به گزارش خبرگزاری فارس از خرم‌آباد، شاید برای همه شما نیز اتفاق افتاده باشد که هر از چندگاهی که از خیابان های شهر می‌گذرید، پشت چراغ‌های قرمز و در چهارراه‌ها کودکانی به محض قرمز شدن چراغ راهنما جلوی خودروی شما را می‌گیرند، برخی از آنها به دنبال پاک کردن شیشه خودرویتان و برخی دیگر نیز به دنبال فروختن اجناس هستند.
کودکانی که به هر دلیلی از محیط و شرایط کودکی خود فاصله گرفته و به جای اینکه در آرامش باشند باید پشت چراغ قرمز در انتظار کسب درآمد در سرما و گرما بمانند.
باید پذیرفت که برخی از این کودکان آنچنان از نظر مالی مشکل ندارند، اما اغلب آنها با چالش‌های مالی روبرو بوده و مجبورند برای گذران زندگی خود و خانواده‌شان کار کنند.
کودکانی که کارشان نه وابسته به سرما، نه وابسته به گرماست و حتی کرونا نیز از تعداد آنها نکاسته و حتی افزایش یافته‌اند.
در کنار همه این موارد مشکلات خانواده‌ها و شرایط دشوار اقتصادی نیز آنچنان بر پیکره نحیف این کودکان فشار وارد می‌کند که چاره‌ای جز کار کردن با این شرایط دشوار را ندارند.
به هر حال زندگی در جریان است، اما همواره سوال‌های زیادی در ذهن باقی مانده، به عنوان نمونه نقش متولیان امر در ساماندهی این کودکان چیست؟
آیا برنامه‌های مسئولان به خصوص بهزیستی و شهرداری توانسته باعث کاهش تعداد این کودکان شود و یا همواره شاهد افزایش تعداد آنها هستیم؟
با نگاه دقیق‌تر به وضعیت این کودکان به خوبی می‌توان دریافت که اقدامات و برنامه های دستگاه‌های متولی تاکنون چاره ساز نبوده و تعداد این کودکان در حال افزایش است.
به گفته مسئولان کمک هزینه هایی نیز برای این افراد در نظر گرفته شده و به دنبال توانمندی آنها و خانواده هایشان هستند، اما در عمل این راهکار نیز چاره ساز نبوده است.
در همین راستا با یکی از کودکان کار هم صحبت شدم.
پاکی و معصومانگی در عین حال طراوات و شیطنت بچگانه در چهره‌اش به خوبی نمایان بود. او می گفت که ۱۵ سال دارم و چند سالی است که برای کمک به خانواده کار می‌کند. خودش هم از وضعیت و سختی کار راضی نبود، اما در عین حال می‌گفت که خانواده به کمک او نیاز دارند.
این کودک کار در ادامه معتقد بود: مسئولان به دنبال کمک کردن به ما هستند، اما با کمک هزینه ماهیانه 150 تومان چگونه می توانیم کار نکنیم؟
با یک کودک کار دیگر هم صحبت شدم، سخن گفتن با ما برایش دشوار بود، به هر حال پس از هم کلامی با هم، می‌گفت: وقتی خانواده توان مالی بالایی ندارند همه ما مجبوریم برای کمک کردن به والدین کار کنیم، چاره‌ای نیست.
وی ادامه می‌دهد: اگر پدر و مادرم شغل ثابتی داشتند مطمئنا ما هم مجبور به اینگونه کار کردن نبودیم، اگر مسئولین می‌خواهند به ما کمک کنند پدر و مادرمان را سر کار ببرند.
در ادامه به سراغ یک جامعه شناس رفتیم تا در مورد اهمیت ساماندهی کودکان کار با وی هم صحبت شویم.
توانمندسازی بهترین راهکار حمایت از کودکان کار
امین روشن پور در ابتدای سخنانش معتقد است: موضوع کودکان کار و خیابانی در سطح جامعه به دلیل مسائل و مشکلات اقتصادی روز به روز بیشتر تشدید می‌شود و مخصوصا این موضوع در استان ما با آمارهای بیکاری بالا این امر بیشتر به چشم می‌خورد.
وی ادامه می‌دهد: متاسفانه بیشتر اقدامات مقطعی بوده و نگاه ها به گونه‌ای است که در امر ساماندهی کودک را به تنهایی می‌بینند این در حالی است که باید کودک همراه با خانواده دیده شود.
این جامعه شناس عنوان می‌کند: اکثر کودکان کار با مشکل نابسامانی‌های اقتصادی در خانواده مواجه هستند و به همین دلیل دستگاه‌های متولی همچون بهزیستی بایستی در راستای ساماندهی و توانمندسازی خانواده آنها نیز گام بردارند.
روشن پور در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه اکنون کمک هزینه ناچیزی به کودکان کار پرداخت می‌شود، می‌گوید: هزینه ۱۲۰ تا ۱۵۰ هزار تومانی مطمئنا گره‌ای از کار کودکان کار باز نمی‌کند و باید به دنبال تونمندسازی کودک و خانواده وی باشیم.
وی ادامه می‌دهد: در حوزه ساماندهی کودکان کار نهادهای زیادی درگیر هستند و باید همه آنها وارد عمل شوند.
اهمیت ویژه مهارت آموزی
این جامعه شناس بیان می‌کند: مهارت آموزی به کودکان کار می تواند اقدام مهم و تاثیرگذاری در راستای توانمندسازی آنها باشد البته این امر نیز باید بر اساس علایق و توانایی‌های این کودکان و با مشورت از خود وی انجام شود تا تاثیرگذار باشد.
۲۰۰ کودک کار از بهزیستی مستمری می‌گیرند
در همین راستا یاری مدیرکل بهزیستی لرستان در آخرین نشست خبری خود گفت: سازمان بهزیستی توان مالی چندانی ندارد که بتواند برای کودکان کار ایجاد اشتغال کند لذا از پانصد کودک خیابانی شناسایی شده که در استان بسر می‌برند، تعداد دویست کودک کار از بهزیستی مستمری دریافت می‌کنند و بر اساس دستورالعمل سازمان مبلغ ۱۸۰ هزار تومان ماهانه بحساب آنها واریز می‌شود.
یاری افزود: کودکانی که به کودک کار معرف هستند و تحویل بهزیستی می‌شوند باید ظرف سه هفته با همکاری پزشک قانونی، دادگستری و دادستان با انجام آزمایشات لازم تکلیف آنها مشخص و تحویل مراکز نگهداری شوند.
وی در ادامه اذعان داشت: مراکز نگهداری کودکان خیابانی در رده‌های مختلف سنی صورت می‌گیرد به گونه‌ای که کودکان شیرخوار در یک مرکز، کودکان سه تا شش سال در یک مرکز دیگر و کودکان شش تا دوازده و دوازده تا شانزده سال به صورت جداگانه نگهداری و حمایت می شوند.
یاری گفت: حداکثر ۱۵ نفر در هر مرکز نگهداری می‌شوند و این مراکز به بخش خصوصی واگذار شده است و این مراکز در قبال دریافت یارانه وظیفه پرداخت هزینه روزانه، برگزاری کلاس‌های آموزشی، اجرای برنامه های فرهنگی، پیگیری تحصیل و… را برای این کودکان کار در برنامه دارند
سازمان بهزیستی بعد از اتمام ۱۸ سال کودکان یک وام بیست میلیون تومانی به آنها پرداخت می‌کند تا بتوانند مستقل و به اصطلاح روی پای خودشان بایستند .
وی با اشاره به اینکه متولی کودکان کار دوازده دستگاه هستند، تصریح کرد: بهزیستی یکی از متولیان این جریان است که در این راستا مراکز شبه خانواده راه اندازی شده تا از کودکانی که به حمایت نیاز دارند، حمایت و نگهداری کند.
با وجود سخنان بالا در عمل تاکنون این اقدامات نتوانسته که گامی در جهت برطرف کردن مشکلات این کودکان که باید در بهترین روزهای زندگیشان بدترین شرایط را داشته باشند بردارد.
مطمئنا با مشاهده میدانی نیز می توان دریافت که تعداد کودکان کار در ماه های گذشته و به خصوص با افزایش سرسام آور هزینه های خانوارها افزایش یافته و بخشی از بار زندگی را نیز این افراد به دوش می کشند.
انتظار شهروندان از مسئولان دستگاه‌های متولی به خصوص بهزیستی عملیاتی کردن وعده‌ها و ساماندهی این کودکان با استفاده از روش‌های علمی و اجتماع محور بوده چرا که مطمئنا این کودکان با آسیب‌های جدی در حوزه‌های مختلف مواجه هستند.
انتظار می‌رود دستگاه‌های متولی به وظیفه قانونی خود در قبال ساماندهی کودکان کار عمل کرده و با اجرای برنامه‌های متعدد در جهت توانمندسازی آنها و خانواده‌هایشان گام بردارند، اما متاسفانه تاکنون شاهد تحقق وعده‌های مسئولان نبوده‌ایم.
از سوی دیگر امیدواریم سازمان های مردم نهاد همچون گذشته در این حوزه نیز ورود پیدا کرده و با استفاده از روش های منطقی در جهت کاهش تعداد کودکان کار بر آیند.
حال باید دید گامی اساسی در جهت بهبود وضعیت و ساماندهی کودکان کار توسط متولیان امر برداشته خواهد شد و یا همچنان روز به روز شاهد افزایش تعداد آنها خواهیم بود؟
انتهای پیام/
گزارش از علی عبداله زاده
