گروه اجتماعی خبرگزاری فارس، وضعیت در متروی تهران خوب نیست.دولت به وظایف قانونی خود عمل نکرده و با کم شدن مسافر به دلیل شیوع کرونا دیگری پولی از یارانه نفت نمی دهد.
متروی برای توسعه و خرید واگن نیازمند اعتبارات است اما تامین منابع کار سختی است و حتی امکان دارد ساخت ۱۲ ایستگاه مترو تا پایان سال هم دچار مشکل شود.
با لیلا موسوی مدیر سرمایه گذاری مترو تهران و حومه در این باره به گفت و‌گو نشستیم.
چند درصد سفرهای درون شهری با حمل و نقل عمومی انجام می شود؟چندایستگاه فعال داریم.
در حال حاضر در شهر بزرگی مثل تهران نزدیک به 51 درصد (مترو 14 درصد، اتوبوسرانی 16 درصد، تاکسیرانی 21 درصد) سفرهای درون شهریاز طریق حمل و نقل همگانی صورت می‌گیرد. در این راستا متروی تهران به عنوان یکی از گزینه‌های حمل و نقل عمومی با افزایش سهم خود از سفرهای درون شهری، تا حد زیادی هزینه جابجایی مسافران را نسبت به سایر وسایط‌حمل و نقل همگانی کاهش می‌دهد.
126 ایستگاه فعال و 234 کیلومتر خطوط ریلی داریم
هم اکنون متروی پایتخت با 234 کیلومتر طول خطوط ریلی و 126 ایستگاهفعال در حال خدمت‌رسانی به شهروندان پایتخت و استان البرز است. متروی تهران امروز با جابه‌جایی تعداد زیادی مسافر در روز، سهم مهمی در کاهش آلودگی‌های زیست محیطی و زمان سفرهای درون شهری دارد که خود به افزایش بهره‌وری و بالندگی اقتصاد تهران و جلوگیری از هدر رفت سرمایه‌های کلان انسانی و مالی در سطح ملی می‌انجامد.
در حال حاضر سهم جابه جایی مسافر با مترو ۱۵ درصد است چه برنامه ای برای افزایش این سهم دارید؟
افزایش ۳ درصد سهم جابه جایی مسافر تا ۳ سال آینده
ما متعهدیم تا براساس پیش‌بینی شهرداری تهران، تا سال 1402 به سهم 18 درصد از سرانه حمل و نقل عمومی در تهران دست پیدا کرده و این روند راهمچنان در راستای تحقق کامل چشم‌انداز ادامه دهیم.
هر سفر مترو چقدر در کاهش مصرف سوخت تاثیر دارد؟
۰/۷ لیتر صرفه جویی در مصرف سوخت با هر سفر مترو /صرفه جویی ۲.۵ میلیارد دلاری در مصرف سوخت
طبق آمار منتشر شده به ازای هر سفر با مترو 7/0 لیتر صرفه‌جویی درمصرف بنزین انجام می‌شود که با احتساب تحقق بیش از9 میلیارد جابه‌جایی متوسط متروی تهران تاکنون بیش از 2.5میلیارد دلار صرفه جویی در مصرف بنزین داشته‌ایم.
در حال حاضر وضعیت اجرایی شدن ظرفیت ماده 12 در مترو تهران چگونهاست؟(استفاده از منابع نفتی در قبال صرفه جویی سوخت در مترو)
شورای اقتصاد در تاریخ 1/3/96 مطابق با درخواست وزارت نفت، طرحتوسعه حمل و نقل مسافر با قطار شهری در تهران و 8 کلان‌شهر کشور را باموضوع سرمایه‌گذاری از محل ماده 12 قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیرتصویب کرد.
مبلغ 9.8 سنت دلار به عنوان معادل مبلغ صرفه جویی سوخت تا مدت 10 سال
براساس این طرح به ازای هر سفر جدید ایجاد شده در خطوط مترو باناوگان جدید به نسبت دوره مبنای مندرج در مصوبه، مبلغ 9.8 سنت دلار بهعنوان معادل مبلغ صرفه جویی سوخت تا مدت 10 سال به مترو تعلق خواهدگرفت.
تاکنون چقدر از این منابع را دریافت کرده اید؟
۱۶۵۰ میلیارد ریال از دولت یارانه سوخت گرفته ایم
مترو تهران تاکنون موفق به دریافت نزدیک 1650میلیارد ریال از محل منابعماده 12 شده است و با توجه به پیش‌بینی‌های انجام شده و برآوردهای جابه جایی مسافر، به صورت میانگین دریافت مبلغ 400 میلیارد ریال به صورت ماهیانه از محل منابع ماده 12 متصور هستیم.
پولی که در این زمینه سال گذشته گرفتید صرف چه کاری شد. در این باره توضیح می دهید.
بخش عمده‌ای از مبلغ بازپرداخت ماده 12 در سال 98 به مترو تهران، صرفتکمیل پایانه قطارهای مترو تهران در شهرک اکباتان شد. توسعه پایانه‌های قطارهای مترو از مهمترین اولویت‌های زیرساختی مترو است که موجب افزایش ضریب بهره‌وری قطارها و در نتیجه استفاده بهینه‌تر از ناوگان مترومی‌شود.
همچنین بخش دیگر مبالغ دریافتی از محل ماده 12 صرف خرید 2 رام قطارجدید شامل 17 واگن از شرکت واگن سازی تهران شده است.
مزایای تسهیلات ماده 12 در مترو تهران چیست؟
علاوه بر توسعه زیرساختها همچون ساخت پایانه ها و خرید ناوگان وتجهیزات، با توجه به عملیاتی شدن پرداخت‌های ماده 12 در مترو تهران درسال 98، طرحهای توسعه زیرساخت‌های مترو برای سرمایه‌گذاران، بانکها وموسسات مالی و اعتباری و بازار سرمایه بسیار جذاب شده و تبدیل به یکنقطه قابل اتکا جهت بازپرداخت مبالغ سرمایه‌گذاری و تضمین سوددهی این طرح ها شده است. همچنین این تسهیلات امکان فعال سازی ظرفیت های قانون بودجه کشور همچون تبصره 18 و 19 قانون بودجه را برای طرحهای توسعه مترو فراهم کرده است.
افزایش سهم داخلی‌سازی واگن‌های جدید مترو در شرکت واگن‌سازی تهران
اولین و مهمترین اولویت متروی تهران تامین واگن‌های جدید برای خطوط فعلی است. در حال حاضر فقط برای خطوط ساخته شده موجود، 1500 واگن‌کمبود وجود دارد که شرکت مترو در تلاش است با استفاده از منابع مختلف این کمبود را جبران کند.
عدم تعمیرات به موقع باعث استهلاک سریع تر ناوگان‌می شود
پرداخت‌های ماده 12 در سال 98 مهمترین بخش از منابع مالی در جهت افزایش ظرفیت داخلی‌سازی شرکت واگن‌سازی تهران برای تولید واگن‌های جدید بوده است. همچنین بخشی از این بازپرداخت‌ها به تعمیرات اساسی قطارها در سیر مترو تخصیص یافته که در نتیجه منجر به افزایش ضریب آماده به کاری ناوگان مترو تهران شده است. عدم انجام تعمیرات اساسی ناوگان باعث می‌شود ناوگان زودتر از موعد مقرر مستهلک شده و هزینه‌ای به مراتب بالاتر از هزینه تعمیرات اساسی جهت جایگزینی تحمیل شود.
توجیه‌پذیر کردن مدل اقتصادی پروژه‌های خرید ناوگان به منظور استفاده ازتبصره 18 و 19 قانون بودجه کشور به کجا رسید؟ مدیران گله مند هستند که استفاده از این ظرفیت سخت است.
توافقات اولیه با سازمان برنامه و بودجه برای تامین ناوگان حمل و نقل عمومی
تبصره 18 و 19 قانون بودجه سنواتی کشور دو ظرفیت قانونی در بودجه هستند که در تبصره 18 به طرحهای اشتغالزا توسط دویلت تسهیلاتی اعطامی شود و در تبصره 19 طرحهایی که با مشارکت بخش خصوصی در قالب مشارکت عمومی خصوص انجام می شوند شامل اعطای تسهیلات دولتی خواهند شد
متروی تهران مذاکرات گسترده‌ای را با سازمان برنامه و بودجه کشور به منظور استفاده از تسهیلات تبصره 18 و 19 قانون بودجه کشور به منظورتامین ناوگان متروی تهران آغاز کرده و در حال حاضر در مبحث تبصره 18 توافقات اولیه لازم با سازمان برنامه و بودجه انجام شده و پیش‌نویس اولیه تفاهم‌نامه جهت تبادل نزد سازمان برنامه و بودجه است.
در خصوص تبصره 19 نیز مذاکره با سازمان برنامه و بودجه انجام شده و درحال مذاکره با سرمایه گذاران بخش خصوصی جهت تامین ناوگان مترو بااستفاده از این ظرفیت قانونی هستیم.
درآمدهای طرح توجیهی تامین ناوگان شامل درآمد فروش بلیت، تبلیغات محیطی و تسهیلات ماده 12 است وضعیت در این بخش با توجه به شرایط کرونا چطور است؟
بازده پایین اقتصادی تامین ناوگان با قیمت پایین بلیت مترو
تامین ناوگان مترو به دلیل هزینه سرمایه‌گذاری بسیار بالا و بازده کم به دلیل قیمت پایین درآمد بلیت از توجیه اقتصادی کمی برخوردار است و تنها بااضافه شدن درآمد تسهیلات ماده 12 امکان بازگشت سرمایه در طرحهای توسعه ای مترو وجود خواهد داشت. اگر تسهیلات ماده 12 به ناوگان مترواختصاص نیابد طرح جذابیت بسیار پایینی دارد و بانکها و مؤسسات مالی عاملیت پرداخت تسهیلات در تبصره 18 و 19 قانون بودجه کشور رانمی‌پذیرند.
درآمد ماده 12 در توجیه‌پذیری خرید ناوگان خطوط مترو، نقشی حیاتی راایفا می‌کند.
صدور ضمانت پرداخت تسهیلات ماده 12 چگونه انجام‌می شود؟با توجه به شرایط اقتصادی سرمایه گذاران تمایلی به مشارکت دارند.
با توجه به تلاش‌های شرکت مترو در جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصیبرای طرحهای توسعه‌ای مترو، یکی از مهمترین درخواست‌های بخش خصوصی، ارائه ضمانت‌های معتبر جهت تضمین درآمدهای محاسبه شده درطرح‌های توجیهی مترو است. از آنجا که در متن قانون ماده 12 به ارائه تضامین لازم از سوی وزارت نفت در خصوص پرداخت تسهیلات ماده 12 اشاره شده است، با همکاری شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت امکانصدور تضمین پرداخت تسهیلات ماده 12 برای سرمایه‌گذاران در ابتدای پروژه فراهم شده و این مهم نقش بسیار حیاتی در تشویق سرمایه‌گذاران جهت ورود به پروژه‌های توسعه‌ای مترو خواهد داشت.
مذاکره با سرمایه‌گذاران بخش خصوصی
شرکت متروی تهران با توجه به چالش‌های تامین مالی در سال‌های اخیر به دنبال جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی بوده و بدین منظور در چارت سازمانی خود اقدام به ایجاد تشکیلات مدیریت سرمایه‌گذاری کرده است.
مدیریت سرمایه‌گذاری از ابتدای فعالیت خود، طرحهای توجیهی را به منظورسرمایه‌گذاری بخش خصوصی در دو بخش توسعه خطوط و تامین ناوگانتدوین نموده است. در تمامی طرحهای تدوین شده بازپرداخت طرحهای سرمایه‌گذاری از محل ماده 12، اساس و بنیاد درآمدهای طرحها بوده وهمانطور که در بندهای بالا نیز بدان اشاره شد بدون درآمدهای ماده 12 طرحها دارای توجیه پذیری بسیار پایینی هستند و در نتیجه امکان مشارکت بخش خصوصی در آنها وجود ندارد.
در همین راستا و با استفاده از مدل‌های مالی بازطراحی شده توسعه زیرساخت‌های مترو با در نظر گرفتن مبالغ بازپرداخت ماده 12، در حالحاضر مترو تهران در حال حاضر آماده عقد تفاهمنامه‌های همکاری باپیمانکاران و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در فاز شمالی خط 3، فاز شرقیخط 4 و مشارکت عمومی خصوصی در خط 10 مترو تهران است.
قرار بود اوراق صرفه‌جویی بر اساس ظرفیت حاصل از منابع ماده 12 طراحی شود کار به کجا رسید؟
طراحی اوراق صرفه‌جویی در بورس انرژی/سررسید حداقل 3 ساله برای اوراق
سازمان بورس برای اولین‌بار اقدام به طراحی اوراق صرفه‌جویی در بورس انرژی کرده است. از آنجایی که استفاده از این منابع مالی برای شرکت مترواز اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، لذا مدیریت سرمایه‌گذاری مترو باتمرکز ویژه بر این پروژه در تلاش است تا با همکاری سازمان بورس هر چهسریع‌تر از این ظرفیت تامین مالی استفاده کند.این اوراق بر مبنای میزان صرفه‌جویی انرژی محقق شده در نتیجه فعالیت‌های مشخص یک پروژهمنتشر می‌شود و در این طرح با توجه به مطالعات و محاسبات صورت گرفتهدوره سررسید حداقل 3 ساله برای اوراق در نظر گرفته شده است.
مبنای اصلی تضمین پرداخت اصل و سود اوراق صرفه‌جویی انرژی از محل منابع پیش‌بینی شده ماده 12 در مترو تهران است.
هنوز ابهاماتی در خصوص ماده 12 وجود دارد در این باره توضیح می دهید؟
ببینید! به این موضوع می‌توان اسم یارانه را گذاشت. هر صنعت و دستگاهاجرایی می‌تواند کار سرمایه‌گذاری انجام دهد که منجر به صرفه‌جوییسوخت شود و دولت در قالب ماده 12 تا سقف معین برای آن صنعت بازپرداختی‌هایی دارد. برای ماده 12 مصوبات مختلف از جمله مصوبات شورای اقتصاد وجود دارد. ما اگر واگن خریداری کنیم و این واگن ها حرکت کنند و به ازای هر مسافر ، اگر بیشتر از خط مبنای مورد نظرمسافر جابجاکنیم، به ازای هر مسافر 9.8 سنت داده می‌شود. برای اینکه بتوانیم در واقع سرمایه‌گذاری لازم برای خرید واگن را انجام دهیم، این یارانه به ما کمک شایانی می‌کند.
خط مبنا چقدر است؟ در چه صورت مشمول دریافت یارانه می شوید.
باید روزانه یک میلیون و ۸۰۰ هزار مسافر جابه جا کنیم تا مشمول یارانه سوخت شویم
خط مبنا در سه ماه است؛ یعنی ما بایدبه صورتروزانه تقریبا یک‌میلیون و800 هزار مسافر را جابجا کنیم. اگر عملکرد ترددی ما بیشتر از یک‌میلیون و800 هزار نفر باشد، شامل یارانه سوخت دولتی خواهیم شد، اما اگریک‌میلیون و 800 هزار مسافر و یا یک مسافر از یک‌میلیون و 800 هزار همکمتر جابجا کنیم مشمول ماده 12 نخواهیم شد.
این قانون در سال‌های گذشته به درستی اجرایی شده است؟
قانون ماده 12 در سال 93 و 94 تصویب شده است و مصوبه شورای اقتصاد در سال 96 را دارد. البته دو سالی مصوبه نداشت و ما بنا به دلایل مختلف، از مزایای قانون بهره‌مند نشدیم، اما در سال 96 و سال 97 باهمکاری وزارت نفت و همچنین شرکت بهینه سازی مصرف سوخت توانستیمطی هماهنگی‌هایی از این قانون بهره‌مند شویم و برای اولین بار توانستیم مبلغی را به عنوان یارانه سوخت دریافت کنیم، چرا که روزانه بیش از 2 میلیون مسافر را جابجا می کردیم. واگن‌ها را هم تأمین کرده بودیم و مشمول قانون شده بودیم. اولین پرداختی در آذر سال گذشته بوده و حدود 156 میلیاردتومان از دولت در این زمینه دریافت کرده‌ایم. نکته مهم این است که برایاولین‌بار این پول دریافت شد و توانستیم اقداماتی برای توسعه انجام دهیم.
خرید ۲ رام قطار با یارانه سوخت
به عنوان مثال؛ آخرین رام قطار که در اردیبهشت امسال تحویل داده شد، ازپول یارانه سوخت بود که توانستیم 2 رام قطار خریداری کنیم.
ببینید ما مشکلاتی در مسیر استفاده از تبصره ۱۸ و ۱۹ داشتیم هر زمان که می‌خواستیم از ظرفیت قانونی تبصره 18 و 19 استفاده کنیم و طرحهای توجیهی را به سازمان برنامه و بودجه و بانکها ارائه می‌دادیم رد می‌کردند ومعتقد بودند که قیمت واگن زیاد است و قیمت بلیط کم است، اما از زمانی کهتوانستیم از ماده 12 استفاده کنیم، موارد دیگر برای ما صرفه اقتصادی پیداکرد و توانستیم برای طرحهایی که قبلاً اعلام می‌شد توجیه اقتصادی نداردراهی باز کنیم و سرمایه‌گذار در این زمینه ورود کند. تبصره 12 پول نفتاست، مصوبه دارد و اقدامات صورت‌گرفته در این زمینه توجیه‌پذیر است.
با وجود کرونا و‌کم شدن مسافر ایا می توانید از ماده ۱۲ استفاده کنید؟
توقف پرداختی های ماده ۱۲ با کرونا/عملا با کرونا یک سال را از دست می دهیم/دولت خط مبنا را تغییر دهد
کل مصوبه ده ساله است، قطعا ما یک‌سال آن را از دست می‌دهیم و معلوم نیست بعداً چه خواهد شد. درخواست ما از سازمان برنامه و بودجه این است که در بازه زمانی کرونا، خط مبنای استفاده از ماده 12 را تغییر دهند. ببینیدعملکرد مسافر ما نصف شده است، اما ما تمام سرویس‌دهی‌ها را در متروانجام می‌دهیم. سرفاصله‌ها را کم نکرده‌ایم. هزینه تأمین و نگهداری ماپابرجاست، اما دیگر به دلیل کاهش مسافر نمی‌توانیم از قانون 12 استفادهکنیم. درآمدهایمان هم کم شده است تقریبا تمام کارها را از دست داده‌ایم ومعلوم نیست چه زمان شرایط ما به حالت عادی بازگردد. من همین جا ازدولتی‌ها می‌‌خواهم تخفیف دهند و خط مبنا را با شرایط کرونا تغییر دهند تاما بتوانیم قدری هزینه‌های خود را تأمین کنیم.
قرارداد خرید 104 واگن بسته شد؟
قرارداد آماده انعقاد است اما مشکلاتی در زمینه تامین مالی داریم قبلایارانه سوخت می گرفتیم کارها را پیش می بردیم
ما باید تأمین مالی داشته باشیم.. قبلا از طریق ماده 12 می‌توانستیم تسهیلات بگیریم اما در حال حاضر تقریبا به در بسته خورده‌ایم.
در خصوص آخرین وضعیت واگن‌سازی توضیح می‌دهید؟
واگن سازی فقط تعمیرات دارد نه تولید
آخرین قرارداد واگن‌سازی همان دو رام قطاری بود که تحویل دادند. در حال حاضر کار ساخت در خط تولید ندارند و تنها کار تعمیرات قطار انجام می شود. به دلیل مشکلات نقدینگی نمی‌توانیم سفارش قطعه بدهیم. مشکلات تحریم‌ها هم اضافه شده است. هر واگن قطار هجده ماه طول می‌کشد تاساخته شود. با توجه به شرایط فعلی هم سفارشی نداشته‌ایم.
به خاطر تحریم‌ها نمی‌توانیم پول بفرستیم
ما اگر همین امروز هم اراده کنیم هجده ماه پروسه کاری طول می‌کشد تاسفارش قطعه و ساخت بدهیم. به خاطر تحریم‌ها نمی‌توانیم پول بفرستیم. ماباید چندین برابر قیمت واقعی هزینه کنیم و همین امر باعث بروز مشکل شده است.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
