاندن آنها میزان زیادی CO2، وارد جو زمین می‌شود، کما اینکه طی سالیان سال بعد از انقلاب صنعتی که این روزها ایجاد شده بود نیز به همین شیوه، میزان زیادی گاز CO2 توسط کشورهای صنعتی تولید و وارد اتمسفر شده است.
چشم آبی‌ها مسئول اصلی گرمایش زمین
نکته اساسی در این است که در گذشته چند کشور صنعتی و مخصوصا انگلستان تا سالیان سال یکه تاز تولید و انتشار CO2، بودند و از آنجا که تعداد کشورهای صنعتی معدود بود، این موضوع زیاد نگران کننده نبوده است؛ اما به مرور به تعداد این کشورها افزوده و با توسعه نیروگاه کارخانه‌ها و پالایشگاه‌ها مقدار بسیار زیادی گاز CO2، وارد جو شده است.
طبق آمارها از سال ۱۷۵۰ و با شروع انقلاب صنعتی تا چندین دهه انگلستان مسئول صد در صدی انتشار دی اکسید کربن مبتنی بر تولید بود. در آغاز قرن نوزدهم، کشورهای دیگر در اروپا شروع به صنعتی شدن کردند و تا سال ۱۸۵۰، مجموع انتشار دی اکسید کربن دو کشور آلمان و فرانسه به ترتیب ۲۵۵ و ۳۴۰ میلیون تن بوده است. در این زمان انگلستان تقریبا ۴ میلیارد تن CO2 منتشر کرده بود.
انتشار تجمعی دی اکسید کربن در کشورهای منتخب در اروپا از سال ۱۷۵۰ تا ۲۰۲۱ (میلیون تن)
با این حال در نیمه دوم قرن نوزدهم آلمان به سرعت صنعتی شد و همین عامل باعث انتشار گازهای گلخانه‌ای بیشتری شد؛ چنانکه تا سال ۱۹۲۰ انتشار کربن دی اکسید آلمان از ۱۵ میلیارد تن فراتر رفت و همین کشور در سال ۲۰۲۱ مجموعا ۹۳ میلیارد تن CO2، وارد جو زمین کرد. همچنین از سال ۱۷۵۰ اروپا تقریبا ۳۲ درصد از انتشار کل کربن دی اکسید جهانی را به خود اختصاص داده است.
آمریکا نیز هر چند در آغاز انقلاب صنعتی در اروپا و تا سال ۱۸۰۰ تنها ۲۵۰ هزار تن CO2 منتشر کرده بود؛ اما در سال ۱۹۵۰ مسئول ۴۰ درصد انتشار این گاز در سراسر جهان بود. روند انتشار گازهای آلاینده توسط آمریکا در سال‌های بعد ادامه پیدا کرد؛ به طوری که تا سال ۲۰۲۱ این کشور ۴۲۲ میلیارد تن دی اکسید کربن به واسطه سوزاندن سوخت‌های فسیلی وارد جو زمین کرد.
انتشار تجمعی دی اکسید کربن تولید شده در ایالات متحده از ۱۸۰۰ تا ۲۰۲۱ (میلیون تن)
همچنین در روسیه شروع افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای در جو به سال ۱۸۵۰ بر می‌گردد. در این زمان روسیه یک ششم انگلستان گاز گلخانه‌ای تولید کرده بود، با این حال تا آغاز سال ۲۰۰۰ این کشور بیش از ۸۰ میلیارد تن گاز CO2، منتشر کرده بود و در سال ۲۰۲۱ این میزان در مجموع به ۱۱۷.۵ میلیارد تن رسید.
سالها تلاش بی‌نتیجه برای کاهش گازهای آلاینده
با گسترش استفاده از سوخت‌های فسیلی و فراگیر شدن آن در بین کشورهای جهان، میزان CO2 به حدی بالا رفت که بسیاری از متخصصان هوا و اقلیم شناسی نسبت به آینده جهان نگران شدند. به همین دلیل در سال ۱۹۸۸ کمیته ای موسوم به «مجمع جهانی تغییر اقلیم» (IPCC) از سوی سازمان جهانی هواشناسی تشکیل شد تا موضوع را بررسی کنند. بعد از آن در سال ۱۹۹۲ «کنوانسیون چارچوب تغییر اقلیم سازمان ملل» ( UNFCCC) ایجاد شد که خلاصه ترین اقدام آن تلاش برای کاهش انتشار CO2 از سوی کشورها در نشست‌های سالانه بوده است که تاکنون موفقیت چندانی نداشته است.
هرچند کشورهای توسعه یافته که عمدتا از گروه هفت معروف به «G7» در قالب این کنوانسیون موفق شدند کشورهای در حال توسعه را مجاب کنند تا برای کاهش دی‌اکسید کربن تولیدی و کاهش انتشار آن با آنها همراه شوند، اما واقعیت این است که کشورهای توسعه یافته که بعد از سالها انتشار گازهای گلخانه‌ای و رسیدن به پیشرفت‌های چشمگیر در صنایع مختلف نگران گرم شدن هوا کره زمین شده‌اند باید هزینه به مراتب بیشتری برای کاهش دمای زمین بپردازند.
وقاحت آمریکایی!
اما نه تنها این اتفاق تاکنون رخ نداده است و این کشورها هزینه مخرب فعالیت‌های خود را نپرداخته‌اند، بلکه با لطایف الحیل به دنبال تحمیل آن به دیگر کشورها هستند. جالب این است که آمریکا به عنوان بزرگترین تولید کننده گاز کربن دی اکسید، یک قدم پا را فراتر گذاشته و در یک دوره کنار دیگر کشورها قرار می‌گیرد و تعهداتی را برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای امضا می‌کند و در یک دوره دیگر و با آمدن رئیس جمهور جدید کاملا از توافق خارج شده و حاضر به حفظ ظاهر هم نیست.
چنانکه این کشور در زمان ریاست جمهوری بیل کلینتون موافقت‌نامه کیوتو را امضا کرد، اما در زمان رئیس جمهوری بعدی یعنی جرج بوش از آن خارج شد؛ چراکه به اعتقاد او کاهش گازهای گلخانه‌ای به اقتصاد آمریکا ضربه می‌زد. همین رویکرد عینا در مورد توافق‌نامه پاریس نیز اجرا شد و با وجود اینکه اوباما این توافق‌نامه را امضا کرده بود، ترامپ از آن خارج شد به این دلیل که به اعتقاد او این توافق‌نامه منافع آمریکا را تامین نمی‌کرد.
بنابراین به نظر می‌رسد بهتر است کشورهای در حال توسعه برای راستی آزمایی کشورهای پیشرفته و نگران آینده جهان، از فرصت نشست COP۲۸ استفاده کنند و آنها را مجبور کنند تا مدتی استفاده از سوخت‌های فسیلی را کاملا کنار بگذارند تا این کشورها نیز به سطح پیشرفت آنها برسند.
ضمن اینکه آنها باید موظف شوند هزینه تولید بیش از اندازه گازهای آلاینده در طول سالیان پیش را به سایر کشورها از طریق کمک مالی و انتقال فناوری انرژی‌های پاک بپردازند. در این شرایط می‌توان از آنها قبول کرد که واقعا نگران گرم شدن کره زمین هستند و ناله‌های آنها برای مادر زمین مصداق اشک تمساح ریختن نیست.
پایان پیام/
