راز و رمزهای نهفته در پیوند رمضان و قرآن

به گزارش خبرگزاری فارس از خرم‌آباد، آیت الله احمد مبلغی نماینده مردم استان لرستان در مجلس خبرگان رهبری 
بمناسبت حلول ماه مبارک رمضان پیامی به شرح زیر صادر کرد؛

بسم الله الرحمن الرحیم 

شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَیِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَىٰ وَالْفُرْقَانِ

ماه رمضان فرا می رسد؛ فرصتی درخشان که خداوند آن را در پیوند با بهترین و مهمترین "عامل تحول بشری"، و اساسی ترین "بستر  پیشرفت انسان"، یعنی "زمان"،  نهاده است؛ آن هم ضمن سیاقی منظم و معنابخش و در گستره‌ای فراخ و بسیار مغتنم.
 بعد و افق زمانی رمضان را نباید کم اهمیت تلقی کنیم و از درک آن غفلت نماییم؛ بلکه باید قدر بی مانند این زمان یگانه را در رفت و آمد ایام سال دریابیم و اهمیت کم مانند این پنجره زمانی گشوده به سمت ارتباط با خدا را بفهمیم.
انسان با زمان، و در زمان، معنا  پیدا می‌کند؛ به ویژه که در «زمان» ظرفیتی انباشته از امکان های ارتباط با خداوند و پیوند با آسمان نهاده شده است.  نکته آن جا است که بعد زمانی رمضان صرفاً یک نهاده تکوینی نیست؛ بلکه «خود رمضان»،  قطعه‌ای بسیار ارزشمند و بسیار مغتنم از زمان، است. در اینجا زمان، خود هویت، اعتبار، جایگاه و اصالت دارد. از این روی رابطه و پیوند انسان با زمان در این ماه به اوج ظرفیت وجودی خود نایل می‌آید و در سطحی فراتر از معمول و خارج از تصور شکل می‌گیرد.

به همین جهت است که در قرآن کلمه "شهر رمضان" به مثابه  کلید واژه‌ای در قامت یک برند و علامتى انحصاری برای این ماه  ظاهر شده است. این مساله آن گاه بهتر دانسته می‌شود که توجه نماییم تنها در همین یک مورد است که از یک ماه خاص به  صورت ویژه در کتاب خداوند سخن به میان می‌آید و وجه زمانی این بخش از ایام در حال گذار و تکرار طی هر سال مورد تاکید ویژه واقع می شود. جالب است که کلمه «شهر»، ( به معنای ماه) در ابتدا و آغازگاه جمله آمده است ( شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی ....)؛ جایگاهی که خود می تواند نشان از اصالت، اعتبار و موضوعیت این ماه داشته باشد.

افزون بر این، در ادبیات و مفاهیم  متون دینی "بُعد زمانی رمضان" به خوبی انعکاس و تجلی یافته است تا آن جا که ارزش زمانی ماه تا سر حد عطف توجه به "لحظه لحظه های آن" برای بهره گیری از  این فرصت زمانی بی نظیر لحاظ گردیده است.

سرشت مفهومی و کیان هویتی شب قدر نیز، که در این ماه مبارک قرار گرفته است، با مقوله زمان و ارزشمندی نهادین آن پیوندی درونی و ارتباطی ناگسستنی دارد. شب قدر را باید اوج گیری «فرصتی زمانی» برای زدودن گرد و غبار غفلت از چهره بی خیال و سر به هوای زندگی دانست و از آن به مثابه پنجره ای زمانی یاد کرد که به سمت آگاهی از حال و احوال خویش در هنگامه عبور مهارناپذیر عمر و گذر توقف ناپذیر این قافله از "محدود زمانی در اختیار" برای انجام کاری در مسیر آخرت گشوده شده است.، شب قدر حجمى انباشته از زمانی نوری
 است که اگر به شعاع زندگی بسط یابد، بهره گیری از الطاف ویژه الهی را ممکن می سازد. این شب شریف قطعه ای مغتنم و بی مانند است که ظرفیت بسط و گسترش دارد و در فرض توجه از سر آگاهی به آن تا سرحد افق های سرنوشت می تواند تداوم یابد. شب قدر را باید امکانی برای  ارتقاء اراده معطوف به اغتنام فرصتی الهی دانست و کوشید بعد ظرفیت و قابلیت زمانی آن را تا کرانه های استقرار انسان در آخرت و نعمات و امکانات بی حد و حصر آن فهمید و دانست.

ماه رمضان افزون بر ارزش ذاتی زمانى آن، ماه نزول قرآن است ایجاد پیوند بین قرآن و رمضان صرفاً در ناحیه فعل خدا، که این دو را به هم گره زده و قرآن را در رمضان نازل فرموده است، نیست؛ بلکه وجهی ارادی و معطوف به افعال آدمی نیز دارد. در واقع انسان باید از خاستگاه پیوند الهی رمضان و قرآن، رابطه قرآن و رمضان را در زندگی خود ترجمه کند و وجوه مختلف این پیوند را در نحوه بهره گیری خود از ماه رمضان دریابد.

اگر بتوانیم راز و رمزهای نهفته در پیوند رمضان و قرآن را شناسایی و پیاده کنیم خواهیم توانست، زمین و آسمان را در زندگی آشتی دهیم و بالاترین گوهر را برای ذات انسانی خود، یعنی تقوا، به ارمغان آوریم؛ تقوایی که در کانون رویکرد به رمضان و قرآن قرار دارد و سرنوشت آن در میانه این دو رقم مى خورد. بر این اساس می توان گفت که  اگر کسی پی جوی بهره مندی از ماه رمضان است، بر او است تا ذهن و روح خود را معطوف به هدف اصلى ماه رمضان، که تقواپیشگی است، نماید و  توجه به آن را در ژرفنای جان و سویدای دل خود مرتبا مرور و تکرار کند. نکته آن جا است که تقوا فلسفه وجودى  رمضان است (لعلکم تتقون).

براساس آنچه  گذشت پنج نکته  قابل توجه می‌نماید:

 ۱. تقوا را نباید صرفا یک صورت آرایی، یا یک تصور ذهنی و یا حتی صرف یک احساس درونی دانست، بلکه تقوا اگرچه در درون شکل می گیرد اما به صورت جدی و مشخص دارای امتدادهایی  بیرونی و جلوه هایی رفتاری قابل  انعکاس در زندگی است؛ پای تقوا که به میان آید، پای احسان و نیکوکاری (تعاونوا على البر والتقوى)، پای عفو و بخشش ( وَأَن تَعْفُوا أَقْرَبُ لِلتَّقْوَىٰ)، پای عدالت ( اعدِلوا هُوَ أَقرَبُ لِلتَّقوىٰ)، و پای شعائر خداوند (وَمَن یُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقْوَى الْقُلُوبِ) و پای همه خوبی ها نیز به میان و میدان می‌آید.
 از این رو همه کسانی که در پی ایجاد تقوا در این ماه مبارک رمضان در زندگی خود هستند، باید عرض عریض تقوا و لوازم و الزامات اجتماعی مرتبط با آن و پیوندهای انسانی و اخلاقی منجر به آن را جدی بگیرند؛ در غیر این صورت از تقوا - بر حسب آنچه تعالیم و ادبیات دینی به ما می گوید-، خبری در میان نخواهد بود.

 ۲. بر ما است که تقویت نهضت احسان گرایی، زیست مومنانه و نگرش معطوف به خیرورزی اجتماعی را هر چه بیشتر در این ماه (که مورد تاکید مقام معظم رهبری است)  بسط و توسعه بدهیم. چنین رویکردی منجر به آن خواهد شد تا شرایط تاثیرگذاری روزه را هرچه بیشتر فراهم آوریم و روزه دارانی بهتر و تقواپیشه تر گردیم.

 ۳. یکی از درسهای ماه رمضان، درس صبر است و امروز ما به دلیل وجود بیماری کرونا در کشور و تشدید ابعاد آن در استان ها به روحیه ای نیرومند و قوی نیازمندیم. از این رو ضمن آن که همگان، اعم از دولت و ملت، باید تمام تلاش خود را برای ریشه کن کردن و متوقف ساختن  این بیماری انجام دهند،  لازم است قامتی استوار و مستحکم و روحیه اى نیرومند و توانمند در برابر این بیماری داشته باشیم و در مقابل آن بایستیم، کرونا نباید قامت استوار خانواده‌ها را مورد تعرض و تهدید قرار دهد، تمام هم و همت مسئولان باید تمرکز بر مساعدت های معطوف به حفظ جایگاه معنوى و اقتصادى خانواده ها و روابط فی مابین آنها  و نیز روحیه، توانمندی و ایستادگی و استواری آنها  در برابر این بیماری باشد.

۴. ماه رمضان ماه باز تولید  مولفه های توانمندساز زندگی و روحیه و خانواده است. افزون بر این از آنجا که رمضان ماه استجابت دعاست،  از دعا کردن برای ریشه کن شدن این بیماری دریغ نورزیم و همدلانه و مهربانانه در پیشگاه خداوند رهایی بشریت از این بیماری فزاینده را بجوییم و بخواهیم.

۵. تشکر از کادر پزشکی و درمانی و بهداشتی فعال در شرایط کنونی مبارزه با کرونا جزء اصلی ترین و برجسته‌ترین مصادیق شکر انسانی و دینی است که باید بر ابعاد اجتماعی و فرهنگی آن افزود و انجام آن در ماه مبارک رمضان  صفا و جلای معنوی ویژه‌ای را می‌تواند به جامعه ارزانی بدارد.

آیت‌الله احمد مبلغی
نماینده مردم لرستان در مجلس خبرگان رهبری

انتهای پیام/