گروه زندگی ـ زهره سعیدی: چندسالی بود ندیده بودمش. دو روز پیش خیلی اتفاقی در خیابان با او روبهرو شدم. دستش پْر بود از چند پوشک و شیرخشک و اقلام دیگری که انگار برای کودکش خریده باشد. حدس زدم در این مدت بیخبری از او، حتما صاحب فرزند شده است و برایش خوشحال بودم اما طوری ابروهایش را درهم گره کرده بود که نمیدانستم جلو بروم یا خیر! اما دل به دریا زدم و سلام کردم تا مرا دید اخم هایش باز شد .خیلی زود علت ناراحتی اش را پرسیدم نگاهی به خریدهایش انداخت و گفت: «خودت میدانی همسر من یک کارمند معمولی با یک حقوق وزارت کار است. واقعا تآمین کردن این همه هزینه پوشک، شیرخشک و ...بچه برایمان دشوار شده.» حرفش را تأیید کردم و به نشانه همدلی گفتم حق داری. هزینه ها بالا رفته. انشالا زودتر بچه را از پوشک بگیری و یک هزینه از شما کمتر شود.
گفت:« بله این روزها میگذرد،همیشه به همسرم میگفتم تک فرزندی بد است و دوست ندارم فرزندمان بدون خواهر یا برادر باشد و تنها بماند.»الان به من میگوید خودت هزینه ها را نگاه کن، دیگر فرصت میکنم جای دیگری کار کنم تا بتوانم پول پوشک یک بچه دیگر با لباس ها و چیزهای دیگرش را بدهم. من هم اینطور مواقع ساکت میشوم و بعد هم فکر میکنم که راست میگوید چطور هزینه ها را تأمین کنیم تازه هزینه بیمارستان و زایمان و دکتر و دارو و چیزهای دیگربماند.
بعد از شنیدن حرفهای رفیقی که فرزندآوری را دوست دارد اما توان مالی برای تامین مایحتاج اولیه کودکش را ندارد با خودم فکر میکنم با همه فرهنگ سازیکه برای فرزندآوری میشود این هزینههای شاید حداقلی مانع از باروری و فرزندآوری زوجهای جوان میشود .
*افزایش بیش از 11 تا 17 درصدی قیمت پوشک در بازار
طبق آمار موجود، تا پیش از دی ماه ۱۴۰۰ پوشک در گروه دو کالایی قرار داشت که ستاد تنظیم بازار این کالا را مشمول قیمتگذاری پیشبینیکرد تا قیمتش تحت نظارت باشد اما در چند ماه اخیر همانطور که خیلی از ما در جریانش هستیم، قیمت پوشک خیلی بالا رفته است. این در حالی است که مصرف مواد اولیه پوشک در دنیا روند افزایشی داشته است، بنابراین طبق گفته سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولید کنندگان قیمت پوشک در کشور ما نیز افزایش پیدا کرده است و مدتی نیز برخی سایزها نایاب شد.
« حسین آتش پور »رئیس انجمن صنایع سلولزی کشور قیمت برخی برندها را با افزایش ۱۱ تا ۱۷ درصدی برآورد کرد اما قیمت هایی که مطرح کرد، زیرقیمت بازار است. این در حالی است که قیمت «مای بی بی »سایز چهار ، 34 عددی در بازار 155 هزار تومان عرضه میشود و همین سایز الان در خیلی مغازه ها یا داروخانه ها 195 تا 200 هزارتومان به فروش میرسد. سایر برندها نیز به همین صورت است.
طبق گفته آتش پور، در حال حاضر سازمان های صمت استان ها به بازرسی و کنترل بازار در این زمینه می پردازند اما هنوز هم خیلی مناطق و مراکز قیمت های بالا دیده میشود که خارج از عرف است و به فروش میرسد.
*هزینه هنگفت پوشک با تشویق جوانان به فرزندآوری
مسئله مهم این روزها بحث پنجره جمعیتی و پیری جمعیت است که طبق گفته جمعیت شناسان نزدیک به بیست سال دیگر جمعیت کشور به کهن سالی میرسد و جوانان میبایست رغبتشان به فرزندآوری بیشتر شود. اما با توجه به اینکه هزینههای پوشک و شیرخشک در سبد خانوار هزینه هنگفتی است. مطالبه عمومی از سوی مردم با عنوان «لزوم رایگان کردن پوشک و شیرخشک» در فارس من خبرگزاری فارس ثبت شده و خواستار رسیدگی به این امر از سوی مسئولان شده است.
«محمد سلیمی»کارشناس جمعیتشناسی در اینباره میگوید: «من اعتقادی ندارم که کسی به خاطر بالا بودن هزینه پوشک یا لباس کودک، فرزندآروی خود را به تأخیر بیاندازد یا از فرزندآوری منصرف شود، اما یک نکته وجود دارد و آن هم این است که وقتی از کسی سوال بپرسید «چرا بچه دار نمی شوند؟» این پاسخ تکراری را حتما میدهند : «آیا از هزینه پوشک بچه خبر داری؟» این چه چیز را نشان می دهد؟ اینکه پوشک تبدیل به نماد هزینهزا بودن برای فرزندآوری شده است. یک ضدفرهنگ مهم.
قیمت بالای این محصول را بگذارید در کنار نایاب شدنش در مقاطعی در کشور. کنار پوشک شما میتوانید سایر کالاهایی که تبدیل به نماد هزینهزا بودن فرزندآوری شده اند را هم پیدا کنید مثل شیرخشک، لباس بچه و ... گران بودن این اجناس و بعضاً نایاب شدنشان چه اتفاقی را در جامعه به مرور رقم می زند؟ قطعا گسترش عدم ثباتذهنی و خاطرجمعی و عدم اطمینان به آینده و در بین مردم.
*اهمیت ثبات روانی و ذهنی مردم در فرزندآوری
ما در اینجا با یک مساله اساسی رو به رو هستیم، تأمین ثبات ذهنی و فکری مردم، ایجاد اطمینان به آینده، به ویژه در بحث های اقتصادی فرزندآوری. افراد در شرایطی که حس کنند بیثباتی و ناپایداری وجود دارد، شاید تصمیمهای خود را تغییر ندهند اما اجرای آن را به تاخیر می اندازند. مثلا بر اثر گرانی لوازم خانگی ازدواج فرد به تاخیر می افتد، یا بر اثر از دستدادن شغل موقتا تصمیم فرزندآوری خود را به تعویق می اندازند.
حالا بازگردیم به صحبت ابتداییمان، این نمادهای هزینه زا بودن فرزندآوری، در صورت تداوم، امنیت روان و آرامش خاطر افراد جامعه را از بین برده یا از آن میکاهد. به طور مثال پس از رکود اقتصادی اروپا و بازگشت کشورها به سطوح قبل از بحران، باز هم برخی کشورها تاچندین سال، باروریشان افزایش پیدا نکرد، علت این بود که هنوز برخی از مردمان آن کشورها به آن ثبات ذهنی و اطمینان نسبت به آینده دست پیدا نکرده بودند.
*مردم باید خیالشان از یک سری هزینه ها راحت باشد
«محمد سلیمی»کارشناس جمعیتشناسی می گوید: «در این جا لازم است به یک موضوع مهم دیگر هم بپردازیم ، گزارهای که این روزها مدام تکرار میشود که اقتصاد ربطی به فرزندآوری ندارد، در دلیل این جمله هم این استدلال بیان میشود که چون ثروتمندان فرزند کمتری دارند، پس وضعیت مالی چندان در فرزندآوری موثر نیست که اگر بود ثروتمندان فرزندان بیشتری داشتند. در صورتی که این استدلال اشتباه است، ما نمیگوییم مردم ثروتمند شوند بلکه میگوییم خیالشان از بابت یکسری از هزینهها راحت باشد، هم از نظر میزان قیمت هم از نظر ثبات قیمت. این به معنای ثروتمند کردن افراد نیست بلکه به معنای ایجاد شرایطی برای تامین ثبات ذهن و فکر افراد است. به طور مثال در یکی دو سال اخیر آمار ثبت ازدواج افزایش پیدا کرد که همه متفق القول، حذف هزینههای مرسوم به دلیل شرایط ویروس کووید19 را علت این افزایش بیان کردند. پس شما میبینید که اقتصاد و ایجاد آرامش خاطر، در این ازدیاد آمار ازدواج موثر بوده است. البته سوی دیگر این واقعه هم آن است که بدون تشریفات و بدون خیلی از مراسمها میشود زندگی را آغاز کرد. جامعه مصرفزده جامعهای نیست که بتواند به راحتی به ثبات فکری و اطمینان نسبت به آینده دست یابد.
سلیمی تأکید میکند: «علت طرح این گزاره این بود که وقتی این استدلال در بین مدیران پذیرفته میشود، دیگر کسی به سراغ حل مشکلات هزینهای و اقتصادی نمیرود. به طور مثال از ابتدای دهه 90 به طور رسمی بحران سالمندی در کشور مطرح شد، در سال 93 هم سیاستهای ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب را داشتیم، اما در این حدود یک دهه هیچ اتفاق راهگشایی درباره هزینه های فرزندآوری رخ نداده است. علتش هم وجود این طرز تفکر است که هم از اقتصاد و هم از امنیت فکری در حوزه اقتصاد غفلت میکند.
در حالی که آن عامل پنهان که در حال اثرگذاری است، بی ثباتی ذهنی و نبود امنیت خاطر است. در بیانات رهبر معظم انقلاب مشاهده میکنیم که درباره یک از همین اقلام اقتصادی (پوشک) دو مرتبه ایشان ورود کرده و تذکر دادند. چرا شخصیتی در این جایگاه باید به دلیل کوتاهی یکسری از مسئولان به چنین مسئله ای ورود کنند؟»
*نیاز به تولید مواد اولیه پوشک داریم
تجربه ویروس کووید 19 به ما یک چیز را به خوبی نشان داد و هم این بود که در روزهای سخت و نفسگیری که کشور ما و همه جهان با کمبود ماسک روبه رو بودند، موانع برداشته شد، به دنبال آن قیمت این کالا شکست و بازار از ماسک اشباع شد. درباره پوشک هم میتوانستیم چنین کاری را انجام دهیم و برای تولید مواد اولیه از ظرفیت دانش بنیان ها و ظرفیت دانشجویان رشتههای مربوط به تولید مواد اولیه این محصول بهره ببریم.
سلیمی یادآور میشود: «اگر قیمت پوشک در کشور شکسته شود، به هر طریقی که خبرگان امر بتوانند آن را رقم بزنند، مطمئن باشید که جامعه دید بسیاری روشنتر و مثبتتری نسبت به فرزندآوری پیدا خواهد کرد، شکستن قیمت پوشک یا تامین رایگان، در وهله اول شکست یک ضدفرهنگ است، از بین بردن نمادهای هزینه زا بودن فرزندآوری است. چرا که مردم یک حمایت واقعی را در کنار خود حس خواهند کرد.»
در کنار همه این اما و اگرها و نیازهایی که برای تهیه پوشک و شیرخشک وجود دارد، باید ببینیم دغدغه ای برای حل این مسئله از سوی مسئو لان وجود دارد یا خیر؟
انتهای پیام/