عکس‌هایی که تلنگر می‌زنند/ تلخندهای کاریکاتوری + تصاویر

به گزارش خبرنگار تجسمی خبرگزاری فارس، بعد از مدت‌ها که به دلیل شیوع ویروس کرونا نمایشگاه ویژه‌ای در فرهنگسرای نیاوران برگزار نشده بود، این فرهنگسرای قدیمی میزبان قاب‌هایی از با محوریت پویش #نه_به_اعتیاد شده است.

نمایشگاه «قابی از جنس تلنگر» که در دو رشته عکاسی (شامل ۴۰ عکس از ۲۱ عکاس) به دبیری علی سامعی و کاریکاتور (شامل ۳۰ کارتون و کاریکاتور از ۲۵ هنرمند) به دبیری جمال رحمتی و  در گالری اصلی فرهنگسرای نیاوران در حال برگزاری است. 

جمعیت چندانی مقابل درهای ورودی نمایشگاه حضور ندارد که اصلی‌ترین دلیل آن، رعایت پروتکل‌های بهداشتی و جلوگیری از شیوع ویروس کرونا است. بازدیدکنندگان هم ماسک به صورت دارند تا خطرات ویروس تا حد امکان کاهش یابد.

روی دیوارهای گالری اصلی فرهنگسرای نیاوران، سمت راست، عکس‌های تأثیرگذاری از گرفتاری آدم‌ها به دخانیات دیده می‌شود؛ از پیرزنی که سیگار بر لب دارد تا مردانی که چهره خود را زیر پتو پوشانده‌اند و مشغول استعمال مخدر شیشه هستند.

هادی مظفری، مدیر کل هنرهای تجسمی طی سخنانی درباره نمایشگاه «قابی از جنس تلنگر» می‌گوید: امروز هنرمندان، در برابر معضلات اجتماعی بی اعتنا نبوده و نیستند و همین هم باعث شده تا آثاری که خلق می‌کنند، برگرفته از واقعیت‌های اجتماعی باشد. در میان همه، هنرهای تجسمی بیشتر اجتماعی‌اند. عکاسی و کاریکاتور می‌توانند در نشان دادن واقعیت گاهی هم با بزرگ‌نمایی و اغراق، غفلت‌های دیگران را گوشزد کنند. هنرمندان در به تصویر کشیدن دردها و رنج‌های جامعه و در قبال مسئولیت اجتماعی خود، کار بزرگی را انجام می‌دهند. هنر تجسمی اجتماعی در همین بزنگاه‌های تاریخی و اجتماعی پا به عرصه می‌گذارد. 
مظفری درباره همراهی دفتر تجسمی وزارت ارشاد با نهادهای اجتماعی می‌گوید: آنچه ما را بر آن داشت تا در همراهی با نهادهایی که مسئولیت مستقیم در برابر آسیب‌های اجتماعی دارند همراهی کنیم، احساس نیاز همیشگی جامعه مخاطبان هنر به آگاهی از دردها و آسیب‌هاست. چه وقتی که از پنجره عکس، عریان با واقعیت روبه رو می‌شوند و چه زمانی که با دیدن یک کاریکاتور، تلخندی را بر گوشه لب‌شان می‌بینیم.

کاریکاتورها هم طرح‌های جذابی دارند؛ از معضلات اجتماعی نظیر طلاق تا تهدید خانواده‌‌ها توسط شبکه‌های اجتماعی. به عنوان نمونه، روی یکی از طرح‌ها، مادر خطاب به فرزندش می‌گوید: «مادرجون تو دوربین کنبگو چرا قهری؟ میخوام استوریش کنم.» پدر هم می‌گوید: «گل‌پسر بابا یه نگاه کن دوربین رو، صدتا لایک تحویل بگیر!» و پسربچه‌ای را می‌بینیم که از این غرق‌شدن والدینش در فضای مجازی مستأصل و کلافه شده است.

جمال رحمتی، دبیر بخش کاریکاتور این نمایشگاه با بیان اینکه نقش‌های کاریکاتوری و کارتون‌های هنرمندان تیغ تیز نقد را به سوی مشکلات و کمبودهای جامعه گرفته است، می‌گوید: کارتون های این مجموعه سعی کرده تصاویری را به نمایش بگذارد که هر یک به تنهایی می‌توانند خانواده‌ای را دچار فروپاشی کنند. در ظاهر با تماشای کارتون‌ها خنده بر لب می‌آید اما بعد از آن اندوهی عمیق جانمان را می‌گیرد. چنانچه در این مجموعه می‌بینیم کارتون‌های اجتماعی هنرمندان، علاوه بر هشدار می‌توانند امیدآفرین هم باشد. 

کمی آنطرف‌تر، مادری همراه دختر کوچکش مشغول تماشای عکس‌هاست. او به فرزندش توضیح می‌دهد: «انتخاب دوست در زندگی خیلی مهم است، چون در سرنوشت انسان تأثیر زیادی دارد. بسیاری از افرادی که در این عکس‌ها می‌بینیم و وضعیت خوبی ندارند، احتمالا دوستان خوبی نداشته‌اند.»

علی سامعی، دبیر بخش عکس نمایشگاه «قابی از جنس تلنگر» هم درباره عکس‌های به نمایش درآمده در این نمایشگاه توضیح می‌دهد: عکس‌های مجموعه پیش رو بیانگر معضلات امروز جامعه‌اند. هنرمندان عکاس با ثبت این قاب‌ها به یادمان می‌آورند که ما نیز شهروندان این جامعه‌ایم و ما نیز مسئولیت داریم زیرا هر یک از این افراد حاضر در این عکس‌ها روزگاری در آرامش می‌زیسته‌اند. عکس‌ها واقعیت‌های عریان جامعه را به رخ می‌کشند. رفع آسیب‌های اجتماعی با هنر به تنهایی امکان پذیر نیست اما هنر در جلوه اجتماعی خود می‌تواند گام موثری در این اقدام باشد. 

نمایشگاه «قابی از جنس تلنگر» با همکاری نهادهایی مانند ستاد مبارزه با مواد مخدر، معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اداره کل هنرهای تجسمی، موسسه توسعه هنرهای تجسمی معاصر،دفتر آموزش و توسعه فعالیت‌های فرهنگی و هنری، دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و نمایندگی فیاپ در ایران، تا دوازدهم تیرماه در گالری اصلی فرهنگسرای نیاوران به نشانی: انتهای خیابان پاسداران، رو‌به‌روی پارک نیاوران، فرهنگسرای نیاوران دایر است.

انتهای پیام/