دوره‌های پسادکتری؛ راهکاری برای حل چالش‌های کشور

گروه دانشگاه خبرگزاری فارس؛ آزمون ورودی مقطع دکتری نیمه متمرکز (Ph.D) سال ۱۴۰۱ با ثبت‌نام تعداد ۱۸۵ هزار و ۸۶۱ نفر برگزار شد، تعداد ثبت نام کنندگان در کنکور دکتری تخصصی سال ۱۴۰۰ برای ورود به دانشگاه ها ۱۸۵هزار و ۷۷۵ نفر بود و در سال 1399 تعداد ۱۷۹ هزار و ۷۰۴ داوطلب ثبت نام کرده‌ بودند.

با دقت به میزان پذیرش داوطلبان آزمون دکتری نیز درمی‌یابیم که بیش از ۱۳۷ هزار داوطلب در آزمون دکتری سال ۱۴۰۱ دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی مجاز و در نهایت حدود ۲۴ هزار نفر در این آزمون پذیرفته می‌شوند.

حال نگاهی داشته باشیم به پذیرش اعضای هیأت علمی در دانشگاه‌ها؛ می‌توان گفت سالانه تقریبا  ۱۰۰۰ عضو هیات علمی در دانشگاه‌های دولتی استخدام می‌شوند.

با توجه به تعداد داوطلبان و در نتیجه تعداد فارغ‌التحصیلان این مقطع و مقایسه آن با تعداد جذب اعضای هیأت علمی می‌توان متوجه شد که جمعیت کثیری از دارندگان مدرک دکتری در دانشگاه‌ها جذب نمی‌شوند بنابراین باید فکری برای این موضوع کرد.

کشورهای دیگر دنیا این موضوع را به این صورت حل کرده‌اند که فارغ التحصیلان دوره دکتری در دوره‌های پژوهشی پسادکتری شرکت می‌کنند و گذراندن این دوره‌ها در جذب هیأت علمی نیز تاثیر دارد.

گذراندن این دوره‌ها از سویی به سود کشور هم هست چرا که این افراد می‌توانند کارهای پژوهشی موردنیاز کشور را ارائه داده و برای مشکلی از مشکلات کشور راه حل پژوهشی بیابند.

* مزیت دوره‌های پسادکتری در حل چالش‌های کشور و جلوگیری از خروج استعدادها

در این زمینه با مهدی گلشنی عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی شریف و عضو سابق شورایعالی انقلاب فرهنگی گفت‌وگو کردیم.

گلشنی گفت: اول اینکه باید بگویم در کشور ما ابتدا باید جلوی رفاقت‌بازی که در جذب هیأت علمی وجود دارد گرفته شود، چه پرونده‌هایی که برای جذب مستحق بودند ولی جذب نشدند و چه پرونده‌هایی که بدون توانایی کامل جذب شدند؛ اما به طور کلی دارندگان مدرک دکتری باید در مراکز پژوهشی به کار گرفته شوند.

وی با بیان اینکه دارندگان مدرک دکتری باید از دانشجویان برتر باشند و نباید هر فردی بتواند به راحتی از دوره دکتری فارغ‌التحصیل شود، گفت: دوره‌های پسادکتری علاوه بر اینکه سبب می‌شود کار پژوهشی در مورد نیازها و چالش‌های موجود در کشور انجام شود، از خروج دانشجویان برتر کشور نیز جلوگیری می‌کند چرا که این دانشجویان اگر شغلی نیابند و نتوانند برای کشور خودمان مفید باشند از کشور خارج می‌شوند و ما نیروهای خوب کشور را از دست می‌دهیم.

این موضوع را از عبدالله معتمدی رئیس دانشگاه علامه طباطبایی نیز جویا شدیم، وی گفت: امکان جذب به عنوان عضو هیأت علمی تنها برای بخشی از فارغ‌التحصیلان دکتری فراهم است و بخش دیگر با توجه به گسترش شرکت‌های دانش بنیان می‌توانند در این شرکت‌ها مشغول به کار و فعالیت پژوهشی شوند.

وی با بیان مزیت این شرکت‌ها در امر پژوهش و حل مشکلات کشور گفت: این شرکت‌ها به گونه‌ای است که فارغ‌التحصیلان می‌توانند براساس رشته و تخصصی که دارند فعالیت کنند و گزینه‌های مختلفی برای کار پژوهشی در اختیارشان قرار دارد.

معتمدی اظهار داشت: کار جدیدی که وزارت علوم با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به دنبال انجام آن هستند، توسعه دوره‌های پسادکتری است که فارغ‌التحصیلان مقطع دکتری به شکل مشخص کار پژوهشی انجام می‌دهند.

پیمان صالحی معاون پژوهش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به عنوان مسوول این حوزه نیز توسعه ارتباط صنعت و دانشگاه و تجاری‌سازی طرح‌ها و ایده‌های پژوهشی را از مزیت‌های دوره‌های پسادکتری عنوان کرد و از بررسی مصوبه پسادکتری در شورای عالی عتف خبر داد.

وی با اشاره به رابطه معکوس میان نیازهای کشور و فعالیت‌های پژوهشی پژوهشگران گفت: هرچه نیاز کشور به کار پژوهشی در زمینه‌های مختلف بیشتر شده فعالیت‌ها در این حوزه کاهش یافته که برای اصلاح این امر باید دانشجویان دکتری به کار پژوهشی گرفته شوند که در آیین‌نامه‌ مورد بررسی در شورای عالی عتف این مسأله پیگیری می‌شود.

به گزارش فارس، براساس آیین نامه در دست تصویب شورای عالی عتف، فارغ‌التحصیلان مقطع دکتری قرار است در مراکز تحقیق و توسعه صنعت یا در مراکز تحقیقاتی نهادها برای امر پژوهش به منظور بررسی چالش‌های کشور به کار گرفته شوند.

انتهای پیام/