اختراع کرونایی پزشکان دهه‌هفتادی‌ چگونه درمسابقات جهانی‌ برتر شد؟ / از دستگاه ضدعفونی‌کننده هوشمند تا ایده ساخت پرستارالکترونیکی

گروه علم و پیشرفت خبرگزاری فارس؛ معصومه شیری- سال‌هاست که جلوگیری از انتقال و گسترش بیماری‌های واگیردار مانند کرونا و عفونت‌های بیمارستانی به  یک چالش بزرگ جهانی تبدیل شده است.تا حدی که بسیاری از بیماران با ابتلا به این عفونت های پرخطر جان خود را از دست می دهند و یا به چند  قدمی مرگ می‌رسند. یکی از مهمترین  راه‌های انتقال این عفونت‌ها و بیماری‌هایی مانندکرونا که به سرعت شیوع پیدا می‌کنند، وسایلی است که به صورت روزمره و عمومی در بیمارستان‌ها، مراکزدرمانی و حتی منازل از آن ها استفاده می‌کنیم و بدون اینکه متوجه شویم  میکروب‌هایی را که تا مدت‌ها می‌توانند بر روی آن‌ها زنده بمانند را به دیگران منتقل می‌کنیم.

این مشکل باعث شد دانشجویان نخبه کشورمان به فکر حل آن بیفتند و بعد از تلاش‌های فراوان، دستگاه ضدعفونی‌کننده هوشمندی را برای از بین بردن این عوامل بیماری‌زا بسازند. دستگاهی بر پایه هوش مصنوعی که برای اولین‌بار در دنیا ساخته شده است و می‌تواند تا حد زیادی از ابتلا به برخی از بیماری‌های جلوگیری کند. از همین رو با  «سید مجتبی قرآنی» و «حسام الدین آتشی» مخترعان جوان این دستگاه ضدعفونی کننده هوشمند گفت‌وگو کردیم؛ جوانانی که در عین تحصیل در رشته پزشکی دانشگاه آزاد تهران به دنبال رفع مشکلات کشور بودند و  توانستند ایده‌های خلاقانه خود را برای برطرف کردن این مشکلات به کار بگیرند.

*چه‌چیزی باعث شد تصمیم به ساخت دستگاه ضدعفونی‌کننده هوشمند بگیرید؟

حسام الدین آتشی: از آنجایی که ما به عنوان دانشجوی رشته پزشکی به صورت مداوم در بیمارستان‌ها و مراکزدرمانی حضور داشتیم، متوجه شدیم وسایلی که در بیمارستان‌ها به صورت عمومی توسط کادر درمان استفاده می‌شود مانند پرونده بیماران، خودکار و برخی از وسایل پزشکی نقش بسیار مهمی در انتقال آلودگی وگسترش عفونت‌های بیمارستانی دارند. به همین دلیل من و آقای قرآنی به فکر ساخت دستگاهی افتادیم که بتواند در مدت زمانی کوتاه وسایل مختلف را به صورت کاملا ایمن ضدعفونی کند.

مهرماه سال ۹۸   قبل از ورود کرونا به کشور بود که ایده ساخت این دستگاه به ذهن ما رسید. پس از ایده پردازی ساخت این دستگاه، از حوزه های دیگر مثل مهندسی پزشکی و مهندسی الکترونیک برای توسعه و تولید محصول اولیه کمک گرفتیم؛ تا اینکه در بهمن ماه سال98  همه‌گیری ویروس کرونا باعث شد ما به این فکر بیفتیم که این تهدید جهانی را تبدیل به یک فرصت کنیم و کاربردهای دستگاه ضدعفونی کننده خود را گسترش دهیم تا علاوه بر آلودگی‌های بیمارستانی بتواند ویروس کرونا را هم از بین ببرد. همچنین این دستگاهی به نحوی طراحی شود که استفاده از آن محدود به بیمارستان‌ها و مراکزدرمانی نشود و در مکان‌های مختلفی مانند اماکن عمومی، مدرسه‌ها، دانشگاه‌ها، پاساژها، رستوران و... قابل استفاده باشد.

*دستگاهی که اختراع کرده‌اید دقیقا چه کاری انجام می‌دهد و چه ویژگی‌هایی دارد؟

 مجتبی قرآنی: این اختراع تنها نمونه‌ی دستگاه ضدعفونی کننده در تمام دنیا است که به صورت هوشمند عمل می‌کند. هوش مصنوعی این دستگاه با توجه به اطلاعاتی که از قبل برای آن برنامه‌ریزی شده است تصمیم‌گیری می‌کند که وسیله مورد نظر را به چه شکلی ضدعفونی کند. در واقع این دستگاه باتوجه به جنس، نوع، اندازه و حجم وسیله‌ای که داخل آن  قرار گرفته است ، بهترین و موثرترین روش ضدعفونی کنندگی را در کوتاه‌ترین زمان انتخاب می کند.

* نحوه کار با دستگاه ضدعفونی‌کننده هوشمند شما به چه صورت است و چه کاربردهایی دارد؟

قرآنی: این دستگاه کاربردهای متنوعی دارد به طوری که در بیمارستان ها رستوران ها و در سایزهای کوچک تر در منازل و تمام محیطی های خصوصی و عمومی قابل استفاده است. فرایند استفاده از این دستگاه بسیار ساده است و نیاز به تخصص یا آموزش خاصی ندارد. این دستگاه کاملا به صورت اتوماتیک عمل می کند. فردی که میخواهد از این دستگاه استفاده کند به راحتی وسیله موردنظر خود را داخل دستگاه قرار می دهد.

پس از فشردن دکمه شروع، دستگاه باتوجه به اطلاعات و هوش مصنوعی که برای آن طراحی شده است،  فرایند ضدعفونی را درکوتاه ترین زمان ممکن انجام می دهد. برخی از دستگاه های ضدعفونی کننده ترکیبات شیمیایی یا اشعه های مضر روی وسیله ضدعفونی شده به جای میگذارند که ممکن است در کوتاه مدت و بلند مدت به سلامتی افراد  آسیب برساند؛  اما مزیتی که این دستگاه  نسبت به دیگر نمونه ها دارد این است که به صورت هوشمند تازمانی که فرایند ضدعفونی کامل نشود و وسیله برای محیط و افراد ایمن شناسایی نشود ، درب آن  باز نخواهد . بعد از اتمام این فرایند که به طور میانگین باتوجه به جنس و اندازه وسیله کمتر از ۵ دقیقه زمان می‌برد درب دستگاه به صورت اتوماتیک باز می شود.

*دستگاه ضدعفونی‌کننده‌ای که اختراع کرده‌اید توانسته است چه تاییدیه‌های داخلی و خارجی را کسب کند وبرای تولید انبوه آن چه اقداماتی صورت گرفته است؟

قرآنی: این دستگاه در مسابقه بین المللی ژنو که اسفندماه برگزارشد، توانست از بین حدود ۸۰۰ اختراع از بیش از ۴۰ کشوردنیا رتبه سوم را کسب کند. از آنجایی که این دستگاه نمونه مشابه ندارد در حال اقدام برای دریافت پتنت اروپا و پتنت آمریکا نیز برای آن هستیم. همچنین قصد داریم  این دستگاه را در داخل کشور و در سطح بین اللملی نیز تجاری سازی کنیم.

این دستگاه تاییدیه ثبت اختراع ملی مرکز مالکیت معنوی، تاییدیه سازمان پژوهش های علمی صنعتی، تاییدیه آزمایشگاه های همکار وزارت بهداشت، تاییدیه صحت عملکرد کالیبراسیون توسط شرکت مورد تایید سازمان استاندارد، تاییدیه CE اروپا از شرکت TUV آلمان، تاییدیه ایزو ۱۳۴۸۵ تجهیزات پزشکی، تاییدیه مصرف کننده، تاییدیه مرکز اقتصاد سلامت و تاییدیه مرکز تحقیقاتی ژنتیک را دارد. همچنین توانسته است در مسابقه قضاوت بالینی با محوریت کرونا رتبه اول را کسب کند.

*از آنجایی که اختراع شما تنها نمونه‌ی دستگاه ضدعفونی‌کننده هوشمند در جهان است نسبت به سایر دستگاه‌هایی ضدعفونی کننده چه مزیت‌هایی دارد؟

آتشی: ما برای ساخت این دستگاه چند هدف مهم تعیین کرده بودیم تا به یک دستگاه برتر برسیم . مورد اول این بود که مدت ضدعفونی کنندگی این دستگاه کوتاه باشد. دوم اینکه کاربردهای گسترده ای داشته باشد و به آزمایشگاه ها و بیمارستان محدود نشود و در همه مراکز عمومی و خصوصی کاربرد داشته باشد. از طرف دیگر این دغدغه را داشتیم که ضدعفونی کنندگی دستگاه کاملا مطمئن و ایمن باشد. از همین رو از هوش مصنوعی در این دستگاه استفاده کردیم که بتوانند وسایل مختلف را به صورت کاملا مطمئن ضدعفونی کند. از همه مهتر اینکه برای افراد، محیط زیست و وسیله ای که داخل آن قرار می دهیم، کاملا ایمن باشد و آسیبی به آن وارد نکند.

 پیش از این دستگاه‌های ضدعفونی کننده زیادی وجود داشتند که با روش های مختلفی مثل استفاده از الکل،  لامپ UVو حرارت و... وسایل را ضدعفونی می‌کردند. اما هریک از این روش ها ایرادات خاص خود را داشتند، به طور مثال وسایل کاغذی، پول و گوشی موبایل را نمی‌توان با الکل ضدعفونی کرد یا لامپ UV برای ضدعفونی کردن اشیاء  به ۳۰ تا ۴۰ دقیقه زمان احتیاج دارد. اما مزیتی که این دستگاه نسبت به دیگر دستگاه ها دارد این است که می تواند وسایل مختلف با جنس های متفاوت را در کمترین زمان و با موثر ترین روش ضدعفونی کند.

 *هزینه ساخت این دستگاه ضدعفونی‌کننده چه قدراست و چه میزان به ارزآوری کشور کمک می‌کند؟

آتشی: هزینه تولید این دستگاه در مقایسه با نمونه های مشابه خارجی بسیار کمتر است و قابلیت این را دارد که در داخل کشور با  هزینه‌ی تقریبی 10 میلیون تومان تولید شود. با توجه به اینکه این دستگاه نمونه مشابه خارجی ندارد می توانیم با صادرات این دستگاه به ارزآوری کشور نیز کمک کنیم.

*برنامه‌ها و اختراعات بعدی تیم شما چه محصولاتی خواهد بود؟

آتشی: برای بیماری پارکینسون داروی شایع و معمولی که استفاده می شود داروی لودوپا است که عوارض زیادی دارد. و بعد از مدتی نسبت به این دارو تحمل ایجاد می شود و فرد بیمار باید تعداد قرص  مصرفی خود را افزایش دهد. به همین دلیل من و آقای دکتر قرآنی در حال انجام مراحل آزمایشات بالینی و ثبت اختراع یک داروی گیاهی برای کنترل و درمان علائم بیماری پارکینسون نیز هستیم.

همزمان با پیک دوم کرونا باتوجه به شرایط بحرانی کشور بسیاری از کادر درمان کشور بسیار خسته شده بودند، از طرف دیگر بیماران زیادی احتیاج به بستری شدن و مراقبت های بیمارستانی داشتند. اما متاسفانه تخت خالی در بیمارستان ها وجود نداشت .به همین دلیل ما به فکر ساخت یک دستگاه کمک پرستار افتادیم که می تواند برای بیماران کرونایی که در منازل هستند ولی احتیاج به پرستار دارند استفاده شود.

قرآنی: این دستگاه درواقع یک پرستار الکترونیکی است که می تواند نیاز به حضور پرستار در منزل و بیمارستان را برای بیماران تنفسی عفونی به ویژه کرونا کمتر کند . این دستگاه با توجه به شرایط بیمار نیازهای او را شناسایی می کند و به کمک اطلاعاتی که دارد می تواند اقداماتی که لازم است برای بیمار انجام شود را به خانواده فرد بیمار اطلاع رسانی کند. این دستگاه با این هدف تولید می شود که نیاز بیماران به پرستار را به حداقل میزان ممکن برساند.

 علاوه بر این موارد طرح ها و ایده‌های دیگری هم داریم که در حال انجام کارهای آن هستیم، به طور مثال دستگاهی را طراحی کرده ایم که فشار خون افرادی که مبتلا به بیماری فشارخون هستند را کنترل می کند و به افرادی که افزایش وزن شدید دارند کمک می کند تا وزن خود را کاهش دهند. طرح دیگری هم برای بیماران تیروئید کم‌کار داریم که به صورت هوشمند مصرف دارو و علائم بیمار را کنترل می کند . طرح و ایده این دستگاه چندماه پیش در کنگره ملی علوم پزشکی به عنوان سخنرانی و ایده برتر انتخاب شد.

*در دوران کودکی و دانش‌آموزی شما چه عواملی زمینه ساز ورود شما به عرصه ایده پردازی و اختراعات بود؟

آتشی: من در سال ۱۳۷۴ در شهر بروجردمتولد شدم، طریقه آشنایی و علاقه مندی بنده به پژوهش و اختراعات از طریق پدربزرگم جناب آقای مهندس منوچهر برق دهنده از بنیان گذاران برق در منطقه غرب کشور بودند که مدتی را در کشور آلمان تحصیل کرده بودند و چندین اختراع ارزشمند نیز داشتند، ایشان در هر فرصتی آموزش های لازم در حیطه ایده پردازی و اختراعات را با علاقه فراوان به من یاد می‌دادند و از دوران کودکی الگوی من در زمینه نوآوری و اختراعات بودند.

من دوره راهنمایی و دبیرستان را در مدرسه استعدادهای درخشان گذراندم و در المپیادهای دانش آموزی ادبیات ریاضی و شیمی و مسابقه خوارزمی دانش آموزی نیز رتبه آوردم، هم اکنون فارغ التحصیل رشته دکتری حرفه ای پزشکی از دانشگاه علوم آزاد تهران می باشم.

قرآنی: بنده متولد سال 72 در تهران هستم. از همان دوران کودکی، به دو زمینه  پزشکی و  ایده پردازی و اختراع علاقه زیادی داشتم. در دوران راهنمایی در المپیادهای ریاضی و زیست شناسی  رتبه هایی کسب کردم. پس از آن ، دوران دبیرستان را در دبیرستان البرز تهران  گذراندم. سپس با پذیرفته شدن در رشته پزشکی، علاوه بر تحصیل این علم،  با توجه به علاقه‌ همیشگی‌ام به ایده پردازی و اختراع،  با همکاری آقای دکتر آتشی ،  فعالیت های متعددی را حول محورهای مختلف پژوهشی، ایده پردازی واختراعات  شروع کردم و در حال حاضر  فارغ التحصیل رشته پزشکی از دانشگاه آزاد واحد علوم پزشکی تهران هستم. 

انتهای پیام/