گروه هنر و رسانه خبرگزاری فارس ـ هادی مومنیان: سال‌ها قبل مجله‌ای منتشر می‌شد با عنوان «شیوه»، این مجله که موضوعش هنر کشور بود زیر نظر خانه هنرمندان منتشر می‌شد. مجله‌ای که تفاوت‌اش با دیگر مجلات تخصصی هنر کشور در این بود که نه کاملا مبتنی بر ترجمه و نظریه‌های غربی بود و نه صرفا معطوف به اتفاقات روزمره هنر کشور. مجله «شیوه» چون پاندولی در بین این دو موضوع در حرکت بود.
«شیوه» با اینکه رویکردی کاملا نظری داشت، جریان‌های هنری(هنرهای تجسمی، تئاتر، سینما، موسیقی) روز جامعه را هم به درستی می‌شناخت و نسبت به آن واکنش نشان می‌داد و به تبیین آن می‌پرداخت.
در واقع بندبازی میان تئوری و نظریه‌های هنری روز دنیا و البته اطلاع از اتفاقات زمینه‌ای که در کشور در جریان بود، این مجله را بسیار کاربردی، انضمامی و جریان‌ساز نشان می‌داد. با این همه گمان نمی‌کنم تعداد شماره‌های منتشر شده این مجله به تعداد انگشت‌های دو دست رسیده باشد و خیلی زود از انتشار باز ماند. اینکه چرا آن مجله شیوه ادامه پیدا نکرد موضوع بحث این گزارش نیست. به احتمال زیاد دلایل مالی و اقتصادی و یا تغییر مدیریت‌ها باعث عدم انتشار طولانی آن مجله شده باشد.
مجله شیوه که چند سال پیش منتشر می‌شد. مجله‌ای معطوف به جریان‌های هنری روز کشور و دنیا
*ما زاده گفتگویمان هستیم
روزی یکی از فلاسفه معاصر گفته بود«ما زاده گفتگویمان هستیم»، در واقع«گفتگو» است که می‌تواند باعث شکل‌گیری روشنگری و اندیشه‌های تازه شود.
حالا این شب‌ها در رسانه ملی برنامه‌ای پخش می‌شود که همان عنوان مجله «شیوه» را یدک می‌کشد و معطوف به گفتگو آراء و اندیشه‌های مختلف است. البته این«شیوه» متاخر، مسئله‌اش هنر نیست و موضوعات و مسائل اجتماعی و سیاسی را دنبال می‌کند. پرداختن به موضوعات اجتماعی و سیاسی روز جامعه و شکل دادن به گفتگوهای بی‌پرده درباره آن مهمترین ویژگی است که این برنامه دنبال می‌کند.
از منظری فلسفی دیالوگ و گفتگو روند و حرکتی آموزشی است که طرفین به قصد یادگیری و ارتقاء فهم خویش از یک موضوع بدان مبادرت می‌کنند.
گفتگو جزو ذات انسان است. انسان موجود اجتماعی است و گفتگو مهمترین وجه این مدنیت است. در واقع در گفتگوست که افق معرفت و فهم و تجربه طرفین در هم می‌آمیزد و افق‌های تازه ظهور پیدا می‌کند.
در جریان گفتگو تنها اطلاعات رد و بدل نمیشود بلکه اتفاقی پیش میآید که انسانها با اندیشه و ذهن یکدیگر آشنا می‌شوند و از این رهگذر شعور یا خرد جمعی شکل میگیرد.
* به«شیوه» جبلی
«شیوه» یک برنامه گفتگو محور محصول شبکه چهار صدا و سیمااست. صدا و سیمایی که در دو هفته اخیر بسیار خوب عمل کرده است و پویاتر و خودآگاه‌تر از همیشه مسائل روز کشور را با دقت دنبال و بازنمایی کرده است. از این رو است که به زعم کارشناسان طی ماه‌های اخیر کم کم دستخط جبلی در تلویزیون هویدا شده است و همین باعث شده مخاطبان بیشتری جذب آن شوند.
برنامه «شیوه» از یک طرف معطوف به آسیب‌شناسی اتفاقات روز کشور است و از طرف دیگر مهمان‌هایی را دعوت می‌کند که عموما اساتید نظری و تئوریک دانشگاهی هستند. در واقع برنامه«شیوه» کنکاشی است تئوریک نسبت به اتفاقات روز جامعه. تکثر چشم‌اندازهای مختلف باعث شده است که این برنامه مخاطبان بسیاری از طیف‌های گوناگون فکری را به خود جذب کند.
همانگونه که گفته شد «شیوه» به بحث و گفتگو با کارشناسان دربارهٔ مسائل اجتماعی ایران می‌پردازد. تا کنون در این برنامه مناظره‌های دو نفره‌ای بین بیژن عبدالکریمی و شهریار زرشناس، محمد فاضلی و سعید حاجی ناصری، تقی آزاد ارمکی و ابراهیم فیاض، سعید شریعتی و جلیل محبی، محمدمهدی عسگرپور و شهاب اسفندیاری و شهاب طباطبایی و علی خضریان و... برگزار شده است.
آشکارا «شیوه» برنامه‌ای است که مخاطبانی با گرایش‌های فکری متفاوت را پای تلویزیون نشاند و تنور بحث و گفتگوی آنها را در خصوص رویکرد اخیر سیما، داغ کرد. همین امر باعث شد«شیوه» قسمت به قمست مخاطبان بیشتری را جذب کند و به سرعت تبدیل به برنامه‌ای نام آشنا برای مخاطبان تلویزیون شود. مخاطبانی که سرنوشت« شیوه» را به دقت دنبال می‌کنند و علاقه‌مند به ادامه دار بودن آن هستند.
*«شیوه» شناسی
برنامه‌یِ تلویزیونی «شیوه» رسالت بررسی موضوعات سیاسی و اجتماعی را دارد و این کار را با دعوت از پژوهشگران حوزه‌های مختلف، در موضوعات متنوع سعی دارد از سیر تا پیاز مسائل مربوط به کشور را کالبد شکافی کند و از قضا یکی از برنامه‌های تحلیلی صدا و سیما است که در دهه اخیر توانسته است نظر مخاطبان بسیاری از طیف‌های مختلف سیاسی جامعه را به خود جلب کند و در این مدت مخاطبان مختلف را چه روی آنتن و چه از طریق تماشای ویدئوهای انتخابی منتشرشده در فضای مجازی، پای دیگ جوشان خود نگه دارد.
*شفاف همچون «شیوه»
تجربه تاریخی مخاطبانی که با جعبه جادویی سر و کار دارند به ما می‌گوید رسانه ملی هر گاه که به تولید و پخش مناظره و میزگردهای چالشی متفاوت اقدام کرده، توانسته در جذب مخاطب موفق عمل کند و دل آنها را از خود خشنود سازد.
با اینکه برخی از منتقدان مواضع بعضی از مهمان‌ها را در وضعیت کنونی، تند قلمداد می‌کنند اما «شیوه» شب به شب گشوده‌تر عمل کرده و تن به محدودیت‌های رایج نداده است.
بی‌شک شیوه نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران یکی از بازترین کشورهای منطقه است و بسیاری از نقدهای نامراد را از کشور دور می‌کند.
برخی منتقدان دیگر هم «شیوه» را با وجود جامه جدیدی که متمایز از سایر برنامه‌های رسانه ملی بر تن کرده باز هم فلش تک‌صدایی را به سوی آن نشانه رفته و خواهان حضور طیف‌های مختلف فکری درباره موضوعات مطرح‌شده، روی آنتن زنده شده‌اند. هرچند هر مخاطب منصفی که این برنامه را دیده باشد آشکارا رویکرد چند صدایی آن را متوجه خواهد شد.
اینکه مهمان‌ها از جریان‌های مختلف فکری هستند از همان قسمت‌های ابتدایی مشهود بود و همین امر هم باعث شده مخاطبان را به خود جذب کند. برنامه شیوه به ما یاد می‌دهد که مخاطب نیاز به دیالکتیک دارد. یعنی در دو سوی میز دو نوع اندیشه با هم به گفتگو یا جدل بپردازند تا از خلال آن مخاطب بتواند به درک درستی از موضوعات روز جامعه برسد. در نهایت هم قضاوت مخاطب بستگی بسیاری به استدلال‌های دو مهمان و رویکردشان به موضوعات دارد. مبتنی بر همین رویکرد است که می‌توان دوباره تکرار کرد که«ما زاده گفتگویمان هستیم».
*«شیوه» شکل دادن به خرد جمعی
در مجموع بررسی نگاه مخاطبان به شیوه نشان می‌دهد که این برنامه نه تنها نباید از دست برود بلکه می‌بایست به واسطه آن زمینه برای تداوم و بسط چنین رویکردی در صدا و سیما گسترش یابد.
در نهایت می‌توان چنین برداشت کرد که برنامه «شیوه» در کمترین حد از کارآیی می‌تواند به عنوان پاشویه‌ای برای تب آنتن گریزی برخی مخاطبان از سیما و در بالاترین حد کارآیی آن می‌تواند شیوه‌ای برای پیشرفت در قلمرو افکار عمومی در بین مخاطبان و افزایش ضریب نفوذ صدا و سیما در بین اقشار مردم و طیف‌های مختلف فکری و سیاسی محسوب گردد.
بنابراین در یک تحلیل کلی از تفاسیر موجود می‌توان گفت که بنابر هدف غایی سیما از برنامه «شیوه» تداوم چنین رویکردی هم می‌تواند مقطعی باشد هم همیشگی در واقع اگر سیما صرفاً به دنبال بازخورد زودهنگام از این برنامه و کمک به پاشویه تب بالا رفته این روزهای جامعه به واسطه فضاسازی‌های رسانه‌های معاند و فضای مجازی است در این صورت طول عمر «شیوه» به قول معروف چو فصل گُل دو روزی بیش نخواهد بود ولی اگر راهبرد رسانه ملی پیشرفت در قلمرو افکار عمومی، جریان‌سازی و جلب اعتماد بیشتر مخاطبان باشد بی‌شک «شیوه» و شیوه‌های دیگر به سبق و سیاق‌های مختلف می‌تواند در تسریع این موضوع به عنوان موتور محرکه نیرومندی عمل کنند.
پایان پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
