ملک‌زاده: اظهار نظر زیدآبادی درباره سب‌النبی نشانه عدم تخصص در مسائل دینی است

به گزارش خبرنگار حوزه اندیشه خبرگزاری فارس، روز دهم مهرماه، احمد زیدآبادی، پژوهشگر علوم سیاسی در روزنامه هم‌میهن یادداشت مختصری را به مناسبت سالروز ولادت حضرت رسول نوشت که در آن دوگانه‌ای بین «مهربانی پیامبر» و «حکم اعدام سب‌النبی» مطرح کرد. او نوشت: محمد[صلوت‌الله علیه] چون بندگان می‌زیست، بی‌هرگونه امتیازی، بی‌هرگونه تجملی، بی‌هرگونه تکلفی، بی‌هرگونه تشریفاتی، بی‌هرگونه نخوت و غرور و تبختری، مهربان و فروتن و خوش‌خلق و مطبوع و بخشنده و شریف بود. به همین دلایل قرآن او را رحمتی برای تمام عالمیان دانسته است. انسانی با چنین خلق و خویی، آیا ممکن است مجازات اهانت‌کنندگان به خود را مرگ بداند؟

در نظر او حکم مجازات ساب‌النبی در قرآن کریم نیامده و در روایات و سیره معصومان هم مکررا درباره حلم و بردباری آن‌ها در برابر اهانت‌کنندگان می‌خوانیم. پس چگونه می‌شود ما این دوگانه اعدام اهانت به ساحت معصومان را با رحمت و مهربانی آنان جمع کنیم؟ او همچنین مدعی می‌شود که: آیا حکم مرگ برای ساب‌النبی ناشی از برخی ملاحظات سیاسی مربوط به دوران خاصی از تاریخ اسلام توسط برخی از فقیهان نبوده است؟ مثل حکمی که بنیانگذار جمهوری اسلامی به دلایل سیاسی علیه سلمان رشدی صادر کرد اما در موارد مشابه آن سکوت کرد؟

برای پاسخ به این سؤالات برآن شدیم تا با حجت‌الاسلام محمد ملک‌زاده، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه گفت‌وگویی داشته باشیم.

حجت‌الاسلام محمد ملک‌زاده

اظهار نظر فقهی، بدون داشتن سواد لازم

ملک‌زاده در ابتدا گفت: متأسفانه برخی از افراد مثل جناب آقای زیدآبادی بدون داشتن سواد و تخصص لازم درباره موضوعات شرعی و فقهی نظر می‌دهند و جوانب امر و ابعاد مختلف موضوعات دینی را نادیده می‌گیرند. من دراین باب نکاتی را درباره فلسفه حکم سب‌النبی و مبنای شرعی آن بیان خواهم کرد. حقیقت آن است که به اجماع فقهای اسلام، اعم از شیعه و سنی، حکم ساب‌النبی اعدام است و برای این حکم دلایل مختلفی نظیر دفاع از ساحت رسول‌الله، جلوگیری از هرج و مرج، دفاع از اسلام و... ذکر شده است.

اثبات شی نفی ماعدا نمی‌کند

وی افزود: درباب منافات حکم اعدام ساب‌النبی و مهربانی پیامبر باید بگویم همانطور که جنبه «رحمانیت» الهی با «عذاب‌کنندگی کفار» منافات و دوگانگی ندارد؛ موضوع مهربانی پیامبر و مجازات کسی که حرمت ایشان را نگه ندارد و بخواهد به ساحت مقدسش توهین کند دارای هیچ نوع دوگانگی نیست و به تعبیری اثبات شی نفی ماعدا نمی‌کند. همانطور که بیان شد حکم ساب‌النبی اعدام است و قدمت این حکم نه چیزی جدید است و نه بدعتی است پس از موت حضرت رسول؛ بلکه حکمی است که به زمان رسول‌الله برمی‌گردد و در تواریخ و سیره مواردی است که در آن خود ایشان حکم اعدام کسانی را داده‌اند که به ساحت مقدسشان توهین کردند.

اعدام ساب‌النبی در تاریخ و سیره حضرت رسول

او اشاره کرد: به طور مثال از امام باقر روایتی صحیح‌السندی نقل شده است که پیامبر دستور قتل کسی را می‌دهد که به ایشان دائماً دشنام می‌داد و حرمت حضرت را می‌شکست. که در پاسخ به دستور حضرت خاتم‌النبیین، دو نفر از انصار داوطلب شدن برای امتثال امر ایشان. همچنین می‌خوانیم وقتی مکه توسط لشکر اسلام فتح شد، حضرت پیامبر همه افراد حتی ابوسفیان که دشمن‌ترین دشمنان بود را نیز شامل عفو خود قرار داد، اما با این همه حضرت دو زن آوازه‌خوان را که در شعرخوانی‌ها و مجالس خود به پیامبر دشنام می‌دادند را عفو نکرد و دستور قتل آنان را صادر کرد.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه ادامه داد: درباره این ادعا که موضوع ساب‌النبی در قرآن نیامده باید بگویم که توهین به حضرت رسول یعنی اعلام نوعی دشمنی به کسی که خیمه و ستون اسلام است، به طوری که شخص را به وادی ارتداد و دشمنی با خدا می‌کشاند. در قرآن درکنار رحمت بودن پیامبر به صراحت بیان شده که اگر کسی موجب اذیت و آزار پیامبر بشود او را عذاب خواهیم کرد. خداوند برای نبی خود به قدری حرمت قائل است که حتی بلند کردن صدا در محضر او را برنمی‌تابد و از آن نهی می‌کند.

بهانه اجتهاد برای دست بردن در احکام دین

ملک‌زاده در پاسخ به این موضوع مطرح شده از سوی زیدآبادی که آیا باید در باب احکامی نظیر سب‌النبی دست به اجتهاد جدید زد یا خیر گفت: وقتی درباره موضوعی حکمی صریح وجود داشته باشد دلیلی بر تغییر آن نیست. اجتهاد امری است که الگو و قلمرو خاص خود را دارد و اصلا به این معنا نیست که ما بخواهیم احکام الهی را دستخوش تغییرات قرار دهیم. احکام الهی نظیر حکم اعدام ساب‌النبی تا روز قیامت ثابت هستند.

پایان پیام/