گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس، فاطمه سامعی؛ وقتی ویروس کرونا در کشور شناسایی شد و به یکباره همه فعالیت های حضوری آموزشی را به صفحات مجازی یارانه منتقل کرد، همه دغدغه و اولویت مسوولان آموزشی کشور تداوم آموزش ها با وجود همه مشکلات بود. به طوری که محمود نیلی احمد آبادی رئیس دانشگاه تهران در تعبیر، اجبار به حفظ آموزش باوجود شرایط موجود، گفت: اگر آموزش را متوقف کنیم به تاریخ بدهکار می شویم که چرا باوجود همه ادعا و توان ها، به دلیل کرونا دانشگاه را تعطیل کردیم.
در نتیجه در نخستین ترم غیرحضوری همه در تکاپو برای ارائه دروس به صورت مجازی و به پایان رساندن ترم بودند. در میان این تلاش ها و شلوغی ها، تنها بخشی که به دلیل ماهیت از قافله آموزش الکترونیکی عقب تر ماند، بخش پژوهش به ویژه برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی و خصوصا دانشجویان پژوهش محور بود.
در این شرایط فقط برخی از دانشجویان بر حسب ضرورت برنامه های پژوهشی خود را پیش بردند اما در مجموع ثمره چندانی از این ترم نصیب اغلب دانشجویان نشد؛ به طوری که فقط در یک دانشگاه دولتی بزرگ ۵۰۰ دانشجوی پژوهش محور درخواست حذف ترم دادند. با این شرایط می توان گفت تقریبا در ترم بهمن ۹۹ پژوهش در دانشگاه ها متوقف شد.
در این گزارش به وضعیت پژوهش در نخستین ترم مجازی پرداخته شده است.
* اولویت اول، ادامه بدون توقف جریان آموزش بود
این موضوع را با مهدی کشمیری قائم مقام معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در امور فناوری و سرپرست دفتر سیاست گذاری و برنامه ریزی امور فناوری وزارت علوم در میان گذاشته ایم.
خبرنگار فارس گفت که به نظر می رسد در نخستین ترم کرونایی، بحث پژوهش کمتر از سایر بخش ها مورد توجه قرار گرفته است و به نوعی با رکود همراه شده است.
کشمیری در پاسخ به این مطلب به خبرنگار فارس، گفت: به عنوان یک فرد هیات علمی که از نزدیک گرفتاری های دانشگاه ها را در شرایط بحرانی شاهد هستم می گویم که دانشگاه ها وارد دوره شوک بزرگی شدند که مدیریت این شوک کار بسیار بسیارسختی است. طبیعی است که اولویت اول با آموزش بود که بتوان جریان آموزش را بدون توقف ادامه داد.
*حجم فعالیت پژوهشی در مقایسه با قبل از کرونا و حجم دیگر آموزش های دانشگاه کمتر شد
وی ادامه داد: بسیاری از دانشگاه ها اساسا زیرساخت آموزش مجازی را نداشتند و باید در بازه زمانی کوتاه خود را تجهیز می کردند، دانشگاه ها ما در بازه ۴ ماهه از ۱۰۰ درصد آموزش حضوری به ۱۰۰ درصد آموزش مجازی سوئیچ کردند و امتحان دادند. به عنوان شاهد این فضای کاری می گویم که کار بسیار سنگینی بود. در بحث پژوهش هم بخش جدی ای از پژوهش به حضور در آزمایشگاه تحقیقاتی و اسکان دانشجو در دانشگاه مربوط است که این شرایط با پروتکل های وزارت بهداشت در تناقض بود و به ناچار اگر می خواستیم این پروتکل ها رعایت شود در عمل این بخش از پژوهش در دسترس نبود و حمایت از پژوهشگر ممکن نبود.
کشمیری افزود: اما بخش دیگر از پژوهش که نیاز به کار عملی به این شکل نداشت اطلاع دارم که دنبال می شود اما نکته کلی شما صحیح است؛ یعنی اگر بخواهیم حجم فعالیت در پژوهش دانشگاهی در این برهه زمانی با قبل و با حجم فعالیت های آموزشی مقایسه کنیم، صحبت شما صحیح است اما من دلایل اش را این طور می بینم.
*افت کار پژوهشی به ویژه برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی را نمی توان کتمان کرد
خبرنگار فارس این موضوع را با محمد صادق بیجندی معاون آموزشی جهاد دانشگاهی هم مطرح کرد.
وی در پاسخ به این مطلب که به نظر می رسد بخش پژوهش در جریان آموزش کرونایی مغفول مانده است، گفت: در برخی دانشگاه ها افتی در کار پژوهشی دانشجویان به ویژه دانشجویان تحصیلات تکمیلی رخ داده است که این موضوع را نمی توان کتمان کرد.
بیجندی ادامه داد: اما برعکس برخی از دانشگاه ها، شیوع ویروس کرونا زمان شلوغی بخش پژوهش در مجموعه ای مانند جهاد دانشگاهی بوده است. زیرا در این مجموعه آموزش و پژوهش در کنار یکدیگر است و قابل تفکیک نیست. بنابراین بخش پژوهش جهاد دانشگاهی در دوران کرونا از دوره های اخیر شلوغ تر بوده است، زیرا هم باید کارهای قبلی را به سرانجام می رساند و هم در خدمت نظام سلامت کشور انجام وظیفه می کرد.
معاون آموزشی جهاد دانشگاهی ادامه داد: در این مدت جهاد دانشگاهی در بخش پژوهش جز سازمان های پیش رو بوده است و به ویژه در حوزه پزشکی بسیار فعال بوده است. برای مثال در جهاد دانشگاهی اولین مجموعه ای بوده ایم که در کشور کیت تست کرونا را تولید و بیش از ۵ آزمایشگاه مرجع تشخیص کرونا راه راه اندازی کرده ایم. همچنین پژوهشکده صنایع شیمایی جهاد دانشگاهی مواد ضدعفونی کننده را با استاندارد روز دنیا تولید کرد و در اختیار بیمارستان ها قرار داد.
*دانشگاه ها باید این ترم حتما برای دروس عملی، آزمایشگاهی و کارگاهی برنامه ریزی جدی کنند
مسئول کارگروه آموزش های الکترونیکی وزارت علوم هم در این باره به خبرنگار فارس، گفت: یکی از ایرادات جدی نخستین ترم مجازی واحدهای عملی و آزمایشگاهی بود.
وی گفت: در ترم اول تمرکز بر ادامه آموزش های مجازی بود که به همین دلیل ادامه دروس نظری به شکل مجازی در اولویت قرار گرفت و بخش نظری برخی دروس عملی نظری هم به شکل مجازی ارائه شد و در نهایت دیدیم که ارائه دروس عملی و کارگاهی به ترم تابستان موکول شد.
مسئول کارگروه آموزش های الکترونیکی وزارت علوم تاکید کرد: اما در این ترم جدید به دانشگاه ها اعلام شده که حتما باید برای دروس عملی، آزمایشگاهی و کارگاهی برنامه ریزی کنند و در این باره فکر جدی کنند.
در این باره ویدئوی زیر را هم ببینید:
