باشگاه خبرنگاران توانا: بخش گردشگری کشور در صورت توجه، یکی از مهمترین منابع درآمدی کشور خواهد بود که می‌تواند با صنعت نفت رقابت کند؛ اما به دلیل بی‌توجهی تاریخی، آن طور که باید در کشور ما درآمدزایی نداشته و در حال حاضر از بسیاری از کشورهای منطقه و جهان عقب افتاده است.
به همین دلیل یکی از اقدامات دولت سیزدهم برنامه‌ریزی برای افزایش سهم این صنعت در اقتصاد کشور است و به گفته علی‌اصغر شالبافیان معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، حوزه گردشگری در دولت سیزدهم طبق ارزیابی بانک مرکزی، ۲ برابر حوزه نفت رشد کرده است. با وجود این همچنان این حوزه نتوانسته سهم قابل توجهی از درآمد گردشگری جهانی را جذب کرده و حتی در تعداد جذب گردشگر خارجی، به یک چهارم هدف سند چشم انداز نیز دست نیافته است.
در حال حاضر گردشگری در جهان درآمدی نزدیک به ۷.۷ تریلیون دلار ایجاد کرده و سهم این صنعت در تولید ناخالص ملی جهانی در سال ۲۰۲۲ نیز به ۷.۶ درصد رسیده است، با وجود این سهم ایران از این میزان درآمد تنها ۶.۲ میلیارد دلار بوده است که به نظر می‌رسد برای کشور پرجاذبه‌ای همچون ایران این میزان درآمد بسیار اندک است.
از طرف دیگر تعداد گردشگران بین المللی در سال گذشته میلادی نزدیک به ۹۶۹ میلیون نفر در جهان بوده است که از این میزان نیز سهم ایران تنها ۴.۱ میلیون نفر بوده است، حال آنکه کشورهای با ظرفیت بسیار پایین تر از ایران توانسته‌اند با سرمایه‌گذاری در این حوزه چندین برابر ایران گردشگر خارجی جذب کنند.
رایزنان فرهنگی منبع اطلاعاتی گردشگران خارجی
به نظر می‌رسد یکی از موضوعات مهم در رشد صنعت گردشگری، جذب گردشگر خارجی است. موضوعی که مستقیما به رایزنان فرهنگی ما در کشورهای مختلف مربوط می‌شود؛ چراکه هر گردشگر خارجی برای انتخاب مقصد سفر و دیدن جاذبه های یک کشور ابتدا باید شناختی از آن کشور داشته باشد.
طبیعتا وقتی افراد اقدام به سفر می‌کنند که قبل از آن به اطلاعاتی همچون مکان‌های دیدنی و جاذبه‌های توریستی، امکانات مورد نظر، امنیت و به میزانی به اطلاعاتی درباره مردمان و فرهنگ یک کشور دسته یافته باشند. رایزنان فرهنگی می‌توانند این اطلاعات را به شیوه‌های متعدد به گردشگران منتقل کنند و تصویر درستی از جاذبه‌ها و امکانات گردشگری کشور به شهروندان محل خدمت خود ارائه کنند.
ضمن اینکه با ایجاد ارتباط بین فعالان گردشگری ایران و کشورهای دیگر می‌توانند زمینه تبادل گردشگر و رشد این صنعت را فراهم کنند. چنانکه با ایجاد فرصت شرکت در نمایشگاه‌های گردشگری برای فعالان این حوزه در کشور و یا تعریف نمایشگاه معرفی جاذبه‌های گردشگری که معمولا بسیاری از کشورها آن را اجرا می‌کنند، دعوت از افراد تاثیرگذار و نخبگان فرهنگی - هنری کشورها برای بازدید از ایران و ارتباط با رسانه‌ها برای نشان دادن زیبایی‌های ایران نیز می‌توانند به جذب گردشگر در کشور کمک کنند.
کمبود زیرساخت مشکل رایزنان فرهنگی در جذب گردشگر
هرچند برخی از رایزنان فرهنگی کشور چنین اقداماتی را انجام داده و مستقیما برای رشد صنعت گردشگری فعالیت‌هایی انجام داده‌اند؛ اما موضوع این است که آیا همه رایزنان فرهنگی ما به جد پیگیر مسائل حوزه گردشگری و جذب گردشگر به کشور هستند یا خیر؟
طبق گفته فعالان این حوزه، کشور ما تاکنون موفقیت چندانی در جذب گردشگر از بسیاری کشورها نداشته که البته دلایل بسیاری برای این موضوع مطرح است؛ اما یکی از دلایل آن به همین فعالیت رایزنان فرهنگی ما بر‌می‌گردد.
اگر پای صحبت رایزنان فرهنگی بنشینیم عمدتا نبود زیرساخت در کشور و اقدامات زیربنایی را دلیل ناکامی کشور در جذب گردشگر عنوان می‌کنند و می‌گویند برای جذب گردشگران خارجی به کشور نیاز به تصویب یا اصلاح قوانین و مقررات، ارائه تسهیلات لازم برای احداث هتل و مراکز اقامتی و رفاهی، توسعه خطوط هوایی، تاسیس مدارس توریسم و توجه جدی به رشته‌ی هتلداری در کشور است و صرفا با معرفی و شناساندن جاذبه‌های گردشگری و تبلیغات، گردشگر به کشور جذب نخواهد شد.
صنعت گردشگری درگیر معمای مرغ و تخم
از طرف دیگر برخی مسئولان حوزه گردشگری معتقدند ابتدا باید تعداد گردشگران افزایش پیدا کند تا متناسب با آن‌ها زیرساخت افزایش پیدا کند. به عنوان مثال مسلم شجاعی، دستیار معاون وزیر گردشگری اعتقاد دارد که نمی‌توانیم قبل از اینکه میزان سفرها افزایش داشته باشد، در مورد انجام تغییرات مهم و اساسی صحبت کنیم. ابتدا باید زمینه‌های ورود سرمایه‌گذاران خارجی یا گردشگران را فراهم کنیم و بعد از آنکه میزان سفرها به داخل کشور افزایش پیدا کرد و ارزآوری صورت گرفت، برای تغییرات عمده در فرودگاه‌ها، هواپیماها، هتل‌ها و… برنامه‌ریزی کنیم.
در این شرایط به نظر می‌رسد مسائل حوزه گردشگری به معمای مرغ و تخم مرغ تبدیل شده که وجود یکی وابسته به دیگری است. به همین دلیل این مسئله فرصت پاسکاری مشکلات بین مسئولان و متولیان مختلف این حوزه را ایجاد کرده؛ به طوری که هر مسئولی رشد این صنعت را به موضوعی گره می‌زند که در اختیار مسئولی دیگر است و به این ترتیب ساحت حوزه مسئولیتی خود را از کم‌کاری و ضعف در انجام وظایف دور می‌کند.
بنابراین اگر وضعیت گردشگری به همین شیوه دنبال شود هیچ‌گاه گردشگر ورودی کشور به میزان ایده‌آل تعریف شده در اسناد بالادستی کشور نخواهد رسید و جاذبه‌های تاریخی – طبیعی ایران با وجود داشتن ظرفیت ارز آوری، ناشناخته و بلا استفاده باقی خواهند ماند.
پایان پیام/
