به گزارش خبرگزاری فارس از اردستان، عید نوروز از قدیمی‌ترین اعیاد ایرانیان است که گرامیداشت آن ریشه‌ای کهن در تاریخ دارد و مردم شهرستان اردستان نیز همچون دیگر نقاط کشور با آداب و رسوم منحصر به فرد خود این ایام را گرامی می‌دارند.
مردم شهرستان اردستان در واپسین روزهای آخرسال و نزدیک به ایام نوروز، آیین‌های سنتی را به اجرا در می‌آورند که از جمله این‌ها سبزه کاشتن، خانه‌تکانی، چهارشنبه‌سوری و دیگر موارد می‌باشد که قدمت بسیاری از این آیین‌ها به سال‌های دور بر می‌گردد.
محمد رضا صدوقی، کارشناس مسائل تاریخی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس اظهار داشت: نوروز واژه‌ای است که با فرهنگ ملی و اسلامی ما آمیخته شده و مردم بخشی از هویت خود را با نوروز می‌شناسند، در شهرستان اردستان نیز اجداد و نیاکان ما در شهرستان نوروز را گرامی می‌داشتند.
وی با بیان اینکه در اردستان مردم از اوایل اسفندماه به استقبال نوروز می‌روند، گفت: انجام اعمالی از جمله تعمیر و بازسازی منازل و به طور کلی تجدید ساختار در منزل، در کنار خانه‌تکانی توسط مردم شهرستان انجام می‌شود.
صدوقی با بیان اینکه خانه‌تکانی در شهرستان اردستان بیشتر به عنوان خانه‌روبی معروف بوده، خاطرنشان کرد: کاشت سبزه همانند جو در اردستان رواج داشته و بیشتر جو کشت می‌شده چرا که مردم این منطقه، گندم را سنگین می‌دانسته و معتقد بودند که منجر می‌شود سال به کندی حرکت کند.
کارشناس مسائل تاریخی بیان کرد: مردم این دیار آخرین پنجشنبه سال به زیارت اهل‌قبور می‌روند و یاد و نام درگذشتگان را گرامی داشته همچنین در کنار مزار آنان سبزه قرار می‌دهند.
وی تصریح کرد: یکی از رسوم نوروزی شهرستان اردستان، رسم روز علفه است که مختص محلات قدیمی شهر بوده و در یک‌روز مانده به روز تحویل سال، کشاورزان دسته‌ای از علوفه یا جو را جلوی درب منازل محله قرار می‌دادند.
صدوقی با بیان اینکه دعا کردن و تقاضای سلامتی و تندرستی برای یکدیگر در هنگام تحویل‌سال از دیگر سنت‌های نوروزی است، خاطرنشان کرد: نگاه کردن به آب، روشنایی و روشن نگه‌داشتن چراغ در منزل از سنت‌های نوروزی مردم شهرستان است که گاهی در بعضی موارد و قدیمی‌ها تا سیزدهم فروردین چراغی روشن نگه می‌داشتند.
کارشناس مسائل تاریخی تصریح کرد: بعد از تحویل سال نو، مردم شهرستان همچون دیگر نقاط کشور، به دیدار خویشاوندان رفته و سنت صله‌رحم را به‌جای می‌آورند و کوچک‌تر ها به دیدار بزرگ‌تر ها می‌رفتند همچنین در محلات شهرستان رسم بوده که بزرگان درب منازل خود را باز می‌گذاشتند و افراد کوچک‌تر به دیدار آن‌ها می‌رفتند.
وی ادامه داد: در اولین شنبه سال، رسمی به نام شنبه‌بدر در بین مردم اردستان مرسوم بوده و مردم شهرستان در این روز به دشت و صحرا و کوهستان می‌روند همچنین در ایام نوروز در شهرستان اردستان بازی‌های بومی و محلی به‌ویژه در روز شنبه‌بدر و سیزده‌بدر انجام می‌شود.
صدوقی با بیان اینکه به‌نقل قول مردم اردستان در روز دوازدهم فروردین، بار دیگر روز علفه بود و همان سنت‌های روز علفه قبل نوروز انجام می‌شود، یادآور شد: روز سیزدهم فروردین برای مردم روز بیرون رفتن است و همچنان از گذشته تاکنون این روز در برخی محلات قدیمی، به‌صورت جشن عمومی و در کنار زمین‌های سرسبز محلات برگزار می‌شود.
کارشناس مسائل تاریخی خاطرنشان کرد: بازی‌های محلی از جمله بازی شو، شیر دود، چوب و دوک و یا هفت‌سنگ در بین جوانان اردستانی انجام می‌شود، همچنین در بعضی موارد گاهی دست‌افشانی و دف‌زدن رسم بوده است.
وی بیان کرد: در سیزدهم فروردین ماه، رسم تخم‌مرغ جنگی نیز در بین مردم اردستان رواج داشته و با برهم زدن تخم‌مرغ های رنگی معتقد بودند که در این روز اختلاف‌های خود را کنار می‌گذارند همچنین به نیت درخواست سبزی و خرمی، سبزه گره می‌زنند.
صدوقی تصریح کرد: طبق رسومات مردم اردستان، سیزدهم فروردین برای آنان پایان ایام نوروز نیست و در روز چهاردهم فروردین به زیارت امامزادگان و مقابر عرفا رفته و چهاردهم آخرین روز برگزاری جشن نوروز و بازگشت به زندگی عادی است.
رسم سبزه‌کاری، هدیه دادن افراد به یکدیگر و همچنین پخت غذاهای خوب و خوشمزه از دیگر آداب و رسومی است که توسط مردم شهرستان اردستان در دوران نوروز و حتی قبل نوروز انجام می‌شود.
قورمه‌سبزی غذای اصیل ایام عید در اردستان
فضل‌الله یزدانیان، پژوهشگر اردستانی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، اظهار کرد: مردم شهرستان اردستان رسم سبزه‌کاری را از ۱۵ روز مانده به عید با کاشت دانه‌های عدس، جو، شاهی و ... آغاز می‌کنند که معمولا در سبدهای کوچک دستباف روستاهای اردستان، انجام می‌شود.
وی ادامه داد: از یک هفته به عید نوروز، آن‌هایی که زمین‌دار و باغ‌دار هستند برای نشان دادن مهر و محبت خودشان، برای صاحب کارشان هدیه می‌آورند که معمولا بره، بزغاله، بوقلمون، مرغ و خروس است.
یزدانیان خاطرنشان کرد: مردم شهرستان میوه و مواد خوراکی و غذایی را از بازار قبل عید تهیه می‌کنند و برای شب‌های عید هر شخصی به سلیقه‌ی خود غذایی می‌پزد، همچنین غذای خورشت قورمه‌سبزی از غذاهای اصیل این دوران در اردستان است.
یکی از بازی‌های معروفی که در شهرستان اردستان و به خصوص محله کبودان انجام می‌شود شیردود است، چگونگی انجام این بازی را از زبان یک کارشناس مسائل تاریخی در شهرستان، جویا می‌شویم:
آیین‌های قدیمی که در ایام قبل از نوروز و دوران نوروز در شهرستان اردستان انجام می‌شود ریشه در تاریخ کهن مردم این شهرستان دارد و امروزه نیز بسیاری از این آیین‌ها توسط مردم انجام می‌شود که شور و حال خاصی نیز به دنبال دارد.
پایان پیام/۶۳۱۳۵/آ
