وزیر نفت سابق عربستان که غرب را به زانو درآورد، از دنیا رفت

به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد بین‌الملل خبرگزاری فارس، به نقل از رویترز، شیخ احمد زکی یمانی وزیر اسبق نفت عربستان در زمان تحریم غرب که توانست آنها را به زانو درآورد، از دنیا رفت.

رسانه‌های سعودی گزارش دادند که زکی یمانی امروز در سن 91 سالگی و در لندن درگذشته است. 

یمانی حدود 24 سال سکان وزارت نفت عربستان به عنوان بزرگ‌ترین  تولیدکننده نفت را در دست داشت و اصلی‌ترین نقش‌آفرین شوک‌های نفتی در دهه 1970 بود.

وی در سال 1975 شاهد ترور پادشاه وقت عربستان بود و در همان سال توسط ایلیچ رامیرز سانچز، در نشست اوپک ربوده شد. 

یمانی تا سال 1986 وزیر نفت عربستان باقی ماند اما پس از شکست تلاش‌های وی برای بالا بردن قیمت نفت در آن سال از وزارت نفت این کشور کنار رفت. 

نکته حائز اهمیت در وزارت وی این بود که ملک فیصل، پادشاه وقت عربستان وی را از میان مردم عادی و کسانی که عضو خاندان سلطنتی نبوده‌اند، به عنوان وزیر برگزیده بود. 

یمانی، زاده 30 ژوئن 1930 و فرزند یکی از قضات مکه بود و انتظار می‌رفت به شغل پدر و پدربزرگش در تدریس علوم انسانی ادامه دهد.

وی در قاهره حقوق خواند و سپس به دانشگاه نیویورک و هاروارد رفت. پس از بازگشت به عربستان یک شرکت حقوقی تاسیس و با دولت عربستان به همکاری پرداخت. اقداماتش باعث شد تا توجه ملک فیصل جلب شده و در سن 32 سالگی سکان وزارت نفت عربستان را به دست گیرد. 

یمانی با توجه به آنکه تنها دو سال پس از تأسیس اوپک وزیر نفت عربستان شد به یکی از اثرگذارترین شخصیت‌ها در این سازمان بدل شد و در داخل کشور نیز توانست صنعت نفت عربستان را از سلطه شرکت‌های ‌آمریکایی خلاص کند و در سال 1976 شرکت آرامکو را ملی کرد.در سال 1967 و زمان جنگ 6 روزه اعراب با اسرائیل یمانی تصمیم گرفت کشورهای غربی دوست اسرائیل را تحریم نفتی کند، اما تلاشش بی‌اثر بود؛ چراکه ایران و ونزوئلا با عرضه سنگین نفت در کنار حجم بالای نفت انبارشده در غرب کار وی را خرب کردند. 

در سال 1973 و چهارمین درگیری اعراب با اسرائیل، یمانی دوباره تصمیم به تحریم غرب گرفت، اما این بار برخلاف گذشته اقدامش مؤثر بود؛‌ چراکه قیمت نفت 4 برابر شد و نشان داد که چقدر اوپک و عربستان در بازار نفت قدرتمند هستند. این تحریم باعث شد که اقتصادهای غربی وارد رکود شده و شاهد تورم سنگین باشند.

یمانی در آن زمان گفته بود که وقتش فرا رسیده، ما پادشاه نفت شده‌ایم. با پایان یافتن جنگ و تحریم روابط ریاض با آمریکا بهبود یافت. پس از جنگ یمانی البته طرفدار توازن در قیمت نفت بود و خیلی علاقه‌ای به افزایش قیمت نداشت؛ چراکه معتقد بود بالا رفتن قیمت نفت در بازار جهانی نهایتا به از دست رفتن  تقاضا منجر شده و باعث می‌شود که شاهد افزایش تولید در مناطقی نظیر دریای شمال باشیم.

در حالی که تحریم غرب در سال 1973 نخستین شوک به بازار نفت محسوب می‌شود، در سال 1979 و انقلاب اسلامی ایران نیز شوک دوم نفتی به غرب وارد شد و بسیاری از تولیدکنندگان در اوپک قیمت  خود را افزایش دادند، اما ریاض که در آن زمان یکی از متحدان واشنگتن بود، با اتخاذ رویکرد یمانی در جلوگیری از افزایش شدید قیمت، بهای نفت را در سطح متوسط نگه داشت تا کمی از مشکلات واردکنندگان نفت در بازار جهانی بکاهند. 

پس از ترور ملک فیصل، ملک فهد از یمانی خواست تا هم از بازار نفت عربستان محافظت کند و هم قیمت نفت را افزایش دهد. یمانی در آن زمان تولید نفت عربستان را به دو میلیون بشکه در روز کاهش دهد تا قیمت نفت در بازار جهانی را افزایش دهد، این میزان تولید نفت عربستان در 20 سال قبل از آن بی‌سابقه بوده است.

از ‌آنجا که اوپک در آن زمان خیلی قانونمند نبود، دیگر اعضای اوپک جای کاهش تولید نفت عربستان را به سرعت پر کردند و کار به جایی کشید که مازاد عرضه نفت در بازار جهانی رخ داد و قیمت به زیر 10 دلار در هر بشکه سقوط کرد.

وی در اکتبر 1986 و از تلویزیون شنید که توسط پادشاه عربستان عزل شده است. 

انتهای پیام/ب