پوکی استخوان و راه‌های پیشگیری از آن

زهرا نظریان در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با اشاره به اینکه یکی از متداول‌ترین بیماری‌هایی که افراد در سنین مختلف با آن درگیر هستند، پوکی استخوان است، عنوان کرد: این بیماری، نوعی بیماری خاموش است که با افزایش سن، بیشتر دیده می‌شود، اما ممکن است فرد مبتلا به پوکی استخوان اصلا از بیماری خود اطلاعی نداشته باشد.

وی بیان کرد: استئوپروز یا همان پوکی استخوان، در حقیقت به حالتی گفته می‌شود که استخوان ضعیف شده باشد یا حالت شکننده‌ای داشته باشد. منظور از شکنندگی استخوان این است که هر گونه خم شدن، فشار خفیف، افتادن و حتی سرفه می‌تواند موجب شکستن استخوان‌ها شود.

کارشناس برنامه پوکی استخوان معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی لرستان با بیان اینکه ۳۷ درصد زنان بالای ۵۰ سال ایرانی به پوکی استخوان دچار هستند، اظهار کرد: همچنین ۸۰ درصد زنان بالای ۷۵ سال مبتلا به بیماری پوکی استخوان هستند، از هر ۴ مرد بالای ۵۰ سال نیز یک نفر پوکی استخوان دارد.

نظریان گفت: پوکی استخوان ممکن است هر فردی را اعم از زن و مرد، درگیر کند. اما با این حال زنان سفید پوست و آسیایی، زنانی که در دوران پس از یائسگی قرار دارند، خانم‌های باردار، افرادی که در سابقه خانوادگی آن‌ها این بیماری دیده شده است، بیشتر در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان هستند.

وی با اشاره به اینکه برخی از عوامل ایجاد این بیماری مانند سن، جنسیت، نژاد، سابقه خانوادگی، استخوان بندی بدن خارج از کنترل انسان هستند، گفت: گاهی اوقات هم علت پوکی استخوان، کم و زیاد شدن هورمون‌های خاصی در بدن است. 

کارشناس برنامه پوکی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی لرستان خاطر نشان کرد: داشتن یک رژیم غذایی سالم می‌تواند از بسیاری از بیما‌ری‌ها پیشگیری کند. با این حال، مصرف کم کلسیم، داشتن اختلالات اشتهایی و جراحی دستگاه گوارش مانند معده و روده، می‌توانند از عوامل موثر در پوکی استخوان باشند.

به گفته نظریان در صورتی که شخصی از داروهای کورتیکواستروئید به مدت طولانی استفاده کند و یا از برخی داروها که برای مشکلات تشنج، ریفلاکس معده، سرطان و یا داروهای مخصوص پیوند اعضا هستند، بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار می‌گیرد.

وی افزود: در صورتی که فردی به بیماری‌هایی مانند سلیاک، التهاب روده، بیماری کلیه یا کبد، سرطان، لوتوس، روماتیسم مفصلی و مولتیپل میلوما مبتلا باشد، ریسک ابتلای او به پوکی اسخوان بالاتر خواهد بود.

کارشناس برنامه پوکی استخوان معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی لرستان با اشاره به اینکه برخی از عادت‌های نادرست در زندگی، ممکن است منجر به پوکی استخوان شوند، گفت: به عنوان مثال مصرف دخانیات، مصرف زیاد الکل و سبک زندگی کم تحرک موجب کاهش تراکم استخوان در بدن می‌شوند و در نتیجه از عوامل پوکی استخوان به شمار می‌آیند.

نظریان با اشاره به علائم بیماری پوکی استخوان، اظهار کرد: متاسفانه بیماری پوکی استخوان در مراحل اولیه، هیچ علائم خاصی ندارد و به صورت کاملا خاموش در بدن پیش‌روی می‌کند و تنها با آزمایش‌های دقیق پزشکی قابل تشخیص است. اما پس از ضعیف شدن استخوان‌ها ممکن است علائمی در برخی افراد دیده شود. برخی از علائم مخفی پوکی استخوان که ممکن است در افراد مختلف دیده شوند.

وی گفت: کمر درد بعد از شکستگی، کاهش قد به مرور زمان، شکستگی راحت‌تر استخوان‌ها، قامت خمیده، بی‌خوابی ناگهانی، بیماری‌های لثه، شل شدن دندان‌ها،گرفتگی شبانه پاها، داشتن ناخن‌های شکننده،داشتن اختلالاتی در گرفتن برخی از اشیائ از علائم بیماری پوکی استخوان است.

کارشناس برنامه پوکی استخوان معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی لرستان با بیان اینکه متأسفانه تشخیص استئوپروز تا زمانی که حداقل ۳۰ درصد استخوان‌ها از بین نرفته باشند، در عکس‌برداری‌های معمولی مانند رادیوگرافی امکان‌پذیر نیست، افزود: به همین دلیل برای تشخیص پوکی استخوان از آزمایشی به نام سنجش تراکم استخوان استفاده می‌شود. در این آزمایش با استفاده از اشعه ایکس نواحی مختلفی مانند استخوان مفصل ران، ستون فقرات و غیره اسکن می‌شود. این آزمایش کاملا بدون درد بوده و شامل یک اسکنر است که از روی بدن شما عبور می‌کند.

نظریان گفت: خبر خوب برای برخی از افرادی که به پوکی استخوان مبتلا هستند، این است که می‌توانند با ورزش و انجام برخی تمرینات ورزشی در خانه، علائم پوکی استخوان خود را کاهش دهند. همچنین ورزش ممکن است در بهبود تراکم استخوان و پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان نیز نقش موثری داشته باشد. بنابراین تاثیر ورزش را در حفظ سلامت بدن جدی بگیرید.

وی با بیان اینکه یکی از موثرین عوامل در پیشگیری و بهبود پوکی استخوان، رژیم غذایی صحیح است، خاطر نشان کرد: کمبود برخی ویتامین‌ها مانند کلسیم و ویتامین D می‌تواند علت پوکی استخوان باشد. بنابراین تا حد امکان باید رژیم غذایی سالمی داشته باشید. تغذیه سالم خصوصا در افراد جوان برای پیشگیری از این بیماری بسیار حیاتی است. از جمله مواد غذایی که حتما باید در رژیم غذایی روزانه خود استفاده کنید.

کارشناس برنامه پوکی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی لرستان تاکید کرد: مصرف محصولات لبنی کم چرب، ماهی ساردین، قباد، سالمون، میوه و آب میوه‌های حاوی کلسیم، سبزیجات دارای برگ سبز تیره و زرده تخم مرغ از ابتلا به پوکی استخوان جلوگیری می‌کند، همچنین سعی کنید از مصرف غذاهایی که شور هستند و نوشیدنی‌های حای کافئین و گازدار پرهیز کنید.

نظریان با بیان اینکه داشتن وزن مناسب می‌تواند خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش دهد، افزود: زنانی که دچار کمبود وزن هستند، زودتر به پوکی استخوان دچار می‌شوند. همچنین درصد بالایی از کسانی که وزن زیادی دارند و چربی شکمی آنها زیاد است، نیز از پوکی استخوان رنج می‌برند.

وی تاکید کرد: توجه داشته باشید که هر چه بدن انسان سالم‌تر باشد، احتمال مبتلا شدن به بیماری‌های مختلف در آن کاهش پیدا می‌کند، سیگار کشیدن یکی از عواملی است که موجب تخریب استخوان‌ها و بالاتر رفتن میزان شکستگی در استخوان می‌شود.

پایان پیام/