به گزارش خبرنگار رسانه خبرگزاری فارس، امروز نشستی با موضوع رسانه و بحران کرونا در دانشگاه صداوسیما برگزار شد. در این نشست محمد قلی میناوند، حسن خجسته، سیاوش صلواتیان و داوود نعمتی انارکی حضور داشتند.
** میناوند: سیاست گذاری های صداوسیما برای نشان دادن خبرها
در ابتدا «محمدقلی میناوند»، دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه صداوسیما میناوند طی سخنانی بیان داشت: رسانه ها در این بحران بازیگر اصلی و عمده هستند. به نظرم با ظهور بحران کرونا، جامعه مورد نظر افرادی که جهان آینده را کاملا اطلاعاتی می دانستند، تحقق یافته است.
وی ادامه داد: در این شرایط رسانه های بسیاری توانستند خلاهای موجود را پر کنند و این به کمک فضای مجازی حاصل شده است. شاید یکی از دلایلی که این بحران از لحاظ مرگ و میر هنوز هم حتی به قوزک پای بحران های بسیار بزرگ نرسیده است حضور رسانه ها و حضور رسانه ای خود مردم در خلال این بحران بوده است.
این استاد دانشگاه همچنین افزود: بی انصافی است اگر تصور کنیم که وجود رسانه هایی مثل تلویزیون و رسانه های جدیدی مثل اینستاگرام، تلگرام و ... فقط نقش نا امید کننده داشتند. اما ما هنوز می توانیم در شرایطی که از لحاظ اجتماعی مجبوریم فاصله فیزیکی را رعایت کنیم، در فضای مجازی حضور خوبی داشته باشیم و این موضوع ما را به نحو دیگری از ارتباطات نزدیک کرده است.
میناوند طی سخنان دیگری بیان داشت: رسانه همیشه متعلق به یک نهاد اجتماعی سیاسی اقتصادی است و نهادها می خواهند در جامعه بر اساس برخی کارکردهایی که دارند مثل اطلاع رسانی و ... با مردم ارتباط بگیرند. صداوسیما هم مثل هر ارگان دیگری متعلق به یک نیروی سیاسی است و مخاطبش مردم هستند و سیاست گذاری خاصی دارد. همین باعث می شود که اولین خبر را شاید نداشته باشند و این گناه آنها نیست و در برخی موارد هم بوده که سریع ترین واکنش را نشان دادند.
وی ادامه داد: این سیاست گذاری باعث می شود که با وجود بهترین نیروها نتوانیم واکنش سریعی داشته باشیم و این را هم بدانید که اولین واکنش دهنده به یک خبر باعث تغییر افکار عمومی می شود.
این استاد دانشگاه در جمع بندی صحبت های خود نیز گفت: وضعیت کرونا از جهت ارتباط با موضوع رسانه باعث می شود یکبار دیگر رسانه ها را از منظری خارج از رسانه ببینیم. شاید ما در این شرایط بتوانیم رسانه جامعه خود و نحوه تعامل مردم با رسانه و دولت را بهتر بشناسیم.
میناوند در ادامه گفت: در شرایط فعلی مبانی اساسی رشد سرمایه داری با قدرت بیشتری بازخواهد گشت و این سقوط را جبران می کند و شیوه زیست سرمایه داری در جهان حفظ و تقویت خواهند شد. درباره پیدا کردن مقصر این بحران آمریکایی چینی را و ایرانی ها چینی را مقصر می دانند و همین تعارض ها و شکاف ها وجود دارد.
وی ادامه داد: اعتماد به نفسی که سیستم جامعه مدرن به ما داده باعث شده به سبک زندگی گذشته بیشتر فکر کنیم تا ایجاد نوع جدیدی از زندگی و روی این حساب هم دولت و هم افراد همه به نحوی در بازگشت به زندگی گذشته هستند. از طرفی هم نظام های سیاسی اجتماعی مدرن و هم افراد در سبک زندگی شان تجدید نظر می کنند اما اینکه اساس سبک ماهیت تولید سرمایه دارانه و پیوستگی بین نهادهای قدرت در جهان تغییر خواهد کرد را باور ندارم.
میناوند با بیان نکته نگران کننده ای در این باره گفت: مبارزه با کرونا تنها در صورتی پاسخ داده می شود که سیستم اطلاع رسانی و داده های آماری قرنطینه و مدیریت رفتارهای مردم از طریق نرم افزارهای موبایلی و ... درست عمل کنند. یعنی دولت ها نهادهای بهداشتی و سیاسی برای کنترل بحران باید به ناچار پرونده ای از نهادهای مربوطه داشته باشند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا این به نحوی به باز تولید فضای جامعه نظارتی منجر می شود؟ گفت: یکی از نگرانی های عمده این است که این رفتار بهداشتی در سایر زمینه ها هم قابل اعتماد باشد. کمبود اطلاعات صحیح از جامعه به جامعه انتقال می یابد.
** نعمتی انارکی: تلویزیون باید تحلیل خبر داشته باشد/ صداوسیما در بخش آگاهی بخشی عملکرد درستی نداشت
«داوود نعمتی انارکی» یکی دیگر از استادهای دانشگاه صداوسیما در ادامه این نشست نیز گفت: بحران کرونا مثل خیلی از بحران هایی که بوجود می آید یکسری ویژگی هایی دارد که باید در پرداخت به بحران به آنها توجه کنیم. اصل اول بحران ها غافلگیری و یا ناگهانی بودن هست.
وی ادامه داد: اصل دوم، اصل دربرگیری بحران است. من در این سالها ندیدم که بحران های مختلف، اصل در برگیرندگی اش به اندازه کرونا باشد. یا حتی درباره زلزه، سیل و جنگ ها همیشه یک منطقه را درگیر می کند اما بحران کرونا در برگیری اش کل جمعیت دنیا بود.
نعمتی همچنین افزود: اصل دیگری برای این بحران اصل ناشناخته بودنش است که ناشناخته بودن این بحران باعث شد همه جوامع و دولت ها، اصل غافلگیری بر همه شان غالب شود. وقتی در شرایط بحران دچار غافلگیری می شویم ممکن است برنامه ریزی ها سیاست ها و راهبردهای درستی نداشته باشیم. به هر حال در مقایسه با بحران های شناخته شده که برنامه ریزی برایشان بهتر انجام می شود، در بحران کرونا در ابتدا دچار سردرگمی شدیم و در روزهای اول در ایران هم با این مواجه شدیم.
وی درباره عملکرد صداوسیما در این مدت نیز گفت: این بیماری از کشور چین به ایران آمد و در روزهای اول شیوع بیماری یکی از خبرنگارهای صداوسیما وقتی گزارشی از این بیماری ارائه داد آن را به نوعی سرماخوردگی تشبیه کرد و گفت که خیلی نگران نباشید! این نیز بر مبنای عدم شناخت نسبت به بحران هست و بعد از چند روز متوجه شدیم این خبرنگار به کرونا مبتلا شده است و ویدئوهایی که حین بیماری از او پخش شد از گزارش اولیه او بهتر و مفید تر بود.
این استاد دانشگاه در ادامه نیز گفت: زمانیکه ستاد مبارزه با کرونا شکل گرفت و جنبه رسمی تری پیدا کرد، اولین تصمیمی که گرفت درست در روزهای آخر اسفند بود و بعد از آن صداوسیما توانست با برنامه ریزی خاصی که داشت به این حوزه ورود پیدا کند.
وی با بیان ارزیابی خود از این عملکرد نیز بیان داشت: صداوسیما در نقش اطلاع رسانی خود نسبت به بحران در این موضوع خوب عمل کرد اما در نقش آگاهی بخشی بایستی با برنامه ریزی بهتر و حرفه ای تری عمل می کرد. بین نقش خبری یک رسانه و بخش آگاهی بخشی آن تفاوت هایی قائل هستم و صداوسیما در بخش خبری ورود خوبی به موضوع داشت اما در بخش آگاهی بخشی بایستی رویکرد حرفه ای انجام می داد.
نعمتی ادامه داد: بخش خبری در مورد رسانه مخاطب را نسبت به وقوع رویدادها مطلع می کند و گزارش های هر روز صداوسیما و آمار مبتلایان و ... خبرهایی از این دست هستند. اما نقش آگاهی بخشی عمیق تر است و در این بخش رسانه به مخاطبش آگاهی و شناخت می دهد. همچنین در این مدت شبهاتی درباره تعطیلی اماکن مذهبی دراین مدت وجود داشت و برخی ها گفتند دین از علم جدا شد.
وی در ادامه نیز افزود: اگر رسانه ها بخواهند فعالیت هایشان را استمرار ببخشند باید این را بدانند که مخاطب امروز اخبار را به طور لحظه ای از طریق فضای مجازی مطلع می شود و باید در تلویزیون و سایر رسانه ها همان خبرها را همراه با تحلیل بیشتر به مخاطب انتقال دهند.
** صلواتیان: سازمان صداوسیما وی او دی اختصاصی راه اندازی کند
«سیاوش صلواتیان» عضو هیأت علمی گروه مدیریت رسانه دانشکده ارتباطات و رسانه دانشگاه صداوسیما درادامه نیز گفت: کرونا را باید از دو زاویه دید. نقش رسانه در بحران کرونا یکی از آنها است اما به خاطر گرایش تحصیلیم طرف دیگرش برایم جذاب تر است و آنهم تاثیر بحران کرونا بر رسانه ها است.
وی ادامه داد: در این مدت بخش هایی از صنعت رسانه تاثیرهای کوتاه مدت جدی ای پذیرفته است. مثل صنعت سینما یا مصرف تلویزیون بحران جدی تری دارد و آسیب پذیری روزنامه ها و تئاتر و کنسرت ها که آسیب جدی دیدند. اما برخی صنایع دارند از این شرایط استفاده مثبتی می کنند مثل وی او دی ها و بحران کرونا باعث رونق پیدا کردن آنها شده است.
این استاد دانشگاه افزود: برخی از این صنعت ها وابسته به حضور فیزیکی و برخی هم وابسته به تبلیغات هستند. در نگاهی آینده نگرانه می خواهم تاثیر بحران کرونا را بر صنعت های مختلف کشور بررسی کنم. بازار رسانه ها در آمریکا ( به دلیل اینکه تا الان هیچ کار پژوهشی در ایران در این باره انجام نشده) در 60 روز قبل و بعد از کرونا سقوط خیلی جدی کرده است. بعد از اینکه مرحله جنگیدن با بیماری تمام شود در آینده صعود جدی آغاز می شود و گفته است که در آینده احتمالا پیشرفت اقتصادی خواهیم داشت.
وی با بیان توضیحاتی درباره کلمه ترند نیز گفت: از سال 2004 روند جست و جو درباره فیلم و سریال هر دو صعودی است و با توجه به اینها می توان حدس زد که علاقه مندی ها نسبت به فیلم و سریال بیشتر می شود. حتی مصرف فیلیمو مردم قبل از کرونا یک و نیم برابر بوده است.
صلواتیان افزود: در این بخش می خواهم درباره تقاضا صحبت کنم و اینکه چه اتفاقی در آینده برای تقاضای رسانه ها رخ خواهد داد. اما موضوعی که از اینجا به بعد روی آن تمرکز می کنیم این است که کرونا چطور توانسته رفتار مخاطبان را تغییر دهد.
وی ادامه داد: در اینجا درایور اصلی ویروس کرونا و فراگیری جهانی آن است. در آمریکا و انگلیس مراجعه به سایت های خبری افزایش پیدا کرد و همچنان داغ خواهد بود و حداقل تا پایان سال ادامه خواهد داشت. در شرایطی اینچنینی راه اندازی یک خبرگزاری در حوزه سلامت کلیک خور بالایی تا پایان سال خواهد داشت. از طرفی حجم پهنای باند نت فیلیکس نیز در این چند روز بالا رفته است و در همین زمینه بد نیست که سازمان صداوسیما هم یک وی او دی اختصاصی برای خودش راه اندازی کند.
وی ادامه داد: هر چه به نسل جدید نزدیک تر می شویم گرایش ها به ویدئو آنلاین بیشتر می شود. قطعا صداوسیما باید تدبیر کند با خانه نشین تر شدن مردم و گرایش شان به بستر ویدئوهای آنلاین تدابیر بهتری بیندیشد. بحران ها نه تنها وسیله محک زدن رسانه ها هستند بلکه وسیله اتخاذ دیدگاه های آینده پژوهانه نیز به شمار می روند.
** خجسته: هر چه نسل ها جوان تر هستند زندگی های سختی دارند/ جایگاه اجتماعی، ثروت و زیبایی مبنای رقابت امروز است
«حسن خجسته» عضو هیئت علمی دانشگاه صداوسیما در ادامه این نشست گفت: نظرهایمان را باید تحت تاثیر این داشته باشیم که ممکن است کرونا همیشگی نباشد.
وی ادامه داد: جامعه جدید جامعه سختی است و هر چه نسل ها جوان تر هستند زندگی های سختی دارند به این خاطر که مبنای جامعه جدید رقابت است. این موضوع چند وجه دارد: ما در حوزه ارتباط های شخصی رفیقیم و در ارتباط های اجتماعی رقیب.
این استاد دانشگاه افزود: مبنای رقابت امروز سه عنصر است: جایگاه اجتماعی، ثروت و زیبایی. در جامعه جدید هر چه به مدرنیته نزدیک تر می شویم رقابت شدیدتر است، اما ارتباط مردم با سازمان و نهادها ارتباط یک سویه است.
انتهای پیام/
