به گزارش خبرنگار گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس، علی باقری معاون سیاسی وزیر امور خارجه امشب (پنجشنبه) دوم شهریور ماه در گفت‌وگویی تلویزیونی درباره پذیرش عضویت ایران در گروه بریکس گفت: پیوستن ایران به بریکس همچون پیوستن ایران به شانگهای در بعد بین‌المللی سیاست خارجی دولت سیزدهم است.
باقری همچنین عنوان کرد: جنبه بین‌المللی سیاست خارجی دولت سیزدهم مبتنی بر این است که ایران بتواند جایگاه شایسته خودش در مناسبات بین‌المللی را پیدا کند و بتواند نقش موثر در ساختارها و سازوکارهای بین‌المللی ایفا کند برای اینکه هم منافع جمهوری اسلامی و ملت ایران تامین شود و هم اینکه بتواند ایده‌های خودش را در عرصه مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی عرضه کند و به ثمر بنشاند.
وی همچنین درباره عضویت ایران در شانگهای عنوان کرد: بیش از ۱۵ سال جمهوری اسلامی ایران در صف پیوستن به سازمان همکاری شانگهای بود. در دولت‌های قبل اقدامات متعددی انجام شد برای اینکه ایران به این سازمان همکاری منطقه‌ای بپیوندد.
وی عنوان کرد: عضویت کامل ایران در نشست سران در دهلی نو حلقه‌ای از تکمیل حلقه‌های مربوط به سیاست همسایگی دولت جمهوری اسلامی ایران بود.
این دیپلمات ارشد ایرانی بیان کرد: ایران علاوه بر روابط دوجانبه‌اش با کشورهای همسایه و منطقه، در قالب سازمان همکاری شانگهای با روسیه، هند، پاکستان و چند کشور واقع در شمال ایران مثل قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان وارد تعامل سیاسی و امنیتی با منشاء منطقه‌ای و با برد بین‌المللی شد.
*قابلیت‌های ایران برای بازیگران اصلی بین‌المللی روشن شد
وی با اشاره به بیش از ۱۵ سال زمان طی شده برای عضویت ایران در شانگهای، گفت: از زمانی که ایران اراده کرد به مجموعه بریکس بپیوندد چقدر طول کشید؟ زمان بسیار کوتاهی این دوره طی شد. این بدان جهت بود که اولا قابلیت‌های جمهوری اسلامی ایران برای بازیگران اصلی بین‌المللی روشن شد و دوم اینکه ایران ساختارها و سازوکارهای لازم برای هم افزایی با این نوع سازمان‌های بین‌المللی را در عرصه سیاست خارجی خودش به عینه بروز و نمود داد.
به گزارش فارس، علی باقری ادامه داد: پیوستن ایران به شانگهای نشانگر آن است که ایران در کنار دیگر کشورهای بزرگ و مستقل در دنیا اراده جدی دارند که منافع خودشان را براساس مولفه‌های درونزا تعقیب کنند و این اراده عملی امروز خود را نشان داده است.
* پیوستن به بریکس تصمبمی راهبردی
وی ادامه داد: پیوستن جمهوری اسلامی ایران به مجموعه بریکس، یک تصمیم راهبردی بود که در دولت سیزدهم به طور جدی مورد پیگیری قرار گرفت و اتخاذ شد. اتفاقی که امروز افتاد، اتفاقی بسیار مهم بود از همین منظر که جمهوری اسلامی ایران قابلیت‌های خودش را برای هماوردی با قدرت‌های بزرگ اقتصادی دنیا و نقش آفرینی جهانی به اثبات رساند. در واقع وقتی که پنج کشور اصلی اقتصادی دنیا، در مورد پیوستن جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفتند، این اذعان و اعتراف آنهاست هم به ظرفیت‌های بالفعل و هم به ظرفیت‌های بالقوه و هم به نقش آفرینی بین المللی جمهوری اسلامی ایران برای تأمین منافع این مجموعه.
* سیاست همسایگی دولت سیزدهم
معاون وزیر خارجه همچنین در این گفت‌وگو عنوان کرد: ویژگی دولت سیزدهم اولویت داشتن موضوع سیاست همسایگی است که البته به نظر من سیاست همسایگی نقطه شروع و به اصطلاح نقطه شتاب دهنده و پرش سیاست خارجی دولت است.
این دیپلمات ارشد ایرانی همچنین گفت: کمتر از یک ماه از روی کار آمدن دولت سیزدهم آیت الله رئیسی سفری به تاجیکستان داشت و چندین سال کدورت و غباری که در روابط ایران و تاجیکستان سایه افکنده بود به کلی رفع شد و مناسبات مان حالت عادی پیدا کرد و الان به یک حالت بالندگی و نشاط بسیار خوبی در عرصه‌های مختلف به ویژه در عرصه‌های سیاسی رسیده است و نقش آفرینی‌های مؤثری را دولت تاجیکستان در عرصه منطقه‌ای به نفع جمهوری اسلامی ایران در همین مقاطع اخیر داشته است.در عرصه‌های اقتصادی هم پیشرفت‌های خیلی خوبی داشته‌ایم.
وی ادامه داد: یا بعد از آن دولت ترکمنستان که بالاخره مناسباتمان مقداری موقع روی کار آمدن دولت سیزدهم خیلی عادی نبود. الحمدالله آن هم با سفری که آیت الله رئیسی به ترکمنستان در همان اوایل چند ماه اول دولت سیزدهم داشت، آن هم به خوبی مدیریت شد و الان با این دو کشور مناسبات خیلی خوبی داریم.
باقری افزود: در همان مقطع رابطه ما با کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس خیلی در حالت عادی نبود. با دو کشور عربستان و بحرین قطع رابطه بودیم به جهت اینکه آنها قطع رابطه کرده بودند. کشورهای کویت و امارات سفیرهایشان در ایران حضور نداشتند، لذا امتداد این رویکرد دولت سیزدهم در عرصه سیاسی که نقطه تبلور آن موضوع اعتماد متقابل سیاسی بود، توانست در ادامه هم شرایطی را به وجود بیاورد که دولت‌های امارات و کویت سفیرهایشان را به تهران برگرداندند البته دولت امارات سفیر خودش را برگرداند، ولی دولت کویت سفیر جدیدی را معرفی کرد و مناسبات با عربستان سعودی احیا شد.
این دیپلمات ارشد ایرانی ادامه داد: در عرصه امنیتی که دومین مؤلفه سیاسی سیاست همسایگی است، باور این دولت این بود و هست که امنیت درونزا می‌تواند پایداری امنیت را تضمین کند، لذا عدم اتکای به بیگانگان و تعامل هم افزا بین کشورهای منطقه است که شرایطی را پدید می‌آورد که این شرایط هم امنیت آفرین است و هم پایدار است. چون بیگانگان اگر از بیرون منطقه دخالت کنند، حتی اگر تحت شرایطی امنیت مصنوعی را بر منطقه تحمیل کنند، به دلیل اینکه آن امنیتی که ایجاد کردند در راستای منافع نامشروع آنهاست، قاعدتاً همسویی با کشورهای منطقه نخواهد داشت و این امنیت پایدار نخواهد بود.
وی گفت: ولی وقتی که دولت‌های منطقه خودشان در تعاملی که با هم دارند بتوانند سازوکارهای به اصطلاح امنیت آفرین را تعریف کنند، قاعدتاً این امنیت پایدار خواهد بود. پس دومین مؤلفه سیاست همسایگی موضوع امنیت است.
باقری سومین موضوع را بحث اقتصاد خواند و افزود: امنیتی پایدار خواهد بود و تضمین شده است که در گرو تعاملات درهم تنیده متراکم و مستحکم اقتصادی کشورهای منطقه باشد. یعنی کشورهای منطقه به جای اینکه به بیرون وابستگی یا اتکای اقتصادی داشته باشند، با هم این هم افزایی و هم بستگی را داشته باشند و این به صورت خودکار تضمین کننده پایداری امنیت خواهد بود.
به گزارش فارس، معاون وزیر خارجه خاطرنشان کرد: ویژگی مهمی که سیاست همسایگی دولت سیزدهم دارد این است که چه در عرصه سیاسی و چه در عرصه امنیتی و چه اقتصادی، یک بازی برد - برد برای همه کشورهای منطقه تعریف می‌شود. اینگونه نیست که فقط نفع طرف ایرانی در آن باشد و همین بازی برد - برد است که می‌تواند سیاست همسایگی دولت سیزدهم را پایدار کند.
وی بیان کرد: دو سال و اندی از عمر دولت سیزدهم می‌گذرد، ما می‌بینیم که به ثبات پایداری در مناسبات جمهوری اسلامی ایران با کشورهای منطقه دست پیدا کرده‌ایم. روندی که از بهمن سال گذشته در پی توافق پکن در عرصه احیای روابط ایران و عربستان تا الان که حدود شش ماه است، طی شده است. اگر یک روند عادی بود، شاید به چند سال طول می‌کشید، ولی این اعتماد متقابل سیاسی و اراده‌ای که رهبران دو کشور بر این اساس داشته‌اند و تجربه‌ای که کشورهای منطقه از ناهنجاری‌های دخالت بیگانگان داشته‌اند، همه عقلانیت جمعی را در منطقه حاکم کرد و باعث شد که سیاست همسایگی دولت سیزدهم به عنوان یک راهبرد ثبات، امنیت و پیشرفت منطقه برای همه کشورهای منطقه پذیرفته شود و به نظر من فراتر از اینکه این سیاست، سیاست نشان دهنده موفقیت دولت در هم بینش و هم سیاست ورزی و هم اعمال دیپلماسی در قبال کشورهای منطقه است، مهمتر از آن به نظر من موفقیتی است که در پی آن برای منطقه حاصل شد و آن ثبات و امنیتی است که امروزه همه کشورهای دنیا و بازیگرانی اصلی به این مسئله اذعان می‌کنند.
* اعزام سفرای ایران و عربستان
به گزارش فارس، علی باقری درباره اعزام سفرای ایران و عربستان هم اظهار داشت: درحال رایزنی هستند که دو سفیر در آینده نزدیک، شاید دو هفته آینده در تهران و ریاض مستقر بشوند. البته سفارتخانه‌های دو کشور و سرکنسولگری‌های بازگشایی شده است، دیپلمات‌های دو کشور در نمایندگی‌های سیاسی مشغول فعالیت هستند، حضور سفرا قاعدتاً مناسبات دو کشور را وارد تراز دیگری خواهد کرد که به نظر من این ظرفیت ایران و عربستان در این مقطع زمانی به ویژه با به هم پیوستن ایران و عربستان همزمان در مجموعه بریکس نشانگر چشم انداز روشنی از همکاری‌های جمعی منطقه‌ای خواهد بود.
* روند آزادسازی پولها در کره
به گزارش فارس، معاون وزیر خارجه در بخش دیگری از حضورش در برنامه صف اول درباره روند آزادی زندانیان ایرانی و آزادسازی دارایی‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی هم اظهار داشت: طرف آمریکایی می‌گفت من پولها را به شما نخواهم داد تا زمانی که زندانی‌های مدنظرم در ایران آزاد شوند. آمریکایی‌ها پول‌های ما را گروگان خواسته‌ای دیگر کرده بودند. ما به آمریکایی‌ها گفتیم زندانی را در مقابل پول مبادله نمی‌کنیم، ما زندانی را در مقابل زندانی مبادله می‌کنیم.
وی توضیح داد: تعدادی از هموطنان ما به دلیل انجام فعالیت‌های اقتصادی به ناحق در آمریکا دستگیر شدند و آمریکایی‌ها آنها را متهم به دور زدن تحریم‌ها کردند که از نظر همه کشورهای مستقل دنیا حتی اروپایی‌ها، تحریم‌های آمریکا غیرقانونی است، ولی آمریکایی‌ها زور می‌گویند. تعدادی از هموطنان ما گروگان آمریکایی‌ها بودند و ما گفتیم اگر زندانی در ایران دارید که می‌خواهید آزاد شود، باید آنها را آزاد کنید. در همین چارچوب توافقی شکل گرفت.
باقری ادامه داد: ولی وقتی بحران اوکراین پیش آمد طرف مقابل از نهایی سازی توافق اجتناب کرد. آن زمان می‌گفتند ما با روس‌ها نمی‌توانیم سر یک میز بنشینیم. آنها وقفه‌ای را در روند مذاکرات ایجاد کردند و طبیعتا موضوع آزادسازی پول‌های ما هم یک مقداری به محاق رفت.
وی اضافه کرد: ما موضوع را رها نکردیم و از اسفند ۱۴۰۰ که مذاکرات متوقف شد، ما این موضوع را از طریق واسطه‌ها با آمریکایی‌ها پیگیری کردیم و اینکه پول‌های ما باید آزاد شود. آمریکایی‌ها از پرداخت حقوق مردم ما سرباز می‌زدند تا اینکه در اواخر شهریور سال گذشته، آمریکایی‌ها بعد از پیگیری‌های زیادی که کردیم، پذیرفتند که خارج از چارچوب توافق رفع تحریم‌ها نسبت به آزادسازی پول‌های ما و زندانیان اقدام کنیم. چون زمان گذشته بود و شرایط عوض شده بود، نیاز بود که توافق بروز و بازبینی شود و بر همین اساس مذاکرات غیرمستقیم بین دو طرف شکل گرفت برای اینکه ترتیبات لازم برای انجام کار و آزادسازی پول‌های مسدود شده ما در کره جنوبی عملیاتی شود.
معاون وزیر خارجه افزود: اغتشاشات پاییز سال گذشته ذهن آمریکایی‌ها را به خاطر اشتباه محاسباتی آنها از مسیر اصلی منحرف کرد، اما خیلی سریع و در اواخر پاییز به مذاکرات برگشتند و مسیر ادامه یافت تا همین اواخر که این امر محقق شد.
مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه آمریکایی‌ها در اجرا یک مقداری تعلل می‌کردند، اظهار داشت: به هر حال آمریکایی‌ها در این دوره زمانی مجبور شدند نسبت به آزادسازی پول‌های ایران در کره جنوبی اقدام کنند. آمریکایی‌ها علیرغم اینکه در طول مذاکرات و حتی چند ماهی بعد از مذاکرات تاکید ویژه داشتند که آزادسازی پول‌های ایران صرفا بعد از احیای برجام محقق خواهد شد.اما فرآیند دیپلماتیک ایران، شرایط را به گونه‌ای سامان داد که آمریکایی‌ها مجبور شدند از حرف خود عقب نشینی کنند و خارج از چارچوب توافق پول‌های ایران را آزاد کنند و مسیر آزادی زندانیان مسیر خود را طی خواهد کرد.
* به پکن سفر می‌کنم/ مذاکره در نیویورک
وی همچنین در این گفت‌وگو درباره مذاکرات رفع تحریم اعلام کرد: بعد از اغتشاشات از حدود اسفندماه سال گذشته مذاکرات مختلفی با طرف‌های درگیر به اصطلاح مذاکرات رفع تحریم‌ها داشته‌ایم. در کشورهای اروپایی، در کشورهای منطقه با کشورهای اروپایی و با کشورهای دیگر مذاکراتی داشته‌ایم. با خود روسیه و چین به طور دوجانبه رفت و آمد‌های قابل توجهی داشته‌ایم.
باقری گفت: حدود ۱۰ روز پیش معاون وزیر خارجه روسیه به تهران سفری داشت که مذاکرات خیلی خوبی با آقای سرگئی ریابکوف داشتم، هفته جاری هم من در همین چارچوب سفری را به پکن خواهم داشت. در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل هم از همین الان تاریخ‌هایی را تعیین کرده‌ایم برای مذاکره با طرف‌های مختلف، که دست اندرکار مذاکرات هستند.
این دیپلمات ارشد ایرانی اضافه کرد: روند سیاسی و فنی گفتوگوها ادامه دارد و در حال پیگیری است، ما در داخل کشور با دستگاه‌های مختلفی که درگیر این موضوع هستند جلسات مستمری را داریم و چارچوب‌ها تعیین می‌شود و آنها را در مذاکرات پیگیری می‌کنیم و امیدوارم که این روندی که الان به ویژه با آزادسازی دارایی‌های جمهوری اسلامی ایران از کره جنوبی شتاب قابل توجهی پیدا کرد، با روند جدی‌تر و به هم پیوسته گفتوگوها امتداد پیدا کند.
* پول بلوکه شده نداریم
وی در پاسخ به سؤالی درباره اینکه آیا در جای دیگری پول بلوکه شده داریم؟ گفت: خیر، پول بلوکه شده نداریم. بخشی از پول‌های بلوکه شده ما در کره جنوبی بود. البته پول‌هایی در جاهای دیگر دنیا داریم به جهت مبادلاتی که با آنها کشورها از قبل داشته و الان هم داریم. آنها توسط خودمان بوده به جهات مختلف، یا اینکه از سودش استفاده می‌کنیم و یا می‌خواهیم در خریدهایمان از آن کشورها از آن پولها استفاده کنیم و یا اینکه آنها را برای خریدهایمان به جاهای دیگر منتقل کنیم.
* پول‌های ایران در عراق
باقری ادامه داد: غیر از کره جنوبی، بخشی از پول‌هایمان در عراق است که دچار مشکل است و در تفاهمی که با طرف آمریکایی برای آزادسازی پول‌های ایران در کره شد، پول‌های ایران در عراق هم مطرح شد که روند آزادسازی آن نیز آغاز شده است.
این دیپلمات ارشد ایرانی یادآور شد: در سه هفته گذشته نزدیک هفت برابر کل پولی که در سال گذشته توانستیم از منابعمان در عراق استفاده کنیم، آزاد کردیم و توانستیم آن را وارد عرصه تبادلات تجاری کنیم. مسیر همواری است گرچه انتطار داریم روند آزادسازی سرعت بیشتری یابد، ولی تلاش می‌کنیم موانع بوروکراتیک و موانع دیگر رفع و روند تسریع شود که پول‌هایمان در عراق هر چه زودتر در اختیارمان قرار بگیرد.
* مذاکرات منطقه‌ای
معاون وزیر خارجه همچنین در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره مذاکرات رفع تحریم‌ها عنوان کرد: آمریکایی‌ها و غربی‌ها روی موضوع دیگری هم خیلی تأکید داشتند، ولی در نهایت با موفقیت دیپلماتیک ایران، آمریکایی‌ها نتوانستند به اهدافشان برسند و آن بحث مذاکرات منطقه‌ای است. آمریکا و سه کشور اروپایی این موضوع را دنبال می‌کردند، در مذاکرات رفع تحریم‌ها، یکی از مطالباتشان این بود که در این توافق بندی گنجانده شود که مذاکرات آتی بعد از احیای برجام شکل بگیرد.
این دیپلمات ارشد ایرانی توضیح داد: منظورشان از مذاکرات آتی این بود که در کنار کشورهای منطقه با ایران درباره موضوعات منطقه مذاکره کنند. خواسته‌ای بود که دوره اوباما به صورت تلویحی دنبال می‌شد، ولی توفیق نیافتند ولی در دوره ترامپ به صورت جدی دنبال شد. در این دوره (بایدن) هم این موضوع را دنبال می‌کردند و اروپایی‌ها نیز همین طور.
وی گفت: در مذاکرات وین وقتی مذاکرات درباره مباحث هسته‌ای و ... به سرانجام رسید این موضوع را مطرح کردند. یکی از مراحل جدی مذاکرات همین عرصه بود، سه شبانه روز اصرار جدی داشتند این بند در متن توافق گنجانده شود که بعد از اینکه احیای برجام محقق شد، ایران به آن مذاکرات بپیوندد. منطق ما روشن بود و می‌گفتیم ما با کشورهای منطقه کار می‌کنیم و نیاز نیست چیزی را بنویسیم یا تعهدی بدهیم. آنها در زمستان ۱۴۰۰ موفق نشدند و ما نپذیرفتیم و در متن نیامد و کنار رفت.
باقری گفت: ایران با ابتکارات دیپلماتیک خود و با هم افزایی دستگاه‌های داخلی شرایطی را به وجود آورد، چه در عرصه آزادسازی پولها و چه در عرصه تعامل منطقه‌ای که اجازه نداد اهداف زیاده‌خواهانه آمریکا و غربی‌ها محقق شود و توانستیم به اهدافمان دست یابیم. فضای جدی و جدید برای همکاری‌های منطقه‌ای داریم.
* نخستین نشست وزرای خارجه حوزه خلیج فارس در نیویورک
وی در همین ارتباط گفت که اولین نشست وزرای خارجه کشورهای حوزه خلیج فارس (هشت کشور حوزه خلیج فارس) تحت عنوان مجمع گفت‌وگوهای منطقه‌ای در سطح وزرای خارجه در نیویورک و در پایان شهریور ماه برگزار می‌شود و این رهاورد دیگری از سیاست همسایگی است و این زیر ساخت خروج نرم بیگانگان از منطقه را فراهم می‌کند.
پایان پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
