به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، زمزمه‌هایی مبنی بر لغو نمایشگاه کتاب، برگزاری نمایشگاه به شکل مجازی و یا توجه و تاکید بر طرح‌های فصلی ارشاد موضوعاتی است که این‌روزها در مجامع صنف نشر بسیار مورد بحث قرار می‌گیرد. در امتداد گفت‌وگوهای نمایشگاهی، فرصتی دست داد تا با «احمد عطایی» مدیرمسئول موسسه فرهنگی هنری قدر ولایت صحبت کنیم.
برگزاری نمایشگاه کتاب به شکل مجازی کارساز و حلال مشکلات نشر نیست
* با برگزاری نمایشگاه کتاب به شکل مجازی موافقید؟
برگزاری نمایشگاه کتاب به شکل مجازی به دلایل مختلف کارساز و حلال مشکلات نشر نخواهد بود. اهم این دلایل عبارتند از:
۱ـ فاصله بسیار زیاد این شیوه برگزاری نمایشگاه کتاب با اهداف برگزاری نمایشگاه به صورت حقیقی که سال‌ها تجربه شده است. این فاصله در همه ابعاد اقتصادی، ارتباطی انسانی و تاثیرات فرهنگی کاملاً مشهود است.
۲ـ تایید عموم کارشناسان این حوزه بر آماده نبودن زیرساخت‌های برگزاری مجازی نمایشگاه (در سطح برگزارکنندگان و ناشران) با توجه به ضرورت رعایت عدالت بین ناشران و امکان برابر برای همه ناشران اعم از شهرستانی و تهرانی در این فضا.
۳ـ نبود قوانین جامع در خصوص تجارت الکترونیک (در رابطه با امور فرهنگی به خصوص کتاب) و نبود امنیت در بهره‌برداری از کتاب دیجیتال و صوتی (دانلودهای غیرمجاز).
۴ـ فرصت نابرابر تبلیغاتی موجود بین ناشران بزرگ و حمایت شده در دولت‌های مختلف با ناشران فاقد امکانات و پشتوانه‌های دولتی یا صنفی و... در سطح فضای مجازی.
۵ـ عملکرد توأم با شائبه جناحی و حمایت از جریان خاص حاکم در حوزه فرهنگ در اغلب موارد.
۶ـ تجربه طرح‌های بهاره و تابستانه و پاییزه و گزارش‌هایی که خانه کتاب منتشر کرده است از گرایش‌های نادرست در این حوزه اعم از نوع کتاب‌های فروخته شده و نسبت کتاب‌های ترجمه به تالیف و از نویسندگان گاه مقابل با نظام اسلامی و میزان بسیار متفاوت فروش کتابفروشی‌های تهرانی و شهرستانی حتی در یک منطقه جغرافیایی حکایت دارد که از این روند اظهار نگرانی کرده و دنبال تغییر این رویکرد بوده‌اند.
امسال قطعاً نمایشگاه بین‌المللی نخواهیم داشت
* روش یا پیشنهاد جایگزین شما برای نمایشگاه در صورت لغو نمایشگاه چیست؟
امسال قطعاً نمایشگاه بین‌المللی نخواهیم داشت. با توجه به هشدار ستاد کرونا مبنی بر موج دوم و گسترده آنفلوانزا و کرونا در پاییز و زمستان، امکان برگزاری نمایشگاه در هفته کتاب را کاملاً از بین برده است. ما چند پیشنهاد جایگزین داریم که بتواند ناشران و فروشگاه‌های کتاب را از این وضع اسف‌بار نجات دهد و جایگاه کتاب و کتابخوانی را در جامعه حفظ کند:
۱ـ پیشنهاد برپایی نمایشگاه‌های موضوعی در معیارهای کوچک از جمله این پیشنهادهاست. در این نمایشگاه‌ها به راحتی می‌توان پروتکل‌های بهداشتی را به طور کامل اجرا کرد. آیا یک پاساژ بزرگ با ده‌ها مغازه و انواع اجناس قابل کنترل‌تر است یا یک نمایشگاه با ۱۰ تا ۲۰ غرفه و با فروش متمرکز؟ ما در طرح ارائه شده به خانه کتاب آمادگی برگزاری ۳ نمایشگاه محدود موضوعی را در ۲۸ مرداد و ۱۳ آبان و دهه فجر اعلام کرده‌ایم که متاسفانه تحرک و جدیت لازم از سوی مسئولین خانه کتاب برای بررسی این پیشنهادها و اجرایی شدن آنها دیده نمی‌شود.
برگزاری نمایشگاه در شهرهای وضعیت سفید
۲ـ پیشنهاد دیگر ما این است که وزارت ارشاد به‌جای نمایشگاه‌های استانی که برگزاری آنها در مراکز استان‌ها به دلیل کرونا ممکن نخواهد بود در شهرهایی با وضعیت سفید و جمعیت بالای ۲۰۰ هزار نفر به صورت هر ماه در ۵ شهر یک استان و در صورت امکان به طور همزمان نمایشگاه کتاب برگزار کند. به دو صورت می‌توان این اقدام را انجام داد:
۳ـ حضور مستقیم ناشران در هر نمایشگاه، حدود ۵۰ ناشر در هر نمایشگاه مستقیماً شرکت کنند که در ۵ شهر هر استان ۲۵۰ ناشر در مجموع شرکت می‌کنند که تقریباً معادل تعداد ناشران حاضر در یک نمایشگاه استانی (سال گذشته) است. اگر این نمایشگاه‌ها از شهریور کلید بخورند تا پایان سال ۱۳۹۹ هر ناشر در ۷ نمایشگاه شرکت خواهد کرد که قابل توجه است. ناشران و فروشگاه‌های کتاب استانی هم قطعاً می‌توانند در نمایشگاه‌های استان خود شرکت کنند. ارشاد هم باید بن کارت و سایر اقدامات حمایتی را انجام دهد.
۴ـ برپایی متمرکز: در این حالت می‌توان به جای ناشران از موزعین عمده کتاب که آمادگی دارند بهره گرفت و فروش متمرکز را انجام داد. البته موزعین باید کتاب‌های ناشران را پوشش داده و ویترین کنند.
در هر دو صورت برگزاری این نمایشگاه‌ها برای اولین بار در این شهرستان‌ها جذابیت خاص خود را خواهد داشت و طبق تجربه مشابهی که موسسه ما دارد، استقبال خوبی خواهد شد. بخشی از بودجه نمایشگاه بین‌المللی نیز در این پیشنهادها در این راستا باید هزینه شود.
کمک‌های ارشاد چگونه باشد/ از خرید کتاب تا تجهیز کتابخانه‌ها با اولویت مناطق محروم
* اولویت چیست؟
خرید گسترده کتاب به‌صورت متمرکز از سوی وزارت ارشاد و نهاد کتابخانه‌ها، با تزریق بخشی از بودجه نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در توافق بین ارشاد و نهاد کتابخانه‌ها برای خرید کتاب‌های تولید ۹۸ و ۹۹ ناشران و تجهیز کتابخانه‌ها با اولویت مناطق محروم، اعطاء وام کم‌بهره با خواب مناسب، کمک ارشاد و دستگاه‌های ذیربط به کاهش هزینه‌های تولید و چاپ آثار از طریق تامین کاغذ و اقلام چاپ با قیمت مناسب، کمک بیشتر و طولانی‌تر به ناشران در عدم پرداخت سهم کارفرما در حق بیمه کارگران و مالیات‌های قانونی و... نیز از جمله مواردی هستند که می‌توانند در میزان فعالیت ناشران در آینده کمک کنند.
اجرای پیشنهادها به نظر ما نشر و صنعت وابسته به آن را تا حدودی به حرکت در می‌آورد و نفس به شماره افتاده ناشران را طبیعی و سالم می‌کند.
آتش به اختیار عمل شود
* عواقب بی‌توجهی چه خواهد بود؟
به نظر ما ناشران به‌خصوص ناشران جبهه فرهنگی انقلاب در صورت غفلت یا انحراف حمایت‌های ارشاد باید آتش به اختیار عمل کنند و به‌صورت کنسرسیومی، برنامه‌های نمایشگاهی و توزیعی آثار را تدارک ببینند. مجمع ناشران انقلاب اسلامی و مجمع ناشران دفاع‌مقدس در این شرایط باید با شناسایی راه‌های کمک مؤثر و سریع به ناشران انقلاب و دفاع‌مقدس هر چه زودتر دست به‌کار شوند و از حالت بی‌تحرکی و خمودی خارج شوند که امروز برای نجات ناشران هویت‌دار انقلاب بسیار حساس و ارزشمند است و فردا حتماً دیر است. حتماً مسئولین این تشکل‌ها باید پاسخگو باشند. چرا که فلسفه وجودی آنها چنین تلاش‌هایی را واجب می‌سازد.
ضروری می‌دانم که بگویم اتخاذ سیاست‌های کارآمد و برنامه‌ریزی‌های دقیق و همه‌جانبه و اراده قوی و جهادی عمل کردن ضرورت دارد. باید برای ساماندهی مباحث و مشکلات این حوزه فوری برنامه ریزی شود زیرا دیر هم شده است.
تذکر دادیم که در خریدهای معاونت فرهنگی آثار ترجمه نسبت به تألیف زیاد است
* شرایط نشر کتاب کودک این روزها چگونه است؟ مثلا برتری تعداد ترجمه به تالیف و آمار نامناسب آن چه نظری دارید؟
شرایط نشر کودک و نوجوان صرف نظر از تاثیر شیوع بیماری کرونا شرایط مطلوبی ندارد. چنانچه سال گذشته انجمن ناشران کودک و نوجوان به‌فکر چاره‌جویی افتاد و چند جلسه برای بررسی تهدیدات این حوزه برگزار کرد. نشر کودک و نوجوان به‌معنای حقیقی کلمه بیمار است. بالابودن آمار آثار ترجمه نسبت به تألیف مهم‌ترین اثر این بیماری است. این مسئله ناشران دغدغه‌مند انقلاب اسلامی و نویسندگان و تصویرگران کتب کودک را به‌شدت تحت فشار قرار داده است. در ملاقاتی که چند ماه قبل با آقای جوادی معاون محترم فرهنگی ارشاد داشتیم با ارائه آمار ۳ جلسه خرید ارشاد از آثار کودک و نوجوان توجه ایشان را به این آفت جلب کردیم که در خریدهای آن معاونت آثار ترجمه نسبت به تألیف زیاد است و این سیاست به ترغیب ناشران به آثار ترجمه منجر می‌شود. ایشان قول دادند که با اعمال روش‌هایی از جمله منوط کردن خرید کتاب‌های ترجمه به داشتن کپی رایت، جهت‌گیری خریدهای ارشاد را اصلاح و به سمت آثار تألیفی هدایت کنند که عملا در این زمینه شاهد چرخش مشهودی نبودیم. تکراری بودن آثار (سطحی بودن بیشتر آثار)، تصویر‌سازی‌های نامناسب، بی‌توجهی به موضوعات مهم انقلاب و تاریخ معاصر و نپرداختن به فلسفه برای کودک و نوجوان، کمبود ویترین تخصصی و فضای لازم برای عرضه کتاب‌های این قشر مانند باغ کتاب تهران از دیگر مسائل این حوزه است.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
