به گزارش گروه دیگر رسانه‌های خبرگزاری فارس، روزنامه صبح نو در صفحه نخست خود با دو تیتر اقتصادی به بازارهای طلا و ارز که این روزها اوضاع نا بسامانی دارد پرداخته است که موضوع افزایش بی‌حساب و کتاب نرخ ارز و طلا اختصاص داد که بخش‌هایی از این دو گزارش مجزا را با هم مرور می‌کنیم.
رشد قارچ گونه نرخ ارز
دلار بازار آزاد که هفته گذشته را با رقم ۱۷ هزار و ۷۵۰ تومان آغاز کرده بود، پس از طی روندی صعودی سرانجام روز گذشته با ثبت رقم 19 هزار و 450 تومان رکوردی جدید ثبت کرد.
افزایش قیمت ارز در هفته‌های اخیر موجب شده است بار دیگر رکوردهای بالایی برای دلار و یورو در تابلوی صرافی‌ها ثبت شود؛ قیمت‌های خرید و فروش ارز طی روز جاری نسبت به روز کاری قبل با افزایش همراه بوده و بر همین اساس قیمت دلار در بازار آزاد هم‌اکنون 19 هزار و 320 تومان و یورو 21 هزار و 300 تومان و درهم امارات پنج‌هزار و 380 تومان اعلام شده است.
روند و بررسی بازار ارز در طول چهار دهه گذشته نشان می‌دهد در این بازه زمانی 11بار شاهد نصف‌شدن ارزش ریال بوده‌ایم؛ رشدی که به اعتقاد کارشناسان دلیل اصلی بالا رفتن نرخ ارز افزایش حجم نقدینگی و بالا رفتن نرخ تورم و بهره از یک‌سو و کاهش اعتماد مردم به نظام پولی و بانکی کشور از سوی دیگر است. هرچند اقتصاد ایران به‌طور کلی با تورم ساختاری 20درصد مواجه بوده اما این میزان رشد نرخ ارز غیر‌طبیعی است.
با وجود آنکه مسؤولان بانک مرکزی می‌گویند این بانک بالاترین ذخیره ارزی اسکناس را در اختیار دارد که هم قادر است آن را چون گذشته به‌طور مستقیم وارد بازار و هم می‌تواند از ابزار بازار متشکل برای عرضه آن استفاده کند، اما نرخ ارز همچنان بالا می‌رود و نزدیک به کانال 20 هزار تومان شده است؛ افزایشی که بسیاری از کارشناسان آن را موقتی در سایه کرونا و رکود جهانی در تجارت می‌دانند؛ چنانکه اخیراً شاهد بازگشایی مرزهای ایران با همسایگان هستیم و حال انتظار می‌رود با رونق صادرات مجدداً بازار ارز نیز به ثبات برسد.
درحالی‌که رشد اقتصادی پایین، سرمایهگذاری کم و شاخص اصلی اقتصاد رو به کاهش است اما رشد نقدینگی کماکان بالا است؛ این میزان نقدینگی موجب شد افزایش 6 برابری نرخ دلار شده و این موضوع عدم‌موفقیت سیاست‌های اقتصادی دولت به‌ویژه در حوزه کنترل تورم و رشد نقدینگی را می‌رساند.
حال روز گذشته رئیس‌جمهور به بانک مرکزی دستور داد که اسامی متخلفان ارزی در صادرات و واردات را به مردم معرفی کند. روحانی گفت که «بانک مرکزی باید به همه بدهکاران عمده برای بازگرداندن ارز حاصل از صادرات اخطار داده و زمان پرداخت برای آن‌ها مشخص شود و در صورت تخطی، به تخلف آن‌ها رسیدگی شود.»
بعد از این اظهارات رئیس‌جمهور، بانک مرکزی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: این بانک با توجه به اصل شفافیت و به‌منظور آگاهی عموم از عملکرد حوزه تجارت خارجی کشور طی دوسال اخیر نسبت به اعلام فهرست دریافت‌کنندگان ارز برای واردات اقدام کرده است. این بانک خطاب به آن دسته از صادرکنندگانی که تاکنون نسبت به این مهم اقدام نکرده‌اند، خاطرنشان کرد: «در‌نظر گرفتن فرصت زمانی حداکثر چهارماه از تاریخ صدور کالا برای برگشت ارز صادراتی، به‌منظور فراهم آوردن شرایط و امکان برگشت ارز به کشور است؛ لذا انتظار می‌رود صادر‌کنندگان با تسریع در برگشت ارز صادراتی مصالح و منافع جامعه را مدنظر قرار دهند.
ورودی ارز به کشور محدود شده است/ تورم 40 درصدی یکسال اخیر
عباس آرگون عضو اتاق بازرگانی ایران در گفتوگو با خبرنگار ما با اشاره به افزایش نرخ ارز، عنوان کرد: برای افزایش نرخ ارز بهتر است علت اصلی آن را در تحریم‌ها و کاهش بهای نفت جست‌وجو کرد؛ هر چند نباید کاهش صادرات نفت را هم فراموش کرد.
وی با اشاره به اینکه اتفاقات جهانی بی‌تأثیر در افزایش بهای دلار در کشورمان نیست، افزود: اخیرا شورای حکام قطعنامه‌ای علیه کشورمان به تصویب رسانده است که در واقع دراین‌باره تأثیرگذار بوده است. به نظر من برقراری گفتمان‌های دیپلماتیک می‌تواند تا اندازه‌ای به تقویت منابع ارزی منجر شود.
این فعال اقتصادی کشورمان کاهش صادرات مواد غیر‌نفتی در شرایط کرونایی را یکی دیگر از دلایل افزایش نرخ ارز دانست و گفت: شرایط کرونایی در تبادلات اقتصادی سایه انداخته و ورودی ارز کشور را محدود کرده همچنین منابع ارزی کشور را غیر‌قابل دسترسی کرده است.
آرگون با اشاره به تورم ایجاد‌شده در یکسال اخیر که 40 درصد بوده است، تصریح کرد: در افزایش بهای دلار هم می‌توان تورم را در نظر گرفت و پرسید آیا با این تورم ارز رشد کرده است یا نه؟
وی با اشاره به راه‌کارهای موجود برای مهار افزایش نرخ دلار، یادآور شد: با مدیریت و انجام برخی تمهیدات می‌توان سرعت رشد آن را کند کرد. با دلایلی که در بالا اشاره کردم و اعمال محدودیت‌هایی برای آن‌ها، باید سرعت افزایش دلار را کاهش داد؛ البته صادرات محصولات غیر‌نفتی در این روزها تأثیر خوبی می‌تواند داشته باشد.
این عضو اتاق بازرگانی ایران افزود: همچنین باید کاهش وابستگی‌ها به ارز مدیریت شود و توسعه صادرات به کشورهای همجوار می‌تواند در این زمینه مؤثر باشد؛ البته بهتر است نقدینگی را به سمت بازارهای مولد سوق دهیم تا بازار کار به هم نریزد و منابع بانکی هم در آن تأثیرگذار باشد. این‌ها که بیان شد مسکن است و باید برنامه‌ای اساسی در این خصوص تدوین کرد و ارز را با برخی محرکات رشد داد.
تقاضای ارز مدیریت شود
محمدمهدی مفتح، منتخب مردم تویسرکان در مجلس یازدهم در گفتوگو با خبرنگار ما با اشاره به دلایل گرانی دلار طی روزهای گذشته گفت: افزایش نرخ دلار، متأثر از شرایط مختلفی مثل کرونا، تحریم‌ها و کاهش درآمدها است؛ با این وجود فضای ارز باید مدیریت شود.
وی با بیان اینکه واردات و تقاضای ارز را باید مدیریت کرد، اذعان کرد: ما طی این سال‌ها، کمتر روی مدیریت تقاضا و بیشتر روی بازار کار کردیم. به نظرم بانک مرکزی باید مدیریت جامعی داشته باشد.
منتخب مجلس یازدهم با تأکید بر اینکه «مهم‌ترین تقاضاکننده ارز و عرضه‌کننده آن به بازار، بانک مرکزی به نمایندگی از دولت است»، اظهار کرد: تکلیفی که بانک مرکزی دارد، این است که نرخ ارز را با ابزارهای اقتصادی که در اختیار دارد، در قالب نرخ شناور و عرضه و تقاضا، مدیریت کند.
مفتح در بخش دیگری از این گفتوگو، گفت: اینکه انتظار داشته باشیم تا بانک مرکزی (از آنجایی که متقاضی ارز و عمده تامین‌کننده ارز در کشور است) بتواند نرخ ارز را متناسب با رشد اقتصادی کشور و شاخص‌های دیگر، به نرخ متعادلی برساند، انتظار زیاد و مالایطاقی از این نهاد نیست. این انتظار از بانک مرکزی وجود دارد.
وی با انتقاد از رها و یله‌بودن فضای ارزی کشور و جولان دلالان در این فضا، گفت: این اصلاً درست نیست که چند نفر دلال، بازار ارز ما را در اختیار بگیرند و هر نرخی که می‌خواهند تعیین کنند. این رها و یله‌بودن، اصلاً با شرایط اقتصادی کشور همخوانی ندارد.
منتخب مردم تویسرکان در مجلس یازدهم تصریح کرد: به بانک مرکزی پیشنهاد می‌کنم تا مسؤولیت قانونی خود یعنی مدیریت نرخ ارز با ابزار نرخ شناور و عرضه و تقاضا را انجام بدهد و نرخ ارز را به حول و حوش نقطه‌ای که برای کشور در این شرایط مناسب است، برساند.
مفتح در پاسخ به این سوال که مجلس برای ارائه توضیحات درباره دلایل افزایش نرخ ارز، آیا از همتی، رئیس کل بانک مرکزی دعوت به عمل خواهد آورد، گفت: دعوت از مسؤولان به مجلس، با پیشنهاد یک نفر نیست و بقیه دوستان نماینده هم باید دراین‌باره تصمیم بگیرند. کمیسیون‌ها می‌توانند بهتر این کار را انجام بدهند ولی اینکه مسؤولان بیایند و به نمایندگان مردم پاسخ بدهند، از اساس صحبت درستی است.
رکوردزنی سکه
دیروز سکه هم رکورد زد و با ثبت رقمی تاریخی، قیمت هر قطعه سکه تمام بهارآزادی مرز 8میلیون تومان را رد کرد. این موضوع از نظر کارشناسان اقتصادی یک فاجعه محسوب می شود که تبعات اجتماعی و اقتصادی زیادی به همراه دارد. کارشناسان، بانک مرکزی و دولت را مقصر این موضوع می‌دانند اما رئیس اتحادیه صنف طلا و جواهر نظر دیگری دارد و ادعا دارد با گران شدن دلار کم‌کم نرخ سکه هم افزایش یافت. حالا سوأل پیش می‌آید که آخرین قیمت سکه در بازار چقدر است؟ روند قیمت در این بازار چگونه است و آیا احتمال دارد افزایش قیمت سکه ادامه‌دار باشد؟
در روزهایی که دلار وارد کانال 19هزار تومان شده و همچنان رو به بالا است، سکه تمام بهار آزادی نیز با قدرت از مرز 8میلیون تومانی عبور کرد. اولین روز تابستان99 ، فلز گران‌بهای داخلی نزدیک به 500هزار تومان افزایش یافت و به بهای 8میلیون و 40هزار تومان رسید. حالا این سؤال پیش می‌آید که مسؤولیت این گرانی‌ها به عهده چه کسی است؟
علی بابایی نماینده کمسیون اقتصادی مجلس یازدهم شورای اسلامی به خبرنگار ما می‌گوید: «گران شدن سکه در حقیقت نشانگر این است که دولت برنامه‌ای برای کنترل پول و نقدینگی در جامعه ندارد و طبیعی است تبعات آن ضربه زدن به بازار سرمایه در کشور است.»
وی ادامه می‌دهد: مردم در مدت کوتاهی به بازار سرمایه اعتماد کرده و 65میلیون نفر برای اینکه سهام‌دار شوند، کد بورسی دریافت کرده بودند و این اتفاق میمونی بود.
به گفته این نماینده مجلس تمام اقتصاددان‌ها پیش‌بینی می‌کردند که دولت در بازار بورس برنامه کوتاه‌مدت داشت و برای جذب منابع نقدینگی برنامه مشخصی نداشت و ارتباط بین بازار سرمایه و نقدینگی دست مردم با تولید و بنگاه اقتصادی ارتباط خوبی برقرار نشده باشد.
بانک‌های کشور همیشه رقیب تولید بودند
بابایی ادامه می‌دهد: به نظر من خود بانک‌ها از اینکه مردم به طرف بورس و سرمایهگذاری بروند خیلی استقبال نمی‌کردند و یک رقابت منفی با بازار سرمایه داشتند. درصورتی که ما امسال هر چه منابع پولی داشتیم باید به سمت جهش تولید می‌بردیم. متأسفانه بانک مرکزی و دولت در این بخش ناکارآمدی خودشان را نشان دادند و این فضای خوب استقبال مردمی را قدردان نبودند و از این منظر هم مردم، بازار سرمایه و تولید متضرر می‌شود.
وی می‌گوید: بانک‌های کشور ما همیشه رقیب تولید بودند. مجلس و دولت باید صریحاً و شفاف تکلیف خود را با بانک‌ها مشخص کنند و تا این اصلاحات صورت نگیرد. یک احساس خطری را ما در بازارهای مالی مملکت‌مان خواهیم داشت.
نماینده کمیسیون اقتصادی مجلس یازدهم شورای اسلامی تأکید می‌کند که مجلس حتماً این موضوع را بررسی خواهد کرد و می‌گوید: کمیسیون‌های مجلس به تازگی شکل گرفته‌است و هنوز وقت رسیدگی به این موضوع را نداشته‌ایم اما یقیناً کمیسیون اقتصادی واکنش جدی به این موضوع خواهد داشت. با شناختی که از کمیسیون‌های تخصصی و صحن مجلس دارم حتماً همین هفته به این موضوع ورود خواهیم کرد و سیاست متناسب با شرایط فعلی اقتصاد کشور اتخاذ خواهیم کرد.
تبعات اجتماعی گرانی سکه/ کرونا هیچ تأثیری در گرانی سکه و طلا ندارد
بابایی درباره تبعات گرانی سکه در جامعه می‌گوید: وقتی حرف از گرانی سکه می‌شود باید به آسیب‌های اجتماعی ناشی از آن هم توجه کرد. مثلاً اجرا‌گذاشتن مهریه که به دور از شأن مردم ایران است. البته سوءاستفاده از مهریه توسط تعدادی از زنان به قدری افزایش یافته که از آن به‌عنوان یک اهرم فشار برای طلاق‌گرفتن استفاده می‌کنند.
از نظر این نماینده مجلس کرونا هیچ تأثیری در گرانی سکه و طلا ندارد و به گفته او کرونا تأثیر زیادی نداشت، آنچه مؤثر بود بی‌تدبیری بانک‌مرکزی و مخصوصاً متولیان حوزه اقتصاد در سیاست‌های کلان کشور بود.
مردم احساساتی نشوند
وی در پایان ادعا می‌کند این گرانی تداوم ندارد و تأکید می‌کند که مردم نباید شوکه شوند و می‌گوید: تجربه نشان داده است که این گرانی‌ها ادامه نخواهد داشت و مردم هم اسیر احساسات نشوند و باید به تنها جایی که اعتماد کنند بازار سرمایه باشد. به نظر من گرانی سکه ادامه نخواهد داشت اما اثرات مخرب آن بسیار زیاد است. یعنی خیلی‌ها را متضرر خواهد کرد و شوک بیهوده‌ای در بازار عرضه و تقاضا وارد خواهد کرد.
بالاپیمایی سکه در روز تعطیلی بازار جهانی
خبر عبور سکه از مرز 8میلیون خیلی‌ها را شوکه کرد. این تغییر قیمت آن هم در روز یکشنبه که بازارهای جهانی تعطیل بود کمی تعجب‌برانگیز است. اما محمد کشتی‌آرای نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر در گفتوگو با ما درباره وضعیت بازار طلا و سکه در روزهای اخیر می‌گوید: «درحالی که قیمت جهانی طلا طی دو روز گذشته ثابت مانده ولی از صبح شنبه با افزایش شدید قیمت ارز در بازار شاهد افزایش قیمت طلا و سکه بوده‌ایم.
وی با بیان اینکه برای اولین‌بار قیمت سکه از 8میلیون تومان فراتر رفته و رکورد جدیدی را به ثبت رسانده است، ادامه می‌دهد: قیمت‌ها براساس اونس جهانی و قیمت ارز در بازار داخلی نوسان داشته و هیچ تقاضای اضافی در بازار ایجاد نشده است.
به گفته نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر معاملات سکه طبق قبل انجام می‌شود و داد و ستدها روال عادی را طی می‌کند به همین دلیل حباب سکه نسبت به هفته قبل کاهش یافته و به کمتر از 200هزار تومان رسیده است و این نشان می‌دهد که تقاضای اضافی برای سکه در بازار نداریم.
پیش فروش‌های قبلی بی‌تأثیر است
آیا پیش فروش‌های سکه در دولت‌های پیشین تأثیری در شرایط این روزهای بازار سکه و طلا دارد؟
کشتی آرای در پاسخ به این سؤال به می‌گوید: «پیش فروش سکه سیاستی است که مربوط به بانک مرکزی است، بانک مرکزی چون عامل تعیین‌کننده و عامل مدیریت قیمت ارز و طلا در کشور است. بنابراین این‌ها مربوط به تشخیص بانک مرکزی می‌شود و از طرفی دلیلی هم نمی‌بینم که بخواهند طلاهای خزانه کشور را حراج بگذارند بنابراین، خود بازار باید کنترل قیمت را در دست داشته باشد.
وی در ادامه ادعا می‌کند کسی از اینکه این روند ادامه دارد یا نه باخبر نیست و ممکن است سکه گران‌تر هم شود یا در آینده نزدیک قیمت آن بسیار پایین بیاید.
نگاهی اجمالی به قیمت‌ها
به گفته نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر هم‌اکنون در بازار آزاد قیمت طلای 18عیار هر گرم 800هزار تومان، قیمت دلار 19هزار و 450تومان و قیمت سکه تمام‌بهار آزادی طرح جدید 8میلیون و 40هزار تومان و قیمت سکه طرح قدیم 7میلیون و 800هزار تومان است. همچنین در بازار سبزه میدان، قیمت نیم‌سکه بهار آزادی 4میلیون تومان، ربع‌سکه بهار آزادی 2میلیون و 200هزار تومان و سکه گرمی یک میلیون و 160هزار تومان تعیین شده است و به فروش می‌رسد. قیمت هر گرم طلای 18عیار هم 800هزار تومان، هر گرم طلای 24عیار یک میلیون و 63هزار تومان و هر مثقال طلا 3میلیون و 455هزار تومان ارزش‌گذاری شده است، ضمن آنکه هر اونس طلا در بازارهای جهانی با قیمت 1744دلار معامله می‌شود.
انتهای پیام/
