آیا سناریوی گرجستان در آسیای مرکزی تکرار می‌شود؟

به گزارش خبرنگار دفتر منطقه‌ای خبرگزاری فارس، اخیراً اعتراضات گسترده‌ای در گرجستان رخ داد. این تظاهرات پس از آن آغاز شد که پارلمان گرجستان موافقت اولیه خود با تصویب لایحه‌ای را اعلام کرد که بر اساس آن، سازمان‌های غیر دولتی که بیش از 20 درصد از بودجه خود را از خارج از گرجستان دریافت می‌کنند، باید خود را به عنوان «عوامل خارجی» اعلام کرده و تحت نظارت دادگستری قرار گیرند در غیر این صورت با جریمه‌هایی سنگین مواجه خواهند شد.

به هر حال، بر کسی پوشیده نیست که تعداد زیادی از سازمان‌ها، نمایندگی‌ها و صندوق‌های مختلف غیردولتی نیز در کشورهای آسیای مرکزی نمایندگی دارند. وضعیت توسعه همه بنیادها و سازمان‌های غیردولتی طرفدار آمریکا بیشتر برای قرقیزستان و قزاقستان مرتبط است.

7 مارس در گرجستان قانون فعالیت‌های غیردولتی به اجرا درآمد و تمام جهان شاهد بودند که چگونه گرجستان به ورطه اعتراضات فرو رفت. بسیاری از کارشناسان به این اعتراضات لقب «انقلاب رنگی» جدید داده اند.

بر اساس گزارش برخی رسانه‌های محلی، اعتراضات در گرجستان توسط ایالات متحده سازماندهی شد و دلایل زیادی برای تبدیل شدن به یک «انقلاب رنگی» داشت.

به نظر می‌رسد گرجستان توسط آمریکایی‌ها برای یک انقلاب رنگی دیگر انتخاب شده است. واضح است که قانون بررسی سازمان‌های غیردولتی تنها یک بهانه بود.

«ولادیمیر شاپوالوف» کارشناس علوم سیاسی روسی و معاون انستیتوی تاریخ و سیاست دانشگاه دولتی آموزشی مسکو، معتقد است وقایع جاری در گرجستان تمام ویژگی‌های سناریوی انقلاب رنگی را دارد.

وی ادامه داد: دولت کنونی گرجستان، علیرغم جهت گیری آشکار به سمت آمریکا اما تسلیم تحریکات غرب نمی‌شود و جبهه دومی را علیه روسیه باز نمی‌کند. واضح است که سیاستمداران گرجستانی سعی می‌کنند سیاست خود را بدون توجه به متولیان خود در راستای منافع مردم گرجستان دنبال کنند، اما این امر مورد پسند شرکای خارجی و اروپایی که گرجستان
را مجبور به ادغام اروپایی می‌کنند، نیست.

پس از گرجستان کدام کشور برای بی‌ثبات شدن در برنامه قرار دارند؟ نکته مهم  این که این گونه فعالیت از سوی سازمان‌های غیر دولتی با حمایت کشورهای غربی در آسیای مرکزی و به خصوص قزاقستان و قرقیزستان نیز رخ داده است.

به عنوان مثال در حوادث ژانویه سال 2022 قزاقستان نقش سازمان‌های غیر دولتی بسیار پررنگ بود. طبیعتاً وضعیت گرجستان نشان می‌دهد که قزاقستان نیز باید قانون مشابهی را تصویب کند. از این گذشته، بر کسی پوشیده نیست که به این کشور سرمایه کافی از طریق سازمان‌های غیردولتی مختلف سرازیر می‌شود.

تنها در سال 2021، سازمان NED به جامعه مدنی قزاقستان کمک مالی 1.200 میلیون دلاری ارائه کرد. علاوه بر این نیز بنیاد جامعه باز (OSF)، در سال 2021 کمک مالی به مبلغ 1.5 میلیارد تنگه برای این کشور اختصاص داد.

در میان کشورهای آسیای مرکزی قرقیزستان را می‌توان رکورددار تعداد «انقلاب‌های رنگی» عنوان کرد. یک دلیل مهم نیز برای این امر وجود دارد و آن هم این که همه سازمان‌های غیردولتی نقش مهمی در اتخاذ یا پیشبرد تصمیمات سیاسی یا عمومی در این کشور ایفا می‌کند.

به عنوان مثال، در فوریه سال گذشته «نادیرا نارماتوا»، یکی از اعضای پارلمان قرقیزستان، گفت: این کشور نیاز به تصویب قانونی برای تنظیم بخش غیردولتی دارد که با واکنش برخی از مقامات قرقیزی مواجه شد و وی را حتی «همدست کرملین» نامیدند.

«نورلان شاکیف»  رئیس پارلمان قزاقستان در این زمینه گفت: «جوانان ما توسط سازمان‌های غیردولتی به کجا هدایت می‌شوند؟ برای چه پولی؟ می‌بینید، ترس‌هایی برای آینده ما وجود دارد. ما باید با این پدیده مبارزه کنیم، کابینه باید در این راستا تلاش کند.

وی ادامه داد: قرقیزستان در واقع با یک مشکل بزرگ مواجه است، سازمان‌های غیر دولتی که بودجه بالایی دریافت می‌کنند اما مالیات آنها به خزانه دولت واریز نمی‌شود.

ایگور شستاکوف، کارشناس علوم سیاسی از قرقیزستان اظهار داشت: بر اساس برآوردهای تقریبی، بیش از 30 هزار سازمان غیردولتی مختلف در جمهوری ما ثبت شده است که بسیاری از آنها در پروژه‌های اجتماعی برای جامعه مشغول هستند.

وی ادامه داد: اما بر اساس تجربه شخصی من در ارتباط با نمایندگان چنین سازمان‌هایی، بودجه آنها چندین برابر کمتر از ساختارهای غیردولتی است که به مسائل اصلاحات دموکراتیک می‌پردازند، در حال حاضر صندوق‌های تشکیل شده‌اند که تامین مالی آنها را تضمین می‌کنند. یکی از آنها بنیاد سوروس است که ادعا می‌کند به نفع قرقیزستان کار می‌کند.

شستاکوف گفت: این بنیاد منافع ایالات متحده را ارتقا می‌دهد و سعی می‌کند دیدگاه خود را از جمله در مورد چگونگی این کشور تحمیل کند. باید فرآیندهای سیاسی را توسعه دهند.

کارشناس سیاسی قرقیز ادامه داد: برای مبارزه با این روند مقامات قزاقستان و قرقیزستان باید قانونی را جهت کنترل این سازمان‌ها تصویب کنند در غیر این صورت در آینده با مشکلات زیادی مواجه خواهند شد.

پایان پیام/ح