گروه دیگر رسانه‌های خبرگزاری فارس: روزنامه‌های امروز کشور به آغاز غنی‌سازی 20درصدی اورانیوم ایران پرداختند؛ گزارش پیش رو بخشی از محتوای روزنامه‌هایی است که به فرامتن این موضوع پرداخته‌اند.
جام جم/ پایان سیاست صبر و مراعات
شروع اجرای قانون راهبردی مجلس و آغاز غنی‌سازی ۲۰درصد در فردو پیام‌های مختلفی برای غرب خواهد داشت و می‌تواند تلنگر جدی به کشورهای اروپایی باشد که اگر خواستار حفظ برجام هستند باید هرچه سریع‌تر تغییری در رویکردهای خود بدهند. تجربه تاریخی مردم ایران می‌گوید دشمن هرگز به اختیار خود تحریم‌ها را تعدیل نکرده و تنها عامل موثر که در گذشته بارها تجربه شده، هزینه‌مند کردن رفتار دشمن و منتفی کردن همان نتیجه‌ای است که دشمن در پی آن است، یعنی نشاندن ایران پای میز مذاکره از موضع ضعف.
در چنین شرایطی آغاز غنی‌سازی اورانیوم با غنای ۲۰درصد را می‌توان نمایانگر احیای توسعه برنامه هسته‌ای و همچنین پاسخ محکمی به عهدشکنی متناوب شرکای برجامی دانست. احیای این بخش از فعالیت هسته‌ای کشورمان می‌تواند تا حدودی توازن از دست رفته در تعهدات برجامی را بازگرداند و البته طبیعتا با توجه به حساسیت غربی‌ها باعث واکنش‌هایی از سوی آنها خواهد شد.
وطن امروز/ ایران چگونه به 20 درصد دست یافت؟
این روزنامه به مسئله دستیابی ایران به فناوری غنی‌سازی با خلوص 20درصد پرداخته و با اشاره به شهدای هسته‌ای که در مسیر دستیابی به این تکنولوژی تلاش کرده‌اند، نوشته است: موضوع دست پیدا کردن ایران به توانایی غنی‌سازی اورانیوم 20 درصد به سال 87 بازمی‌گردد. آن زمان رآکتور تحقیقاتی تهران که صرفا مصرف تحقیقاتی و پزشکی داشت و ایزوتوپ‌های دارویی تولید می‌کرد، با بحران اتمام «سوخت» مواجه شده بود.
خرید سوخت برای رآکتورهای تحقیقاتی فرآیند پیچیده و مشکلی نبود، حتی ایران در بحبوحه جنگ با عراق توانست سوخت مورد نیاز خود را وارد کند تا اینکه سال 1387 پس از اعلام نیاز ایران به آرژانتین برای دریافت اورانیوم 20 درصد، با مداخله آمریکا، این کشور از در اختیار گذاشتن اورانیوم خودداری کرد.
شهریور سال 88 بود که مقامات ایران پس از انتشار اطلاعاتی در رسانه‌ها مبنی بر وجود تاسیسات هسته‌ای زیرزمینی در ایران اعلام کردند در چارچوب NPT و 10 ماه قبل از این تاریخ با اطلاع آژانس انرژی اتمی، تاسیسات جدیدی را در کارخانه‌ای نزدیک به قم برای غنی‌سازی اورانیوم در نظر گرفته و در حال تکمیل آن هستند. البته آن زمان هیچ‌کس نمی‌دانست این تاسیسات قرار است در آینده نزدیک تبدیل به مرکز اصلی غنی‌سازی اورانیوم 20 درصد شود و در نهایت رئیس‌جمهور وقت 18 بهمن همان سال با اشاره به تعلل غرب برای در اختیار گذاشتن سوخت 20 درصد، دستور تولید این سوخت توسط دانشمندان ایرانی را صادر کرد.
ایران/ واکنش به بدعهدی طرف‌های برجامی
روزنامه ایران این حرکت را واکنشی به بدعهدی طرف‌های برجامی عنوان کرده و می‌نویسد: ایران بعد از خروج امریکا از برجام در 18 اردیبهشت 1397 و بازگشت تحریم‌ها مهلت یک ساله‌ای را در نظر گرفت تا طرف‌های اروپایی برجام به وعده‌های 11 گانه خود که شامل حفظ و تقویت روابط اقتصادی با ایران، ایجاد کانال‌های مؤثر مالی برای تعامل با ایران، تداوم صادرات نفت ایران، حمایت از شرکت‌ها در برابر تحریم‌های ثانویه امریکا و نظایر آن بود عمل کند. معطل ماندن این تعهدات در آن مهلت یک‌ساله شورای عالی امنیت ملی را بر آن داشت تا روند گام به گام تعلیق تعهدات از سوی ایران را آغاز کند. توقف فروش ذخایر اورانیوم غنی‌شده و ذخایر آب سنگین که به افزایش این ذخایر به بیش از 300 کیلوگرم پیش‌بینی شده در برجام بود در گام نخست اجرایی شد. پس از آن ایران در گام دوم غنی‌سازی را از 3.67 درصد پیش‌بینی شده افزایش داد اما درصد غنی‌سازی در این مدت از 4.5 درصد افزایش نیافت.
حال باید باز گشت به غنی‌سازی 20 درصدی را گام دیگری از این روند تلقی کرد. اقدامی که در راستای واکنش به بدعهدی طرف‌های برجامی انجام شده و بی‌شک همچون اقدامات پیشین در صورت اجرای تعهدات برجام از سوی کشورهای اروپایی بازگشت پذیر است. هرچند ماده 7 قانون مصوب مجلس در این باره تصریح دارد «چنانچه کشورهای متعهد از جمله کشورهای ۱+۴ (آلمان، فرانسه، انگلستان، چین و روسیه) نسبت به اجرای تعهدات خود و رفع کامل تحریم‌ها از جمله هسته‌ای، نظامی، حقوق بشری و امثال آن علیه جمهوری اسلامی ایران اقدام کنند، دولت موظف است گزارش دقیق اقدامات انجام شده را به مجلس ارائه کند. کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و نیز کمیسیون انرژی مجلس ارزیابی خود را نسبت به این گزارش به منظور تعیین تکلیف در مجلس، به مجلس شورای اسلامی به استناد بند (۷) ماده (۴۵) قانون آیین‌نامه داخلی مجلس ارائه می‌کنند.»
با این همه چرخش سانتریفیوژهای فردو برای غنی‌سازی 20 درصدی بر خلاف ادعاهای پیشین مخالفان برجام نشان داد که در سایه برجام نه تنها آسیبی به تأسیسات هسته‌ای ایران وارد نشده است بلکه این تأسیسات در کمترین زمان ممکن پس از تصمیم قابلیت راه‌اندازی دوباره را دارند.
اعتماد/ با این دولت بی‌اعتبار و ضعیف مذاکره نکنید
روزنامه اعتماد اما بخش‌هایی از گفتگوی محسن آرمین و آخرین یادداشت حجاریان را منتشر کرده است؛ از گفتگوی آرمین با اشاره به مصوبه مجلس که منجر به آغاز غنی‌سازی 20درصدی شده، آورده است: چنین مصوبات و طرح‌هایی «به طرف‌های خارجی پیام می‌دهد: با این دولت بی‌اعتبار و ضعیف مذاکره نکنید و صبر کنید ما روی کار بیاییم... همه اینها را که کنار هم می‌گذاریم، معنای آن این است که تا انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، مذاکره بی‌مذاکره! باید صبر کنید ما روی کار بیاییم، اگر فشار اقتصادی و گرانی و فقر و بیکاری و هر نتیجه سخت دیگری هم داشت، اشکال ندارد ما باید پیروزی‌مان تضمین شود.
در ادامه گزارش این روزنامه از یادداشت حجاریان نیز این بخش برجسته شده است که «هسته مرکزی چنین تفکری به سرعت، به دقت و به شدت به دنبال تبدیل کشور به نظامی غیرنرمال و در یک کلام استثنایی است. چنین تفکری به دنبال آن است که: اولا ارتباط با ملت‌ها را جایگزین ارتباط با دولت‌ها کند؛ ثانیا ارتباط با سازمان‌های غیررسمی نظامی را جایگزین پیمان‌های نظامی قاعده‌مند کند؛ ثالثا کشور را به زعم خود از دیدرس ناظران جهانی خارج کند.»
آرمان ملی/ شوک دیگر به برجام!
آرمان ملی اما با تیتر شوک دیگر به برجام به این مسئله پرداخته و نوشته است: موضوع اجرایی شدن غنی‌سازی 20 درصد را می‌توان از حیث دیگری نیز مورد توجه قرارداد. دولت با این کار عملا خود را مطیع قانون نشان داده و در تقابل با مجلس نیز قرار نمی‌گیرد اما در واقعیت عملیاتی شدن غنی‌سازی 20 درصد توسط دولت، سایر موارد طرح مجلس از جمله خروج از پروتکل الحاقی و... را در محاق قرار می‌دهد؛ به عبارتی این عمل می‌تواند مانند نوعی پیشگیری و عدم انجام سایر خواسته‌های تندتر مجلس باشد. اما عده‌ای هم معتقدند که حاکمیت با علم به بازگشت بایدن به برجام در هر شرایطی، غنی‌سازی 20 درصد را کلید زده است. این غنی‌سازی به معنای باج‌گیری بیشتر تهران از دولت بعدی آمریکاست با این امید که با این کار هم سرعت بازگشت بایدن را به برجام افزایش دهند و هم امتیازات بیشتری از دولت مصالحه‌گر دموکرات‌ها دریافت کنند. با این حال اما آنچه از دیروز در واقعیت رخ داده، تقابل سایر کشورها و موضع‌گیری‌شان نسبت به این اقدام است تا حدی که اتحادیه اروپا غنی‌سازی 20درصد را انحراف جدی در برجام می‌داند.
