برگی از مبارزات امام باقر (ع) با جریانات انحرافی

به گزارش خبرنگار قرآن و فعالیت‌های دینی خبرگزاری فارس امام باقر (ع) فعالیت‌های زیادی در مبارزه با جریان‌های انحرافی داشتند که این مبارزات اغلب به صورت علمی و تبیین انحرافات و معرفی راه حق بوده است.

حجت‌الاسلام یدالله حاجی‌زاده عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی درباره اقدامات امام باقر (ع) در مبارزه با جریان‌های انحرافی گفت: در آن زمان گروه های انحرافی همچون «مشبهه»، «مرجعه»، «خوارج»، «کیسانیه»، «جبریه»، «قدریه»، «معتزله» و ... وجود داشتند و امام (ع) با یکایک آنها مبارزه می‌کرد.

وی با اشاره مبارزات امام باقر (ع) با گروه انحرافی «غالیان» اظهار داشت: یکی از اشخاصی که گروه انحرافی «غالیان» را پدید آورد «مغیرة بن سعید» بود که ابتدا از یاران امام (ع) بود، اما چندی بعد با ایجاد غلو در جایگاه امام (ع)، مقام ایشان را به حد خدایی رساند، از این جهت مورد مخالفت حضرت (ع) واقع شد.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه «مغیرة بن سعید» به فرقه «مشبهه» گرایش داشت و اهل «جعل حدیث» نیز بود، عنوان کرد: امام باقر (ع) در روایتی از وی برائت جسته و او را همانند «بلعم باعورا»(که ابتدا شخص خوبی بود، اما سپس منحرف شد) معرفی کرده اند؛ امام (ع) در آن روایت فرموده اند که بلعم باعورا به اندازه ای جایگاه بالایی داشت که «اسم اعظم» به وی اعطا شده بود، اما بعد از چندی به واسطه وسوسه های شیطان منحرف و گمراه شد.

وی «بیان بن صنعان» را از دیگر «غالیان» دوران امام باقر (ع) دانست و با بیان اینکه وی فرقه «بیانیه» را به وجود آورد و از پیروان «مغیرة بن سعید» بود، ابراز داشت: انحراف این شخص به جایی رسید که خود را «نبی» خواند و حتی امام باقر (ع) را در نامه ای به نبوت خود فراخواند؛ امام باقر (ع) نیز در روایتی فرمودند «من از «مغیرة بن سعید» و «بیان بن صنعان» برائت می جویم، زیرا این دو تن بر ما اهل بیت (ع) دروغ بستند».

حجت‌الاسلام حاجی‌زاده با بیان اینکه امام باقر (ع) برای مبارزه با غالیان همواره تشیع را به میانه روی دعوت می کردند، خاطرنشان کرد: عده ای در این دوران معتقد بودند که امام باقر (ع) همان «امام مهدی (عج)» است، اما ایشان با آنها برخورد کرده و فرموده اند «عده ای به خیال خام خود مرا مهدی می پندارند، من به اجل خود نزدیک تر از آنم که آنها ادعا می کنند».

وی هشدارهای امام باقر (ع) در خصوص افراط و تفریط را مورد توجه قرار داد و تأکید کرد: عده ای از امام باقر (ع) سؤال کردند که «غالیان چه کسانی هستند» و ایشان فرمودند «غالیان کسانی هستند که به ما اوصافی را نسبت می دهند که خودمان آن اوصاف و مقامات را برای خود قائل نشده ایم»؛ به عنوان مثال عده ای قائل بوده اند که همه امور دنیا اعم از حیات و ممات و روزی دادن به انسان ها در دست ائمه معصومین (ع) است، اما ایشان با اقدامات و فرمایشات خودشان روشنگری کرده و راه خودشان را از آنها جدا ساختند.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی شمه ای از مبارزات امام باقر (ع) با «اباحه گری» را مورد اشاره قرار داد و تصریح کرد: همچنین عده ای از شیعیان اعتقاد داشتند که شیعه از آن جهت که پیرو اهل بیت (ع) است، حتی اگر گناهکار هم باشد به بهشت می رود، از این رو امام باقر (ع) با بیانات و فرمایشات خودشان این توهم را نیز از اعتقادات ناب شیعه دور ساختند و فرمودند «ما اهل بیت (ع) هیچ آزادی مطلقی از جانب خداوند نداریم و اگر تکلیف شرعی خود را ترک کنیم حجتی در برابر پروردگار نخواهیم داشت».

امام باقر (ع) تمایز اعتقادی شیعه با غیر شیعه را روشن و مشخص کردند

حجت الاسلام مجید احمدی کچایی با تسلیت سالروز شهادت امام محمد باقر (ع) به تبیین نقش ایشان در گسترش تشیع پرداخت و گفت: امام باقر (ع) در دوره‌ای به امامت رسیدند که جهان اسلام با نوعی تضارب آرا مواجه بود.

وی با بیان اینکه آغاز کنشگری امامیه را باید از دوران امام سجاد (ع) بررسی کرد، ادامه داد: بعد از شهادت امام حسین (ع)، شیعه به یک انزوای کامل فرو رفت و گفته شده است که در دوران امامت امام سجاد (ع) تنها 3 نفر شیعه بودند که امامت ایشان را باور و قبول داشتند؛ به عبارت دیگر امام سجاد (ع) کار خودشان را با سه نفر شیعه آغاز کردند، اما بعد از پایان امامتشان شاهد گسترش تشیع در عرصه های مختلف اعتقادی و حتی جغرافیایی هستیم.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به اینکه امویان در دوره امام باقر (ع) از درون دچار فروپاشی شده بودند، تأکید کرد: این فروپاشی و کشمکش ها میان امویان و سپس میان امویان و عباسیان، سبب شد تا در این دوره زیاد به ائمه معصومین (ع) توجه نداشته باشند، از همین جهت شاهد هستیم که بیشتری روایات تاریخ اهل بیت (ع) در دوره امام باقر (ع) و امام صادق (ع) نقل شده است.

وی یکی از خطرات و آسیب های دوره امامت امام باقر (ع) را «گسترش فرقه گرایی» دانست و با بیان اینکه این مقوله از دوره امام سجاد(ع) آغاز شد و در دوره امام باقر (ع) مقداری اوج گرفت، ابراز کرد: فرقه های کیسانیه، مذاهب مختلف اهل سنت،  اعتذال کلامی و غالیان از جمله این گروه های بودند.

حجت الاسلام والمسلمین احمدی کچایی اقدامات امام باقر(ع) در خصوص تمایز فقهی شیعه با اهل سنت را مورد توجه قرار داد و با بیان اینکه ایشان فقه ناب تشیع را به شیعیان یاد دادند، ادامه داد: در آن دوران شیعیانی داشتیم که شیعه بودند، اما به سبک اهل سنت نماز می خواندند، چون ائمه معصومین (ع) در دوره های قبل به دلیل محدودیت های اجتماعی که داشتند نتوانسته بودند فقه تشیع را گسترش دهند.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه امام باقر (ع) تمایز اعتقادی شیعه با غیر شیعه را روشن و مشخص کردند، ابراز داشت: بعد از انزوای شیعه در عصر امام حسین (ع) و امام سجاد (ع)، شاهد هستیم که در دوره امام باقر (ع) فرهنگ و اعتقادات تشیع در مناطق مختلف و حتی بخش‌هایی از ایران گسترش یافت.

انتهای پیام/