دیدار غیررسمی حاج قاسم با خانواده‌های شهدا با نام «وعده دیدار» در فارس رونمایی شد

به گزارش گروه حماسه و مقاومت خبرگزاری فارس، مراسم رونمایی مستند «وعده دیدار» با محوریت دیدارهای حاج قاسم با خانواده شهدای مدافع حرم، با حضور رسول آذرسرا مدیرگروه معارف اسلامی شبکه پنج معاونت سیما، محمدرضا پارسا کارگردان مستند، مهدی صابر درویش تهیه‌کننده مستند، حسام حیدرزاده مدیر تولید و علی داوودی صدابردار مستند «وعده دیدار» در سالن جلسات خبرگزاری فارس برگزار شد.

در این دیدار، هادی مومنی و حمید محمدی محمدی، خبرنگاران فارس با طرح پرسش‌هایی از دست‌اندرکاران تولید این سلسله مستند، زوایای آن را به بررسی نشستند که مشروح آن در ادامه می‌آید:

مستندی که درصدد بیان منش حاج قاسم با خانواده شهداست

صابر درویش: از پنج ماه پیش پیشنهاد این کار از سوی گروه معارف شبکه پنج به ما داده شد. البته برای تولید چنین مستندی اید‌ه‌ها و طرح‌های مختلفی مطرح شد. از آنجایی که خودم فرزند شهید هستم و تعلق خاطر به حاج قاسم داشتم و با شهادت ایشان، انگار قلبم از جانم جدا شد، این سؤال را از خودم پرسیدم که چگونه فکر،‌ اصالت و سبک زندگی حاج قاسم را می‌توان به تصویر کشید. در نهایت این ایده دیدار حاج قاسم با خانواده‌های شهدای مدافع حرم مورد موافقت قرار گرفت و در قالب مستند «وعده دیدار» نشست. این مستند در واقع درصدد بیان رفتار و منش حاج قاسم با خانواده شهدا و نگاهی که ایشان به فرزندان شهدا به عنوان پدر و سایه سر آن‌ها است.این در حالی که این رابطه دو طرفه بوده است و خانواده شهدای مدافع حرم وابستگی عمیقی به حاج قاسم داشتند.

در مستند «وعده دیدار» از مجموعه تصاویر بکر آرشیویی هم بهره برده است تا بتواند بهتر سبک زندگی حاج قاسم را به مخاطب نشان دهد. چرا که معتقد هستیم که حاج قاسم مصداق عینی و عملی آیه «أَشِدَّاء عَلَى الْکُفَّارِ رُحَمَاء بَیْنَهُمْ» است. همچنین در جایی که تصاویر آرشیویی در دسترس نبوده است، سعی کردیم با حضور بازیگر نقش حاج قاسم، آن صحنه‌ها را بازسازی کنیم.

در ادامه یک بخش از مستند «وعده دیدار» که مبتنی بر دیدار حاج قاسم با خانواده شهید مدافع حرم شعبان نصیری بود، پخش شد.

مؤمنی: هر کاری که با محوریت حاج قاسم تولید شود، کار بسیار ارزشمندی است. در وهله نخست باید این را مدنظر داشته باشیم که هر موضوع یا سوژه‌ای که بخواهد به هنر تبدیل شود، نیاز استفاده از یک شیوه بیانی است که به دیده شدن بیش‌تر آن کمک کند. نگاه کنید در ابیات مختلف درباره عشق و مرگ شعرهای زیادی گفته شود، اما شعری ماندگار است که شیوه بیان خوبی داشته باشد. بنابراین برای کار هنری، ۲ بخش موضوع محتوا و شیوه بیان لازم است.

صابر درویش: تا حالا بیش از ۲۰ مستند با موضوعات شهدا، خانواده شهدا و شهدای مدافع حرم مانند همیشه مبارز، ضریح عشق، عمدتاً با هزینه‌های شخصی تولید کردیم. بنده فارغ‌التحصیل برنامه‌سازی دانشکده صداوسیما هستم.

مؤمنی: البته شما در مستند «وعده دیدار» به موضوعی پرداختید که کم‌تر به آن پرداخته شده است. به نظر می‌رسد در خلال این بخش مستندی که پخش شد، محور اصلی رها شده و به موضوع دیگر پرداخته‌اید. هر چقدر این دیدارها بیش‌تر در یک مستند به آن می‌پرداختید، شاید ریتم تندتری به خودش می‌گرفت. ببینید ۷۰ درصد خانواده‌های شهید این احساس را نسبت به حاج قاسم داشتند، شما چه احساسی فراتر از آن می‌خواستید به مخاطب بگویید. به نظرم اگر دیدارهای بیش‌تری در یک قسمت قرار می‌گرفت، بیش‌تر حالت مستندگونه می‌گرفت. همچنین بیش‌تر از تصاویر آرشیویی بهره می‌بردید هم به غنای کار کمک می‌کرد.

محدودیت‌هایی که در مستند «وعده دیدار» وجود داشت

صابر درویش: ما به لحاظ امنیتی محدویت‌هایی برای تصاویر آرشیو داشتیم. این را هم در نظر داشته باشید که در کارهای تولید شده برخورد حاج قاسم و سبک زندگی حاج قاسم کم‌تر مورد توجه قرار گرفته است. شما در مستند «وعده دیدار» برای نخستین‌بار برخی تصاویر آرشیویی را نظاره می‌کنید که بسیار تأثیرگذار هم هستند.

محمدی محمدی: تا آنجا که من اطلاع دارم، عمده دیدارهای حاج قاسم با خانواده شهدای مدافع حرم به صورت سرزده بوده است. به طور مثال یک دفعه زنگ می‌زنند و می‌گویند حاج قاسم پشت در است. این محدودیت زمانی و سرزده بودن دیدارها در این مستند بهتر بود بیان می‌شد.

پارسا: این مستند،‌ ۱۳ بخش دارد که در هر بخش مختص به خانواده یک شهید مدافع حرم است. هر بخش یک قصه دارد که در آن دیدار رخ داده است. در مستند خانواده شهید شعبان نصیری، اینکه حاج قاسم اجازه دادند کل خانواده شهید باشند، این اتفاق برای نخستین بار صورت گرفته است. یا در مستندی دیگر شاهد حضور پسر همسایه هستیم که از قضا نوه شهید دفاع مقدس است که در سرمای زمستان از صبح تا ظهر در کوچه می‌ایستد تا حاج قاسم را دیدار کند و او را به منزلشان دعوت کند.

مؤمنی: این کار،‌ کار ارزشمندی است. منتها ماهیت نقد این است که کار قوت بیش‌تری بگیرد.

محمدی محمدی: به نظر می‌رسد این بخش از مستندی را که نشان دادید، نتوانسته وحدت موضوع را حفظ کند. آخر مستند هم به سراغ خبر شهادت حاج قاسم رفتید که از اصل مستند «وعده دیدار» دور شده است.

پارسا: مستند در سه بخش از لحاظ موضوعی تقسیم شده است. آنچه که به عنوان مقدمه مطرح است، روایت دیدار است، تصاویر آرشیویی و در نهایت حس خانواده شهید به حاج قاسم است.

محمدی محمدی: می‌شد بخش خبر شهادت حاج قاسم را به مستندی دیگر منتقل کرد. چون وحدت موضوع حول و حوش «وعده دیدار» است.

پنجره جدید از ماجراهای دیدارهای غیررسمی حاج قاسم

آذرسرا: عوامل مستند «وعده دیدار» دست روی موضوعی درست گذاشتند و در این مستند پنجره جدیدی از حاج قاسم را می‌بینیم. اینکه فردی فرمانده جبهه مقاومت باشد. با آن همه مشغله کاری و مسؤولیتی که تمام اوقاتش را گرفته است،‌ اما با این حال، خودش را موظف به دیدار و دلجویی از خانواده شهدا و نیروهایش دیده است. در ابتدای تولید چنین مستند، نیروی قدس حساسیت‌هایی داشتند که این نوع حساسیت‌ها زمان‌بر است و با گذشت زمان کم‌تر خواهد شد. طبیعی است که دسترسی به آرشیو دیدارهای حاج قاسم با خانواده‌های شهدای مدافع حرم با چالش روبرو شود و چنین مستندی هم بدون تصاویر آرشیویی بدون معنی است. برای همین در جریان کار، کارگردان مجبور شد برخی صحنه‌های دیدار را بازسازی کند تا برای مخاطب قابل لمس شود.

چنین کاری در عین سادگی، بسیار سخت و پیچیده است. دیدارهای حاج قاسم با خانواده شهدای مدافع حرم با محتوا است و ایشان با یک هدیه معنوی رفتار مهربانه‌اش را به تصویر کشیده است. مردی که وسط جنگ، میدان، خون و آتش است، در چنین شرایطی باز هم به دیدار خانواده شهدا رفته است. ما برای تولید چنین مستندهایی با فقر داده‌ها، محتوا و تصویر روبرو هستیم. قطعاً چنین کارهایی بدون مشارکت پیش نمی‌رود. سیستم‌ها و تشکیلات می‌توانند به تولید چنین آثاری کمک کنند. گروه معارف شبکه پنج خودش به تنهایی این مستند را تولید کرده است. البته در حال حاضر پنج برنامه درباره دفاع مقدس روی آنتن داریم. ما برای تولید چنین اثری از افراد دغدغه‌مند استفاده کردیم. آقای صابر درویش خودش فرزند شهید است و بهتر می‌تواند اثری اینچنینی تولید کند. 

صابر درویش: بحث نظامی‌گری،‌ حس عاطفی، انسانی، اخلاقی و ... حاج قاسم را در مستندهای تولید شده کم دیده شده است. به نظرم این اولین کار است که از این دریچه به سبک زندگی حاج قاسم پرداخته است.

محمدی محمدی: اصل موضوع را می‌شد در ۱۵ دقیقه مطرح و برخی سخنان را قیچی کرد. می‌شد با تدوینی بهتر ریتم کار را بالاتر ببرید.

مؤمنی: چون محدویت آرشیوی داشتید، بهتر بود سختی‌های موجود را به فرم کار خودتان تبدیل می‌کردید.

محمدی محمدی: البته شما با همین بضاعتی که داشتید، کار بسیار خوبی برای آیندگان گذاشتید.

در پایان از پوستر وعده دیدار با حضور مهمانان و مدیران خبرگزاری فارس رونمایی شد.

به گزارش فارس، مستند «وعده دیدار» روایتی از دیدارهای سردار شهید حاج قاسم سلیمانی با خانواده شهدای مدافع حرم است که در ۱۳ قسمت ۲۵ دقیقه‌ای تهیه و تولید شده است. این مستند به کارگردانی محمدرضا پارسا و تهیه‌کنندگی مهدی صابر درویش با همکاری گروه معارف شبکه پنج سیما تولید شده است که قرار است از دی‌ماه جاری، همزمان با سومین سالگرد شهادت حاج قاسم روی آنتن پخش برود. در این مستند، ترکیبی از تصاویر بکر آرشیوی استفاده شده است. گفت‌وگو با خانواده و همرزمان شهدای مدافع حرم درباره دیدار با سردار شهید حاج قاسم سلیمانی از بخش‌های تماشایی این برنامه به شمار می‌رود. همچنین بخش‌هایی از صحنه‌های دیدار در این مستند،‌ بازسازی شده است.

پایان پیام/