خبرگزاری فارس از تبریز- موسی کاظم‌زاده: 24 مهر ماه امسال در کشورمان به نام روز وقف نامگذاری شده و از این رو بر اساس اعلام سازمان اوقاف و امور خیریه دهه وقف سال ۹۹ از روز پنجشنبه بیست و چهارم مهر ماه مصادف با ۲۷ صفر آغاز می‌شود و تا روز شنبه سوم آبان ماه مصادف با هفتم ربیع‌الاول ادامه خواهد داشت که روز پنجشنبه ۲۴ مهر ماه مصادف با ۲۷ صفر به‌عنوان اولین روز، با " کارکرد رسانه در فرهنگ‌سازی وقف و امور خیریه" مشارکتی نامگذاری شده است.
بنابراین در آستانه آغاز دهه وقف، و اینکه یکی از این روزها به نام کارکرد رسانه در فرهنگ‌سازی وقف و امور خیریه نامگذاری شده، این روز را بهانه کردیم تا اینکه به نقش و رسالت نقش وسایل نوین ارتباط جمعی در ترویج و توسعه فرهنگ وقف بپردازیم.
صاحبنظران عرصه حوزه رسانه و دین تاکید دارند که رسانه ها ی نوین نقش موثری در تبیین فرهنگ و اهداف وقف دارند و از جمله مهمترین وظایف رسانه ها تبیین نمودن اهداف وقف و پرسش درباره چگونگی پرداختن به آن در سطح جامعه و در میان مردم است.
به گفته این کارشناسان رسانه ها باید با ابتکار و نوآوری در حوزه وقف مداخله کنند و کارکردهای وقف را نسبت به شبکه مسائل فرهنگی و اجتماعی و موضوعیت وقف با زبان روز بیان نمایند.
از سویی از آنجایی که در جهان امروز وسایل ارتباط جمعی، مطبوعات، رادیو و تلویزیون، تئاتر، سینما، اینترنت، دیگر شبکه های مجازی و ماهواره ای، تلفن، مجلات و نشریات و... با انتقال اطلاعات و معلومات جدید و مبادله افکار و عقاید عمومی، در راه پیشرفت فرهنگ و تمدن بشری نقش بزرگی را بر عهده گرفته اند، در این میان رسانه های ارتباط جمعی در عصر ارتباطات و اطلاعات یکی از مهم ترین ابزارهای دسترسی به اهداف تلقی می شوند، بنابراین باید از این ظرفیت در حد توان به موقع و بهتر در جهت گسترش فرهنگ دینی و تحقق مقاصد آیین حق الهی از جمله ترویج سنت حسنه وقف، بهره مند.
برخی صاحب نظران و کارشناسان علت کم رونقی وقف در سدهه ها و سال های اخیر در نظام جامعه اسلامی را ضعف اطلاع رسانی بیان می کنند. جالب تر آنکه فعالیت کم رنگ رسانه ها در این عرصه همچنین باعث شده، دستگاه ها و نهاد ها و حتی مسوولان و دست اندرکاران این حوزه از عملکرد و نحوه پرداخت رسانه ها به وقف گله مند باشند.
بنابراین، سوالی که در این یادداشت و تحلیل در پی پاسخ به آن هستیم، اینکه چگونه می توان از رسانه های نوین برای نهادینه کردن و گفتمان سازی سنت حسنه وقف بیش از اینها در جامعه اسلامی بهره مند شد؟
با این وجود آنچه در این زمینه مهم به نظر می رسد اینکه، وقف یکی از برترین و پردوام ترین مصداق های نیکوکاری به مردم و کمک به هم نوعان است. از این روی، جدایی انسان از خواسته های مادی که گوشه ای از آن، به وسیله نهاد وقف، مجال بروز می یابد، آدمی را به سمت کمال و سعادت رهنمون می کند. از این رو، گفته اند وقف از جمله نمادهای عملی تزکیه نفس و وارستگی از تعلقات نفسانی است که همواره در خدمت اخلاق و تربیت انسانی، نقش خود را به خوبی ایفا کرده است.
حال به عقیده بسیاری از کارشناسان و فعالان این حوزه آنچه در این چرخه اهمیت فراوان دارد اینکه، سنت حسنه وقف هرچند در طول تاریخ اسلام بیش از هر آئین دیگری مورد توجه بوده و از این طریق نیازهای اجتماعی و فردی فراوانی تامین و در پیشرفت علم و دانش جامعه و گسترش تمدن و شهر سازی آثار پربرکتی از خود به جای گذاشته و درحال حاضر نیز با همه بی مهری ها و مصادره های علنی و مخفیانه در زمینه موقوفات هنوز هم موقوفات یکی از بزرگترین سرمایه های کشوری را تشکیل می دهد که اگر این سرمایه عظیم طبق اصول اقتصادی و مدیریتی و حقوقی صحیح اداره شود می تواند تامین کننده مصالح مختلف فردی و اجتماعی بوده باشد.
البته باید توجه داشت که احیای وقف بدون همکاری و کمک رسانه ها و اطلاع رسانی صحیح وسایل ارتباط جمعی ممکن نیست و رسانه ها باید به این نوع امور بیشتر توجه کنند. اگر رسانه ها وقف را تبلیغ و ترویج کنند و راه و رسم صحیح آن را تعلیم دهند، وقف در جامعه بسیار زیاد و اعتماد مردم جلب می شود.
از سویی ترسیم جلوه های فرهنگی و هنری وقف در جامعه از رسالت های مهم رسانه ها است. اصحاب رسانه می‌توانند فعالیت‌های اوقاف را در هدایت جامعه به سوی ترویج فرهنگ وقف یاری دهند تا بتوان از این سنت حسنه به عنوان پشتوانه اقتصادی دین و توسعه فرهنگی و اجتماعی کشور استفاده کرد.
با این اوصاف برای تحقق بخشیدن نقش رسانه ها در این حوزه، پرداختن به مسایلی چون مخاطب شناسی، زمان شناسی و نیاز شناسی بیش از هر چیر دیگر ضروری است، چرا که به عقیده فعالان این بخش از جمله راهکارهای احیای سنت حسنه وقف، جذب افراد متمکن در خصوص وقف و موقوفات، نظارت بر موقوفات، عمل به نیات واقفان، تدوین و ساماندهی وقفنامهها و به ویژه برخورد با متصرفان موقوفات است، که در این راستا رسانه ها با توجه به کارکرد های همچون راهنمایی و رهبری، همگن‌سازی، نوگرایی و توسعه، آموزشی یا انتقال فرهنگ و نظارتی و مراقبتی نقش تعیین کننده ای می تواند، داشته باشد.
با این وجود، هر چند در سال های اخیر گام های موثری از سوی رسانه های گروهی در کشورمان برای تبلیغ و ترویج فرهنگ وقف و نهادینه سازی این سنت دینی در جامعه، ترویج فرهنگ نوع دوستی و افزایش حس همکاری، تعاون و نیکوکاری در جامعه و تلاش در جهت تقویت و افزایش مشارکت مردم در اداره، عمران و آبادانی موقوفات، بقاع متبرکه و سایر اماکن مذهبی صورت گرفته است، ولی به نظر می رسد در اول راه هستیم و باید پیش از اینها، برای بهره مندی از ظرفیت های رسانه ای جهت گسترش فرهنگ دینی و تحقق مقاصد آیین حق الهی از جمله ترویج سنت حسنه وقف، همسو شدن با اجرای افق سیاست رسانه ای بر اساس چشم انداز توسعه نظام در جامعه اطلاعاتى عصر حاضر حرکت و تلاش کنیم.
افزون بر آنچه گفته شد، در نظام نوین جهانى، ما در عصر رسانه ها زندگی می کنیم؛ عصری که در آن رسانه های گروهی جزء جدایی ناپذیر زندگی انسان ها شده و نقش تعیین کننده ای در تعلیم و تربیت و انتقال میراث فرهنگی، اجتماعی و ارزش ها بر افکار عمومی را بر عهده دارند. حال در چنین جامعه ای، وسایل نوین ارتباط جمعی با تولید و توزیع مطلوب اطلاعات، نقش زیادی در بالا بردن آگاهی های گوناگون و ضروری به عهده می گیرند و جامعه را در نیل به تعالی و ترقی همه جانبه یاری می کنند.
حال این وظیفه رسانه های گروهی و به خصوص رسانه ملی است که برای گفتمان سازی و گسترش وقف و نهادینه نمودن آگاهی های همگانی در این حوزه، بیش از اینها از ظرفیت های خویش استفاده شود.
در فرجام سخن باید گفت که رسانه های نوین می توانند با ابتکار، نوآوری و با زبان روز و عامه مردم، و به خصوص با اطلاع رسانی مستمر، انعکاس خبری و نمایش های فیلم و سریال؛ نقش موثری را در تبیین فرهنگ و اهداف وقف می توانند، داشته باشند. لذا امروزه از جمله مهمترین وظایف رسانه ها در این راستا، تبیین نمودن اهداف وقف، پرسش درباره چگونگی پرداختن به آن در سطح جامعه و در میان مردم، ترسیم جلوه های مختلف سنت حسنه وقف، رشد موقوقات، آگاهی بخشی نیازهای روز وقف، بازگویی وقف نوین، توسعه روح خیرخواهی در جامعه و طرح پرسش اینکه چرا جامعه امروز به وقف، نیازمند است، می باشد.
انتهای پیام/ 60023 /
