آینده بازار انرژی به نفع پتروپالایشگاه‌‌ و نیروگاه‌ هسته‌ای/ نیروگاه‌‌های فسیلی بازنده رقابت در تامین سوخت

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، آغاز انقلاب صنعتی در ابتدای قرن هجدهم میلادی در واقع شروعی برای استفاده گسترده از زغال سنگ به عنوان یک سوخت فسیلی همراه با خروج دودهای غلیظ حاوی انواع آلاینده‌ها از دودکش‌ها به محیط بود.

با پیشرفت علم و فناوری در کنار اکتشافات جدید دانشمندان شرایط بهره‌برداری از ذخایر نفت‌خام در اواخر قرن نوزدهم میلادی برای اولین بار در آمریکا فراهم شد.

طبق آمار منتشر شده توسط آژانس مدیریت اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) تا پایان سال 2020 میلادی بیش از 83 درصد منابع انرژی اولیه دنیا از انواع سوخت‌های فسیلی تامین شده است.

بی‌شک استفاده از سوخت‌های فسیلی در طی 300 سال گذشته باعث تشدید چالش آلودگی هوا در کشورهای مختلف شده است. از طرفی با گذر زمان میزان وابستگی بشر امروز به «انرژی» برای حمل و نقل و گرمایش و «محصولات نفتی» از انواع پلیمری و شیمیایی بیشتر می‌شود. در این گزارش به چگونگی نحوه پاسخگویی به این دو نیاز انسان مدرن پرداخته می‌شود.

*دور باطل برقی کردن مصارف گرمایشی و حمل و نقل در نیروگاه‌های گازی

علی قدیری کارشناس انرژی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس با اشاره نقش نیروگاه‌های فسیلی در افزایش آلایندگی هوا گفت: در حال حاضر احتراق سوخت‌های فسیلی برای تامین نیاز بشر به گرمایش و حمل‌ونقل باعث انتشار گازهای آلاینده نظیر اکسیدهای نیتروژن، گوگرد و ... و تشدید آلودگی‌های زیست‌محیطی شده است. در نتیجه برقی کردن حمل و نقل و گرمایش از جنبه کاهش آلودگی هوا در شهر و افزایش ایمنی بسیار حائز اهمیت است.

وی اظهار داشت: اما باید به این نکته توجه داشت، در صورت تولید برق با استفاده از سوخت‌های فسیلی، این آلودگی‌های زیست‎ محیطی از طریق دیگری منتشر شده و اتفاقا به دلیل وجود تلفات در شبکه انتقال برق، سوخت بیشتری برای تولید برق مصرف خواهد شد. بنابراین مشکل اساسی یعنی ادامه انتشار آلاینده‌ها باقی می‌ماند. به بیان دیگر در سناریوی برقی کردن حمل و نقل و گرمایش با استفاده از احتراق سوخت‌های فسیلی در نیروگاه‌ها تنها مشکل ایجاد آلایندگی از یک لایه به لایه‌ای دیگر منتقل شده است و همچنان پابرجاست.

طبق گزارش‌های (EIA)  از سال 2030 میلادی به بعد به دلیل رشد تقاضای جهانی برای انواع انرژی‌های فسیلی در کنار کاهش عرضه توسط تولیدکنندگان به دلیل افت فشار در مخازن زیرزمینی، قیمت این نوع انرژی افزایش چشم گیری خواهد یافت که این موضوع اقتصاد نیروگاه‎های فسیلی را تضعیف خواهد کرد.

نیروگاه برق هسته‌ای علاوه بر تولید برق بدون ایجاد آلایندگی‌های زیست‌محیطی می‌تواند از آب شور دریا آب شیرین تهیه کند و همزمان دو چالش انرژی و آب کشور را با هم حل کند. در نتیجه افزایش سهم برق در سبد سوخت کشور با تکیه بر توسعه نیروگاه‌های هسته‌ای سناریوی بهتری نسبت به نیروگاه‌های فسیلی است.

*غلبه صنایع پتروشیمی بر نیروگاه برای دریافت خوراک

طبق گزارش‌های آماری (EIA) رشد تقاضای محصولات پتروشیمیایی در سال 2030 نسبت به سال 2017، 50 رشد خواهد داشت. بنابراین تقاضای تولیدکنندگان این محصولات برای تامین خوراک می‌تواند توازن عرضه و تقاضای جهانی در بازار نفت را برهم بزند و منجر به افزایش قیمت‌ها شود. در این صورت تامین انرژی برق از راه سوخت‌های فسیلی نه به دلیل پرداخت عوارض انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلاینده‌ها، بلکه به خاطر افزایش قیمت نفت خام در اثر افزایش تقاضا به صرفه نخواهد بود.

در نتیجه پتروشیمی‌ها به دلیل ایجاد ارزش افزوده بیشتر نسبت به صنایع نیروگاهی به راحتی در رقابت تامین خوراک پیروز می‌شوند. همواره با پیشرفت علم و فناوری، بشر به محصولات و مواد پیچیده‌تر شیمیایی که در زنجیره تامین پایین‌دست پتروشیمی‌ها قرار می‌گیرند وابسته‌تر می شود و همه این تحولات کفه ترازو را به نفع استفاده از منابع فسیلی در زنجیره ارزش به جای استفاده از نیروگاه‌ها سنگین می‌کند.

* رویکرد جهانی به سمت توسعه نیروگاه‌های هسته‌ای و پتروپالایشگاه‌ها

کشورهای پیشرفته دنیا به دلیل پایین بودن راندمان تبدیل زغال سنگ به محصولات پتروپالایشگاهی و عدم صرفه اقتصادی، با وجود ملاحظات زیست محیطی اقدام به استفاده این نوع سوخت در صنایع نیروگاهی خود می‌کنند. در حال حاضر آمریکا و چین بزرگترین مصرف کنندگان زغال سنگ در دنیا هستند.

بی شک بعد از کاهش حجم این منابع در تناسب با انرژی موردنیاز در دو دهه آینده، شاهد افزایش سهم انرژی هسته‌ای در سبد انرژی جهانی به دلیل صرفه اقتصادی و پاک بودن آن خواهیم بود. بنابراین کشورهای پیشرفته در آینده‌ای نزدیک عمده انرژی و آب مورد نیاز خود را از طریق فناوری هسته‌ای تامین کرده و بیشتر منابع فسیلی باقی مانده را برای تولید محصولات با ارزش پتروشیمیایی استفاده خواهند کرد.

با توجه به تحولات آینده بازار انرژی، الان بهترین فرصت است که مسئولان کشور هر چه زودتر برای تحقق اهداف قانون ششم توسعه را برای توسعه صنایع هسته‌ای و پتروپالایشگاهی کشور برنامه‌ریزی کنند.

 انتهای پیام/ب