به گزارش خبرگزاری فارس از رازوجرگلان، قدم به شهر بجنورد و آشخانه که میگذاریم در خیابان و کوچهپسکوچههای آن، گاهی افرادی با پوششهای متفاوت از دیگران به چشم میخورد. ترکمنها بالباسهای محلی و زیبایشان در بازار و اجتماع شهرها حاضر میشوند و به کار وزندگی خود مشغول هستند که این نشان از حفظ و ارج نهادن به این لباسهای زیبای خود هستند.
در شهرستان رازوجرگلان نیز بهدور از هر مدگرایی این پوششهای اصیل حفظشده است. استان خراسان شمالی با دارا بودن حدود ۸۶۰ هزار نفر جمعیت و قومیتهای متفاوت فارس، کرمانج، ترک، ترکمن، تات و ... بهعنوان استان رنگینکمانها و قومیتها در کشور شناخته میشود.
ترکمنها برای هر سِنی لباس خاصی دارند
یکی از مادربزرگهای ترکمن در جرگلان در مورد لباس ترکمنی گفت: «آنق توپی دیلجک» یکی از پوششهای زنها و وجه تمایز با دختران است. زنان ترکمن چادر نمیپوشند اما لباسشان بلند، رنگی و کاملاً پوشیده است.
وی افزود: در شهرستان رازوجرگلان که مهد قومیت ترکمن استان است، پوشش افراد پررنگتر از هر جا به چشم میخورد و در بین آنها استفاده از پوشش معمولی شاید عجیب به نظر برسد و حتی بانوانی که در محل کار خود حاضر میشوند سعی در استفاده از پوششهای ترکمنی دارند.
اوغل گرک محمدی با اشاره به پوشش دختران مجرد تصریح کرد: کلاه و روسری مخصوص دختران دوشیزه بوریک یا عرقچین است که روی این کلاه صاف بوده و دختران آن را با زیورآلات ازجمله پولک و قُبکها میآرایند.
وی گفت: بانوان بعد ازدواج یک شئ حلقوی شکل در زیر روسری خود قرار میدهند که نشانه تأهل آنهاست و درگذشته این تاج با تولد فرزند شکل کاملتری میگرفت که هر دور جدید آناقی نشانه به دنیا آوردن یک فرزند جدید بود.
این مادربزرگ ۷٠ساله در ادامه گفت: دختران غالباً بوریک را بر سر گذاشته و از روسری استفاده نمیکردند. کلاه و سربند نهتنها معرف طایفه است بلکه موقعیت زنان ازدواجکرده با دختران را مشخص میکند.
وی افزود: عروسها نیز بعد از عروسی کلاهی تزیینشده بر سر میگذارند که طایفه یموتها که در استان گلستان زندگی میکنند آن را هاساوا و یا خاوه مینامند که با روسری روی آن پوشیده میشود.
وی گفت: این پوشش مورداستفاده بانوان و مردان قرار میگیرد که یکی از آنها از ابریشم قرمز و دیگری از پارچههای دور دوزی شده با نوار سوزنی است.
یکی دیگر از مادران ترکمنی نیز با اشاره به اسامی و نوع کاربرد برخی پوششهای مردان وزنان ترکمن اظهار کرد: تنوع پوشش ترکمن بسیار زیاد و در نوع خود کمنظیر است مثلاً پوششی به نام دؤن، یک پوشش اصیل و بلند که تا زیر زانو میرسد و برحسب رنگ و دوخت دو نوع است.
بیبی تاغان اضافه کرد: یکی از پوششهای مردان کهنسال ترکمن، جولبار است که نوعی شلوار برای پوشیدن در روزهای جشن است و رنگ آن معمولاً نیلی یا آبی است.
وی با معرفی لباس دیگری به نام چاوود بیان کرد: روپوشی پالتو مانند که مخصوص پوشیدن بانوان در زمستان است و حاشیههای دامن، یقه و سرآستین آن سوزندوزی شدهاند.
این مادر ترکمنی ضمن بیان این نکته که استفاده از چاوود بهمرور کمرنگ شده افزود: چاوود جز در بقچههای مادربزرگها یا مجموعه نمایشگاهها پیدا نمیشود و چاوودهای دیگری با پارچههای مختلف امروزی مانند کرپ دوخت و نقش و نگار زنی به بازار آمدهاند.
برگزاری جشنواره برای حفظ فرهنگ قومیتها
نور محمد مرادی از فعالین اجتماعی ترکمن ساکن بجنورد در گفتوگو با خبرنگار فارس در بجنورد اظهار کرد: در طول تاریخ ترکمنها پوششهای مختلفی را به تن کردهاند که باگذشت زمان دچار تغییر و تحول شده است.
وی با اشاره به اینکه پوشش ترکمن یکی از پوششهای زیبا و پرطرفدار در جامعه است گفت: اگر دقت کنیم قومیتهای دیگر نیز از این پوشش ترکمنها خوششان میآید و در فیلمهای تلویزیونی از آن استفاده میشود.
مرادی افزود: در مشهد و تهران دانشجویان از چاوود در دانشگاهها نیز استفاده میکنند.
این فعال اجتماعی ترکمن گفت: گرچه این مسئله در استان ما جا نیفتاده است و فرهنگسازی در این مورد کم است اما در این عرصه نوعروسان پیشتاز در حفظ پوشش ترکمنی هستند و دختران زمانی که نامزد میشوند مادران آنها اقدام به تهیه بقچهای پرشده از پوشش ترکمنی میکنند.
وی بابیان اینکه نوعروسان در روز عروسیشان از لباسهای ترکمنی استفاده میکنند تصریح کرد: دامادها نیز که درگذشته کتوشلوار میپوشیدند یک سالی است که پوشش ترکمنی را جایگزین کردهاند.
وی در پایان با تأکید بر معرفی پوشش و فرهنگ ترکمن خاطرنشان کرد: آینده لباس ترکمن خوشبینانه نیست و جوانان باید با برگزاری جشنوارهها این فرهنگ و پوشش را حفظ کنند.
انتهای پیام/ر