گروه علم و پیشرفت خبرگزاری فارس؛ هدف آموزش عالی در ملت- دولت‌ها علیرغم اینکه مبانی تغییر نکرده‌اند تکامل یافته و چندوجهی شده است. به واقع توسعه سرمایه انسانی برای ملت- دولت‌ها با هدف آمادهسازی افرادی مولد در اقتصاد و جامعه و همچنین شهروندانی مسئولیت‌پذیر که می‌توانند نقش‌های رهبری را در زندگی عمومی و رهبری آکادمیک را در پژوهش و نوآوری بر عهده گیرند انجام میشود. اهداف عمومی آموزش عالی در درجه نخست خدمت به عموم از طریق آمادهسازی افراد برای بازتولید نخبه‌های دانشگاهی، اقتصادی و سیاسی، و اهداف تخصصی آن انتقال مهارت و دانش به افراد است تا آنها را برای موفقیت در زندگی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی توانمند کند. از آنجا که اهداف آموزش عالی درون ملت- دولت‌ها از طریق تکامل و تغییر در اقتصادهای ملی و ظهور اقتصاد جهانی توسط جهانی شدن حک و اصلاح شده، انتقال مهارت‌های جهانی یا شایستگی جهانی در اهداف آموزش عالی بسیاری از ملت- دولت‌ها مورد توجه قرار گرفته است. همین موضوع توجه همگان را بسوی جهانی شدن جلب کرده است؛ پدیدهای که افرادِ پیرامون جهان را با روشهای متفاوت و راه‌های جدید با یکدیگر پیوند میدهد. جهانی شدن بر برنامهریزی، اقدامات، محتواها و انتقال آموزش عالی به منظور خلق آموزش عالی جهانی تأثیر گذاشته است. آموزش عالی جهانی از جهانی شدن جدانشدنی است. به دیگر سخن، مفاهیم اقداماتِ آموزش عالی جهانی تحت تأثیر مفاهیم جهانی شدن و دستور کار اقتصادی و فرهنگی آن است. آموزش عالی جهانی موضوعات، فرایندها، خط‌مشی‌ها، برنامه‌ها، نهادها و روی هم رفته نظریه‌ها، مفاهیم و اقدامات در تحصیلات دانشگاهی را مد نظر قرار میدهد و دلالت‌هایی برای کشورهای سراسر جهان با زمینه جهانی شدن دارد؛ دلالت‌هایی مانند دلالتهای اقتصادی (سرمایه انسانی رقابت‌پذیری بومی/ملی را در بازار و اقتصاد جهانی بهبود میدهد)، دلالتهای فرهنگی-اجتماعی (نیاز به دانش و درک میان فرهنگی)، دلالتهای دانشگاهی (پژوهش فراملی برای حقیقت و دانش)، دلالتهای سیاسی (حکمرانی فراجهانی)، و دلالتهای مالی (بازارهای جدید برای بکارگیری دانشجویان بینالمللی). آموزش عالی جهانی تلاش میکند تعامل جامعه انسانی و پیرامون آن را درک کند. بنابراین آموزش عالی نمی‌تواند از تأثیر جهانی شدن فرار کند زیرا چنین پدیده‌هایی اغلب تمام جنبه‌های اکثر جوامع در جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهند. چالشهای سیاسی، فرهنگی، محیطی و اقتصادی که ارتباطات بینالمللی، تجارت، امنیت جهانی، صلح و دموکراسی در جهان را تحت تأثیر خود قرار میدهد نیاز به اقدامات آموزشیِ فراتر از مرزهای یک کشور واحد را توجیه میکند. اجماع گستردهای در میان اندیشمندان وجود دارد که آموزش جهانی میتواند به یک کشور در تقویت توسعه منابع انسانی، توسعه ائتلافهای سیاسی و اقتصادی استراتژیک، تجارت بازرگانی فراملی، ملتسازی و توسعه فرهنگی و اجتماعی کمک کند. پیشرفتهای اخیر در فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز مؤید این موضوع است. یک کشور ممکن است با چالشهای امنیت ملی، سیاسی و اقتصادی روبرو شود که توانایی حل آنها را بدون دانشآموختگان آموزش عالی شایسته که بتوانند در بازار جهانی رقابت کنند نخواهد داشت. پیادهسازی اقدامات آموزش جهانی علاوه بر فراهم کردن فرصتهای آموزشی (آمادهسازی دانشآموختگانی شایسته در سطح جهانی، تجربیات جهانی برای دانشجویان و استادان، شهرت و نمایش بینالمللی)، فرصتهای اقتصادی منتج به تولید درآمد در جذب دانشجویان بینالمللی، ایجاد شغل و ورود ارزش از طریق فعالیت در برنامه‌های جهانی را به دنبال خواهد داشت.
آموزش عالی جهانی بر مبنای موقعیت جغرافیایی یک شریک جهانی نیست بلکه نماینده یک چشمانداز بیرونی است. بصورت مشخصتر، یک چشمانداز بیرونی میتواند
1-رویکردی باشد که در درجه اول بر اساس استانداردسازی جهانی است،
2-محرکی باشد برای گسترش یا حفظ اقدامات فراتر از مرز ملی،
3- تأثیر بینالمللی یا چندملیتی ایجاد کند،
4-داشتن مهارت یا شناخت بینالمللی، جهانی یا فراملی باشد، و
5-هر وجه مشابه دیگری باشد که بوسیله بینالمللی شدن، جهانی شدن یا فراملی شدن الهام.بخشی میشود.
برخلاف آنچه که در آموزش عالی جهانی وجود دارد و بر مبنای جغرافیایی نیست، آموزش عالی بومی معرف یک چشمانداز درونی است که در جغرافیای مشخصی واقع شده است. یک چشمانداز درونی در درجه نخست بر مبنای
1-رویکردی است که ریشه در زمینه فرهنگی و دستورکار یک اجتماع یا جامعه بومی مشخص دارد،
2-انجام اقدامات در درون مرزهای ملی، به استثنای همکاری‌های بینالمللی بنیادی است،
3-ایجاد تأثیر ملی/بومی در زندگی جوامع محلی است،
4-داشتن مهارت بومی فرهنگ-مبنا درباره یک جامعه، کشور یا اجتماع است، و
5-هر چشمانداز مشابه دیگری است که فقط بوسیله یک فرد، سازمان یا نهاد بومی/ملی با دانش، مهارت یا شناخت فرهنگ-مبنا قابل ارائه است.
اینگونه بود که مفهوم جهانی- بومی به عنوان چالشی در برابر وسوسه همگن‌سازی جهانی‌شدن ظهور کرد که تفاوت‌های موجود در سنت‌ها، ارزش‌ها و باورهای بومی را مد نظر قرار میدهد. می‌توان اینطور نتیجهگیری کرد که جهانی- بومی شدن آموزش عالی به عنوان یک اصطلاح تمام عیار برای نشان دادن ارتباط بین بوم و جهان شناسایی شده و نقطه شروعی برای چارچوبهای پیشین آموزش عالی است.
آموزش عالی جهانی- بومی در هم بافته شدن آموزش عالی جهانی و آموزش عالی محلی برای طراحی، برنامهریزی و ارائه برنامه‌های آموزش عالی بر مبنای اصولی مشخص است. به عبارت دیگر جهانی فکر کردن و بومی عمل کردن؛ و بومی فکر کردن و جهانی عمل کردن. اندیشیدن و عمل کردن باید بصورت برابر، سطوح جهانی و محلی را وارد کند. بنابراین اصطلاح آموزش عالی جهانی- بومی به اقدامات و خط‌مشی‌های آموزشی‌ای اطلاق میشود که برای دانشجویان، اعضای هیئت علمی و مدیران آموزش عالی، ترکیبی از چشمانداز بومی شده و جهانی شده از جهان از طریق توافق طبیعی چارچوبهای جهانی در زمینه‌های بومی و در عین حال حفاظت و قدردانی از دارایی‌ها، سنت‌ها، ارزش‌ها و باورهای بومی فراهم میکند. آگاهی جهانی- بومی، دانش جهانی- بومی، شایستگی جهانی- بومی، توسعه جهانی- بومی، بازده سرمایه‌گذاری جهانی- بومی و عملکرد جهانی- بومی از اهداف این نوع آموزش عالی بوده و تمرکز بر اجتماع، تعهد، ارتباطات و حل تعارض از برنامه‌های آموزش عالی جهانی- بومی مؤثر است.
نباید از خاطر دور داشت جهانی-بومی شدن آموزش عالی تنها رویکرد یا استراتژیای نیست که یک نهاد میتواند برای ایجاد شهرت، افزایش تولید درآمد و بهبود کیفیت خود در آموزش، یادگیری و بهرهوری پژوهش مورد استفاده قرار دهد. این رویکرد، مزیتی رقابتی در مقابل نهادهایی که رویکرد جهانی ندارند فراهم میکند اما بدون شک این یک راه از میان هزاران راه است.
*سمیه ملک‌مکان، دکتری مدیریت توسعه دانشگاه تهران
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
