تبادل تجربیات دانشمندان انستیتو پاستور و پژوهشگاه رویان در انجام تست کرونا

به گزارش گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس به نقل از ستاد ارتباطات و اطلاع ­رسانی بنیاد علم و فناوری مصطفی (ص)، شبکه آزمایشگاهی این بنیاد، کارگاه آنلاینی را با سخنرانی کیهان آزادمنش و مهدی توتونچی در خصوص دو روش اصلی در تست­ های تشخیص کرونا و تجربه ایران از انجام این تست­ ها برگزار کرد.

آزادمنش، سرپرست تیم پاسخ سریع بیماری­ های عفونی و استاد گروه ویروس ­شناسی انستیتو پاستور ایران، از تجربیات راه ­اندازی شبکه آزمایشگاهی تشخیص کووید-۱۹ در ایران سخن گفت.

وی پس از ارائه شرح حال مختصری از ایران، با تشریح نقش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اظهار داشت: "دانشگاه ­های علوم پزشکی مسئولیت حفظ سلامت مردم در ایران را بر عهده دارند. ما در حال حاضر ۶۵ دانشگاه علوم پزشکی در ایران داریم."

وی ادامه داد: "نخستین موارد ابتلا به این ویروس در ایران در بهمن ۱۳۹۸ مشاهده شد و پس از آن در اوایل فروردین ۹۹ شاهد اوج ­گیری شیوع این ویروس در کشورمان بودیم. ما آزمایش­های مولکولی (PCR) را از ۵ بهمن ۹۸ شروع کردیم و تا ۱۶ بهمن ۹۸ فقط یک مؤسسه این آزمایش را انجام می­داد. از ۲۰ بهمن، مؤسسه دیگری نیز شروع به انجام تست­ های مولکولی کرد. تا ۲۹ بهمن، روزانه ۲۰۰ تست مولکولی انجام شد و تعداد مراکزی که این آزمایش را انجام می­دادند نیز افزایش یافت، بطوریکه اکنون بسیاری از مؤسسات و مراکز پزشکی این آزمایش را انجام می­دهند."

آزادمنش با توضیح چارچوب راهبردی سازمان بهداشت جهانی(WHO) در جهت ارتقای خدمات آزمایشگاهیِ بهداشت و سلامت گفت: "انواع مختلفی از آزمایش­ های تشخیصی وجود دارند که هدف آن­ها متفاوت است، برخی از تست­ ها با هدف تشخیص ویروس انجام می­ شوند و برخی دیگر پاسخ ایمنی بدن به ویروس را مورد بررسی قرار می­ دهند."

وی با تشریح ۶ هدف راهبردی موجود در دستورالعمل­ های WHO اذعان داشت که مهم­ترین هدف، تقویت سرپرستی و هدایت سیستم های آزمایشگاهی ملی است.

آزادمنش گفت: "بعدازظهر ۳۰ بهمن ۹۸ اولین موارد ابتلا به ویروس کرونا درایران و در شهر قم شناسایی شد. اما شیوع این ویروس فقط محدود به این شهر نبود. بنابراین دو روز پس از مشاهده اولین موارد ابتلا، کمیته ی آزمایشگاه ملی را تشکیل دادیم. در حال حاضر این کمیته هر هفته و یا گاها دو یا سه بار در هفته جلساتی را برگزار می­کند."

وی در ادامه سخنان خود گفت: "خوشبختانه از منابع انسانی خوبی در کشورمان برخوردار هستیم. ما در گذشته شبکه آزمایشگاهی برای بیماری آنفلوانزا و HIV داشتیم که در حال حاضر می­توان به راحتی آن را روی بیماری کووید-۱۹ متمرکز کرد. همچنین سیستم خوبی برای انتقال امن و ایمن نمونه ­های آزمایش در کشور داریم. درواقع، دانشگاه­ های علوم پزشکی در شهرهای مختلف به جمع ­آوری نمونه­ ها پرداخته و در اسرع وقت آن­ها را به تهران انتقال می­­دهند. با این حال، در این زمینه با مشکلات خاصی روبرو شدیم. در اوایل بهمن ­ماه، ما هنوز به اندازه کافی کیت تست تشخیص نداشتیم."

استاد گروه ویروس­ شناسی انستیتو پاستور ایران در خصوص تست­های سرولوژیکی برای تشخیص کووید-۱۹ گفت: "سازمان بهداشت جهانی (WHO) استفاده از تست­های تشخیص سریع مبتنی بر آنتی ­بادی را توصیه نمی کند، اما بر ادامه ­ی کار بر روی آن­ها با اهداف نظارت بر بیماری تأکید می­کند."

وی ادامه داد: "ما از اعتبار و درستی تست­ های آنتی­ بادی IgM و IgG مطمئن نیستیم. طبق دستورات WHO نمی­توانیم از این روش برای تشخیص ویروس یا بیماری استفاده کنیم. درواقع، جمع ­آوری نمونه­ ها همچنان چالشی بزرگ است، ما در حال حاضر روی جمع آوری بزاق کار می­کنیم و امیدوار هستیم که این روش مفید باشد."

مهدی توتونچی، مسئول آزمایشگاه تشخیص ویروس کرونا و دانشیار گروه ژنتیک پژوهشگاه رویان، به عنوان دومین سخنران، در ابتدا با تشریح تاریخچه ­ی کروناویروس­های انسانی (h-Cov-19)گفت: "در سال ۱۹۶۶ این ویروس برای اولین بار شناسایی شد، اما علائم جدی نداشت. در سال ۲۰۰۲ ویروس SARS-COV (ویروس مولد سندرم حاد تنفسی یا بیماری سارس) و در سال ۲۰۱۲ ویروس MERS-COV (مِرس) پدیدار شدند.

وی در ادامه با اشاره به خصوصیات ژنومی SARS-COV-۲(ویروس مولد بیماری کووید – 19) گفت که شباهت توالی ژنوم این ویروس با ویروسSARS-COV  ۷۹% و با ویروس MERS-COV ۵۰% است."

وی در مورد فرآیند تکامل طبیعی کروناویروس­ انسانی اظهار داشت که این ویروس در طول زمان جهش ­هایی داشته است.

دانشیار گروه ژنتیک پژوهشگاه رویان با تأکید بر اهمیت توالی­ یابی ژنتیکی در "تشخیص و درمان" ویروس کرونا گفت: "ما توالی ­­­های ویروس SARS-COV جداشده از مبتلایان موجود در کشور را با هدف بررسی شیوع پیش­رونده، طراحی تست­های تشخیصی خاص­تر، و جستجو برای یافتن روند­های درمانی، به دست آورده­ایم."

وی افزود: "20 توالی کامل ژنوم ویروس SARS-COV-2  جداشده از بیماران کشور جمع ­آوری شده است".

توتونچی همچنین در ادامه سخنان خود گفت: "در جهش­ های ویروس، تغییراتی در اسیدآمینه رخ داده است. جهش ­های نوکلئوتیدی و پروتئین به منظور ردیابی تغییرات توالی ویروس SARS-COV-2 در ایران، مورد بررسی مفصل و دقیق قرار گرفت."

توتونچی در پایان تاکید کرد که برای دست­یابی به تغییرات خاص­تر این ویروس در کشور، به توالی کامل­تر ژنوم  SARS-COV2 جداشده از مبتلایان ایرانی نیاز است.

شبکه آزمایشگاهی بنیاد علم و فناوری مصطفی(ص) با هدف به اشتراک­ گذاری زیرساخت­های آزمایشگاهی بین کشورهای اسلامی ایجاد شده است.

انتهای پیام/