به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، دکتر «محمد السعید ادریس» نویسنده آکادمی روزنامه «الاهرام» مصر در مقاله‌ای تحت عنوان «روز استثنایی در تاریخ خاورمیانه» تحولات احتمالی پس از روند عادی‌سازی روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی و شکل احتمالی روند نبرد در منطقه را مورد بررسی قرار داد.
نویسنده مقاله در آغاز با اشاره به «ویژگی‌های منفی بسیار زیاد» رسانه‌های عربی عنوان می‌کند، این رسانه‌ها عادت دارند که برخی روزها و حوادث را «تاریخی» توصیف کنند با آنکه ممکن است این حوادث چیزی کمتر از یک حادثه عادی یا در بهترین حالت، در حد یک روز عادی باشند. از آنجا که استفاده زیاد از این وصف باعث شده کلمه یاشده معنای حقیقی خود را از دست بدهد؛ اما با این حال، روز سه‌شنبه مصادف با پانزدهم سپتامبر سال ۲۰۲۰ حقیقتا روزی استثنایی در تاریخ عرب خواهد بود.
در ادامه آمده است، هنگامی که از «روزی استثنایی» سخن می‌گوییم، منظورمان این نیست که این روز، «روزی فرخنده» است و از سوی دیگر، هدف‌مان این نیست که به این روز بُعدی «اخلاقی یا ازرشی» بدهیم بلکه منظور این است که این روز، در تاریخ نبردهای خاورمیانه به یک نقطه عطف تبدیل خواهد شد.
نویسنده ادامه داد، بر این باوریم که این روز در دو سطح نقطه عطف خواهد بود: یکی سطح نبردهای «عربی-اسرائیلی» و دیگری سطح نبردهای منطقهای «اسرائیلی-ایرانی»؛ سطحی که می‌تواند توسعه پیدا کند و به جذب کشورهای منطقه میان دو محور کشیده شود؛ دو محوری که یکی از آنها اسرائیل و برخی کشورهای عربی هستند؛ خواه این کشورها جزو کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس باشند یا دیگر کشورهای عربی که آمریکا از آنها حمایت می‌کند یا بر آنها نظارت دارد؛ اما محور دوم، ایران است که در کنار آن، گروه‌های دیگری وجود ایستاده‌اند؛ گروه‌هایی که می‌توان آنها را «محور مقاومت» نامید. از سوی دیگر، ممکن است این محور از حمایت کلان یا شاید هم خُرد برخی طرف‌های بین‌المللی مثل روسیه یا چین برخوردار شود یا شاید هم این محور توسعه پیدا کند و ترکیه را به عضویت در آورد؛ اما باید توجه داشت که پیوستن ترکیه به این محور دلایل و شروط پیچیده خاص خود راخواهد داشت.
سطح نخست: نبرد عربی-صهیونیستی
نویسنده این مقاله در ارتباط با سطح نخست می‌نویسد، در ارتباط با سطح نبرد عربی-اسرائیلی امروز، روزی استثنایی خواهد بود؛ اما نه از نظر برقراری صلح عادلانه‌ای که حقوق غصب‌شده مردم فلسطین را به آنها باز می‌گرداند، کشور فلسطین را بر پایه مرزهای چهارم ژوئن سال ۱۹۶۷ (بر اساس کمترین برآورد) و به پایتختی قدس شرقی بر پا می‌دارد و حق بازگشت آوارگان فلسطینی به کشورشان را تضمین می‌کند. این روز از نظر توان مردم فلسطین و گروه‌های حامی و برخاسته از میان خود آنها، آن هم برای خروج از لغزش و بنیان‌گذاری این روز به عنوان مرحله‌ای جدید از خیزش فلسطینیان؛ خیزشی که هدفش باز پس گیری سرزمین‌های اشغالی، برخورداری حق تعیین سرنوشت، محقق ساختن استقلال ملی است همچون تمام ملت‌هایی که کشورشان به دست استعمارگران اشغال شد.
نویسنده در ادامه می‌افزاید که آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها علنا برداشت خود را از معنای «صلح» در معامله جدید ابراز داشته‌اند بطوریکه «مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا در اظهاراتی که وزارت خارجه این کشور آن را انعکاس داد، در ارتباط با ائتلاف «بناشده» بر اساس توافق اماراتی-اسرائیلی گفت: «این ائتلاف به سطوح رضایت‌بخشی انجامیده است؛ سطوحی که ما در آن جایگاهی قرار داد که کشورهای عربی گفتند: می‌دانیم که اسرائیل در اینجا باقی می‌ماند و طبیعی است که ما با آنها تعامل کنیم». پامپئو ادامه داد: «آن نمونه سنتی که به لزوم حل مسئله فلسطین آن هم پیش از برقراری روابط با اسرائیل کشیده می‌شود، خیری در پی نخواهد داشت».
نویسنده مقاله بر این باور است که وزیر خارجه آمریکا توافق‌های جدید صلح با تلآویو را اقرار و به‌رسمیت شناختن فلسطین اشغالی به حساب می‌آورد و بر این عقیده است که این توافق‌ها بر پایه فرضیه راه حل پیشین مسئله فلسطین آنگونه که «طرح صلح عربی» از آن صحبت کرده، بنا نشده است؛ همان طرحی که بر پایه اصل «سرزمین در مقابل صلح» بنیان نهاده شده بود به این معنی که تلآویو از سرزمین‌هایی که به تاریخ پنجم ژوئن سال ۱۹۶۷ اشغال کرده است، خارج شود و در مقابل، عرب‌ها صلح با آن را بپذیرند. پامپئو بر این عقیده است که این توافق‌ها بر پایه «صلح در مقابل صلح» بنا شده است همانطور که «بنیامین نتانیاهو» نخست‌‌وزیر رژیم صهیونیستی در موافقت با این مسئله این مقوله را که توافق صلح با امارات به کنار زدن عزم تلآویو مبنی بر الحاق شهرک‌های کرانه باختری و «غور اردن» منجر خواهد شد، بشدت رد کرد و گفت، اما «آنچه بر سر آن توافق شده تنها به تعویق انداختن [ این مسائل] است». «دیوید فریدمن» سفیر آمریکا در قدس اشغالی نیز از نتانیاهو در این خصوص حمایت کرد.
در ادامه آمده است، ژنرال «عاموس گلعاد» رئیس سابق اداره سیاسی-امنیتی وزارت جنگ اسرائیل در مقاله‌ای که در روزنامه «یدیعوت آحارانوت» منتشر شد، این برداشت را تأیید می‌کند. در مقاله گلعاد، ادعا شده است که کشورهای عربی «از راه جنگ، آزمودند و در ارتباط با نابودکردن یهود شکست خوردند. آنها به تازگی به این نتیجه رسیده‌‌اند که چنین امکانی وجود ندارد. بهتر است در تمام زمینه‌ها و در صدر آنها در زمینه امنیتی، نظامی و سیاسی با [تلآویو] همکاری کنند». ادریس در این خصوص ادعا کرده است که شاید این برداشت منجر به توسعه اصل مذکور شده باشد؛ اصلی که اسرائیل بر پایه آن توافق‌های صلح را بر پا داشته و می‌دارد. از اصل «صلح در برابر صلح» تا اصل «سلاح در برابر محافظت» به معنای «محافظت از این کشورها در مقابل دشمن مشترک یا همان ایران».
نویسنده مقاله تأکید می‌کند که چالش بزرگ است؛ اما نشان‌هایی وجود دارد که می‌تواند با وجود سختی‌های عظیم پیش‌رو زمینه‌ساز نوعی ابتکار باشد که مهم‌ترین آن، همان توافقی است که در روز چهارم سپتامبر میان دبیران کل گروه‌های مقاومت فلسطین در نشست‌های رام‌الله و بیروت منعقد شد؛ توافقی که در ارتباط با «فعال‌سازی مقاومت همه‌جانبه مردمی» علیه تلآویو، توسعه این مقاومت و تشکیل یک کمیته برای رهبری مقاومت یاشده و از سوی دیگر، پایان دادن به اختلاف گروه‌های فلسطینی منعقد شد.
«عزام الاحمد» عضو کمیته اجرایی سازمان آزادی بخش فلسطین (ساف) به هنگام اعلام تشکیل «رهبری ملی و یکپارچه مقاومت مردمی» در روز شنبه (۱۲/۹/۲۰۲۰) گفت که روز سه‌شنبه پانزدهم سپتامبر (روز سازش امارات و بحرین با تلآویو) "روزی محوری" برای پاسخ به توافق‌هایی است که در این روز امضا می‌شود». روز شنبه گذشته اولین بیانیه رهبری که بالاتر به آن اشاره شد، عملا صادر شد؛ بیانیه‌ای که در آن خواسته شد، روز سه‌شنبه روز رد مردمی توافق عادی‌سازی روابط میان امارات، بحرین و تلآویو آن هم مبتنی بر انتفاضه خوانده شود. در این بیانیه همچنین، روز جمعه آتی، «روز عزا» خوانده شد و در آن برای «کنار زدن تمام اختلافات "گروه‌های" فلسطینی و مشارکت در نبرد مردمی در جهت آزادی [از اشغال]» فراخوان داده شد. از طرفی دیگر، در این بیانیه از شعار «هیچ صدایی فراتر از صدای مقاومت نیست» استفاده شد.
در این مقاله آمده است که شاید این بیانیه نیز مثل صدها یا شاید هزاران بیانیه پیشین باشد؛ اما این چالش همچنان پابرجاست و ادامه دارد از این نظر که آیا در توان فلسطینی‌ها خواهد بود که معادلات نبرد را تغییر دهند و «قواعد جدید درگیری» را به رژیم اشغالگر اسرائیل تحمیل کنند یا خیر.
سطح دوم: محور ایران در برابر رژیم صهیونیستی
ادریس در ارتباط با محور دوم می‌نویسد، سطح دوم همان سطح تأثیر موج توافق‌های جدید عربی با اسرائیل بر معادلات نبرد منطقهای است. در این سطح پرسش از احتمال تحمیل «قواعد جدید درگیری» میان قدرت‌های درگیر در منطقه و به طور مشخص ایران و اسرائیل جدی‌تر به نظر می‌رسد.
محد السعید ادریس نویسنده این مقاله در ادامه می‌نویسد که ایران و رژیم صهیونیستی طی سال‌های اخیر به شدت در دو جبهه با یکدیگر درگیر بوده‌اند یکی در سوریه و جنوب لبنان و دیگری در ارتباط با آنچه نویسنده آن را تسلیحات هسته‌ای خوانده. نویسنده در ارتباط با جبهه نخست می‌نویسد که تلآویو طی سال‌های اخیر به‌شدت در تلاش بوده تا از حضور ایران در سوریه و لبنان یا به عبارتی از نزدیکی ایران به خود جلوگیری کند. او در خصوص جبهه دوم می‌گوید که تلآویو در میدان در تلاش بوده تا ایران را از دست‌یابی به آنچه آن را سلاح هسته‌ای خوانده، جلوگیری کند.
ادریس در ادامه می‌افزاید که اگر تلآویو «به‌طور جزئی» توانسته باشد تا حدودی جلوی ایران بایستد؛ اما باید دانست که به طور کلی در خارج ساختن ایران از مناطق یاد شده شکست خورده و کماکان از این مسئله در سوریه و لبنان رنج می‌برد.
او در ارتباط با جبهه دوم اشاره می‌کند که تلآویو با خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و از راه اعمال فشار اقتصادی حداکثری علیه ایران شکست خورده و اکنون تلاش دارد با امضای توافق صلح با امارات و بحرین در کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس حضور پیدا کند و شکست‌های پیشین را جبران کند.
محمد السعید ادریس در پایان می‌نویسد با طرح این پرسش که آیا رژیم صهیونیستی در دست یابی به اهداف یاد یادشده در سایه پافشاری آمریکا بر ایجاد ائتلافی که آن را «اسرائیلی-خلیجی» خوانده، موفق خواهد بود یا خیر مقاله خود را به پایان می‌برد.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
