خبرگزاری فارس از تبریز- لیلا حسین زاده: محمدرضا پورمحمدی نه خودش را می گیرد و نه زیادی صمیمی است. نه حراف است و نه کم حرف. ساده است اما نه خیلی!
آرام، متین، شمرده و سلیس سخن می گوید. درست مثل یک گوینده حرفه ای. اگر کسی از قبل نداند به راحتی حدس می زند کسوت قبلی استاندار فعلی را. بله او یک خبرنگار بود و خبرنگار جماعت را هم به خوبی می شناسد. می داند خبرنگار چه می‌خواهد و درست همان را می گوید که باید؛ نه کم نه زیاد!
در یک پیش از ظهر ابری وسط هفته ای، میهمان استاندار آذربایجان شرقی بودم. هوا کمی گرفته بود اما می شد به یک ظهر آفتابی امیدوار بود. درست مثل وضعیت این روزهای کشور. کمی دیرتر از قراری که بود، وارد دفتر استاندار شدم. بعد از سلام و احوالپرسی متعارف برای اینکه نهایت استفاده را از وقت ببرم بدون معطلی و مقدمه چینی اضافی سووالاتم را مطرح کردم؛ از هر دری. دروغ چرا بعضا سوالات نسبتا تندی هم پرسیدم. استاندار هم بدون اینکه خم به ابرو آورد با همان متانت و خوشرویی حساب شده اش(!) پاسخ گفت. هر چند معتقد بود بعضی واقعیت ها صلاح نیست رسانه ای شود. ما نیز چنین نکردیم.
در ادامه مشروح گفت و گوی صمیمانه ما با محمدرضا پورمحمدی، استاندار آذربایجان شرقی تقدیم حضور می شود. قطعا مطالعه این مطلب خالی از لطف نخواهد بود:
*سند تدبیر توسعه نمود رویکرد علمی و دانشگاهی مدیریت آذربایجان شرقی
فارس: شما بارها اعلام کرده اید که می خواهید استان را با رویکرد علمی و دانشگاهی اداره کنید لطفا در همین ابتدای بحث مثال هایی از نمود عینی و عملی این رویکرد در اقدامات موفق و عملکرد مدیریتی استان ذکر کنید.
هر سیستم کلانی که بخواهد رو به جلو حرکت کند لاجرم باید دارای طرح، برنامه، اندیشه و یک نقشه راه باشد. وقتی ما از طرح، برنامه و نقشه راه صحبت می کنیم یعنی نگاه علمی به مسائل مختلف داریم و به جای اینکه یک رویکرد روزمره و جاری را اتخاذ کنیم به نگاه برنامه ای روی آورده ایم. در واقع می خواهیم تصمیمات ما دارای پایه علمی باشد؛ چرا که هیچ مملکتی نتوانسته است به توسعه به مفهوم واقعی دست یابد مگر از مسیر توسعه علمی. اگر ما نیز نگاه، رویکرد و سازوکارهای علمی نداشته باشیم ره به سر منزل مقصود نخواهیم برد.
تفکر علمی اقتضاء می کند که با برنامه، اندیشه و همگام با تحولات روز دنیا حرکت و از قابلیت های دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی استفاده کنیم که اگر رویه های مرسوم و سنتی گذشته را ادامه دهیم در سیکل معیوبی گرفتار خواهیم شد که برون‌داد آن چندان اثربخش نخواهد بود.
به عنوان مثال ما طرح و برنامه ای به نام سند آمایش استان داریم که یک برش آن سند تدبیر توسعه آذربایجان شرقی است. این سند تدبیر توسعه دارای محورها و رویکردهای مختلفی بوده و برای هریک از آنها طرح و برنامه دارد. مثلا در حوزه های مختلف صنعت و معدن، کشاورزی، گردشگری، امور فرهنگی، مسائل اجتماعی و غیره سیاست، برنامه و اقدام و نسبت به آن کننده کار و بازیگران اصلی مشخص هستند. بنابراین هم موفقیت های ما قابل اندازه گیری و مونیتورینگ و هم کم و کاستی ها قابل ارزیابی است. پس نمی توانیم در بیراهه حرکت کنیم.
برخی مدیریت ها اعتقاد چندانی به برنامه ندارند
فارس: با این اوصاف شما سند تدبیر توسعه آذربایجان شرقی را موفق ارزیابی می کنید که گویی توانسته است به اهداف مورد انتظار خود دست یابد؟ اینطور نیست؟
به نظر بنده موفقیت سند تدبیر توسعه نسبی است؛ برای اینکه همواره بین برنامه ها و ساختار مدیریتی ما نوعی تعارض وجود دارد. ساختارهای موجود ما بخشی است و مثلا بخش صنعت و معدن، کشاورزی، نیرو و ... برنامه های خود را از وزارتخانه های متبوع دریافت می کنند و کمتر مجبور به تبعیت از برنامه های استانی هستند و این یعنی تعارض بین برنامه ریزی استانی و برنامه ریزی بخشی.
از طرف دیگر تعدادی از مدیریت ها اعتقاد چندانی به برنامه ندارند و نبود امکان اجرای به موقع برنامه ها در طول زمان باورهای آنها را تضعیف کرده است. مثلا مدیریت استان برنامه ریزی می‌کند پروژه ای امسال به اتمام برسد ولی بودجه و امکانات از مرکز به موقع نمی رسد در نتیجه پروژه معطل می ماند و برنامه موضوعیت خود را از دست می‌دهد.
در هر صوت باور قلبی دارم که هر برنامهای بهتر از بی برنامگی است. اگر برنامه داشته باشیم یک تعهد اجتماعی نسبت به عملی کردن این برنامه نیز وجود دارد و باعث ایجاد یک نگرش بلندمدت در مجموعه مدیریتی استان می شود. کاستی هایی هم هست اما خوشبختانه کم‌کم به سمت تمرکززدایی پیش می رویم و اختیارات بیشتری به استان ها تفویض می شود و اگر در آینده استان توانست بسیاری از طرح ها را خودش برنامه ریزی و اجرا کند انتظار عمل و موفقیت ما هم بیشتر خواهد شد.
سازمان برنامه و بودجه ما در عمل سازمان برنامه نیست و فقط سازمان بودجه است!
فارس: آقای دکتر این روزها بعضا زمزمه های انحلال سازمان مستقل برنامه و بودجه و تبدیل آن در استان ها به یکی از معاونت های استانداری به گوش می رسد؟ آیا شما به عنوان یک استاندار و در عین حال یک شخصیت دانشگاهی با این موضوع موافقید؟
هست و نیست یک نظام برنامه ریزی داشتیم آنهم در مقطعی آمدند تبدیل به یک دستگاه اجرائی کردند که زیر نظر استانداری بود. شاید من استاندار خوشم بیاید و از اینکه حرف، حرفِ من باشد استقبال کنم اما اگر دیدگاه کلانی به موضوع داشته باشیم می بینیم وجود سازمان مستقل برنامه و بودجه به عنوان دستگاهی که به دولت برنامه دهد و بودجه ریزی کند بسیار ضروری است.
البته سازمان برنامه و بودجه ما در عمل سازمان برنامه نیست و فقط سازمان بودجه است! از قدیم هم برنامه ها فقط برای این تدوین می شده که خمیرمایه ای برای جذب بودجه باشد. در عین حال بازهم وجود مستقل آن بهتر از این است که یکی از معاونت های استانداری و زیر نظر استاندار باشد. چرا که دستگاه اجرایی یک دستگاه اجرایی است نه برنامه ریزی. حتی امروزه تلاش می شود یک نقش سیاستگذاری هم به سازمان برنامه و بودجه بدهند و به نظر بنده واحدی که بتواند سیاستگذاری مطلوبی برای دولت داشته باشد همین سازمان برنامه و بودجه است.
در گذشته و در دولت نهم و دهم کلیات بودجه را سازمان برنامه و بودجه تهیه می کرد و بعد از تصویب در دولت به کمسیون تلفیق می رفت و اجرای آن ابلاغ می شد. بعد هنگام تخصیص، سازمان برنامه و بودجه به تنهایی می توانست بودجه را آنطور که صلاح می داند تخصیص دهد و کم و زیاد کند و عملا این برنامه موضوعیت خود را از دست می داد. در حالی که مجلس این برنامه را تصویب کرده بود و هر گونه اصلاح باید به مجلس باز می گشت. بنابراین سازمان برنامه و بودجه تبدیل به تصمیم گیر اساسی می شد.
در آن مقطع این سازمان را منحل کردند که به نظرم کار درستی نبود. اگر کارایی یک سازمان آنطور که باید نیست نباید منحل شود؛ بلکه باید اشکالات و نارسایی ها را برطرف کرد.
البته امروز هم بنده اعتقاد دارم این سازمان به یک بازنگری نیاز دارد و باید تقویت شود تا بتواند برنامه های تمام بخش ها را تدوین کند. در عین حال هر ساختار و سازمانی در مملکت به این وسعت بخواهد متمرکز عمل کند محکوم به شکست است. باید وظایف و نقش ها بین بخش ها و استان های مختلف تقسیم و تفویض اختیارات لازم انجام شود.
*اجرایی شدن 44 درصد مصوبات شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی
فارس: چندسالی است که جلسات مختلفی مثل شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی در کشور و به تبع آن در استان برگزار می شود که شاید به نظر برسد خروجی مشخصی ندارد؛ لطفا بفرمائید عملکرد این شورا را در آذربایجان شرقی چطور می بینید؟ آیا این شورا در استان به نتایج مورد انتظار دست یافته است؟
اقتضای شرایط اقتصادی کنونی کشور یک نوع قانونمندی های قابل انعطاف را می طلبد. به نظر من در این شرایط وجود چنین مجامعی بسیار لازم و ضروری است؛ چرا که با قوانین ثابت نمی توان شرایط متغیر را مدیریت کرد. خوشبختانه اختیارات لازم نیز در این مورد تفویض شده و مصوبات شورای گفت و گو به مثابه قانون است و باید اجرا شود؛ هر چند حیطه اختیارات محدود و معینی دارد.
در استان ما در 9 ماهه گذشته 44 درصد مصوبات شورا اجرایی شده و بقیه نیز در فرآیند اجرا قرار دارند. این شورا بین دولت و بخش خصوصی بستری را فراهم کرده تا در یک فضای صمیمی به گفت و گو و دردل بنشینند و از مشکلات هم آگاهی یافته و به تفاهم مشترک برسند. ممکن است عده ای هم گله مند باشند اما شرایط فعلی خیلی بهتر از گذشته و بودن چنین ارتباطی خیلی بهتر از نبود آن است.
این شورا اگر بتواند به موفقیت 50 تا 60 درصدی هم برسد مطلوب است. خود بنده شورای استان را موفق ارزیابی می کنم و معتقدم هر قدر اختیارات بیشتری تفویض شود موفقیت بیشتری نیز حاصل خواهد شد.
*دمه مجنونا دلی بلکه ده لیلا دلی دی!! / چطور به واحدی که چندبار تسهیلات گرفته و پس نداده تسهیلات دهیم
فارس: در مورد ستاد تسهیل و رفع موانع تولید چطور؟ برخی از تولیدکنندگان انتقادات تندی را متوجه این ستاد می کنند و معتقدند مصوباتش برش اجرایی لازم را نداشته و اجرای آنها از اختیار بانک های استانی خارج است.
در هر موردی اگر یکطرفه به قاضی رویم قطعا راضی برمی گردیم. کسانی که مشکلات خود را به ستاد تسهیل آورده اند به میزان 70 تا 80 درصد، مسائلشان حل شده است. البته هر درخواستی لاجرم شدنی نیست. کسانی که گلایه شدید دارند ممکن است خواسته غیرمنطقی داشته باشند؛ به قول معروف (دمه مجنونا دلی بلکه ده لیلا دلی دی!!)
بارها به تولیدکنندگان اعلام کرده ام بجای اینکه مدام تکرار کنید بانک ها همکاری نمی کنند به مصداق بگویید فلان بانک همکاری نمی کند تا ما هم برخوردهای لازم را انجام دهیم. اخیرا موردی بود که بانک اما و اگر می کرد؛ خودم پیگیر بودم و در نهایت مسئله را حل کردیم. اما در برخی مواقع می بینیم طرف بدهی معوقه یا چک برگشتی دارد؛ در مورد اینها هم نظام بانکی و مالیاتی قوانین سفت و سخت و حساسی دارد؛ در نتیجه نمی توان کاری کرد.
فارس: خوب یکی از وظایف مهم ستاد تسهیل کمک به واحدهایی است که بدهی معوقه یا چک برگشتی دارند و به همین دلایل نمی توانند تسهیلات دریافت کنند؛ در نتیجه به ستاد تسهیل جهت پا درمیانی و حل مشکل مراجعه می کنند؛ این طور نیست؟
نخیر اینجوری نیست!! ببینید در مورد واحدهایی که معوقات بانکی دارند در ستاد تسهیل تصمیم گیری می شود بدهی شان تا 6 ماه استمهال شود. مشکل واحدهای دارای بیش از 100 نفر کارگر هم که چک برگشتی دارند در شواری تامین مطرح می شود و بانک ها را متقاعد می کنیم که مثلا با دریافت 5 تا 10درصد بدهی مجددا تسهیلات دهند.
70 تا 80 درصد موارد این چنینی که در جلسات مطرح شده و بنده نیز حضور داشتم حل شده است. اما در مورد کسی که پنج سال است معوقاتش را پرداخت نکرده، چند بار هم به ستاد تسهیل آمده و به عهد خود وفا نمی کند و به مرحله مشکوک الوصول رسیده چکار می شود کرد؟! بانک ها هم پول مردم را به اینها می دهند و انتظار بازگشت آن را دارند. حال خودتان قضاوت کنید انصاف است مجددا به چنین واحدهایی پول مردم را امانت دهیم؟! اصلا اختیار آن از بانک استان خارج است.
من نمی گویم همه واحدها اینطوری هستند. اما تعدادی از درخواست ها که محقق نمی شود به این برمی گردد که برآوردن آنها به شکل قانونی امکانپذیر نیست. مواردی هم وجود دارند که متاسفانه با وجود تلاش های صورت گرفته هنوز حل نشده اند؛ ولی تا آنجایی که امکان داشته سعی کردیم مشکلات واحدها را در این ستاد حل و فصل کنیم.
* نگران وضعیت ماشین سازی تبریز هستیم/ وزارت صمت تدبیر جدی تری نسبت به کارخانه داشته باشد
فارس: آقای دکتر کارخانه ماشین سازی تبریز هنوز هم با وجود تلاش های صورت گرفته در وضعیت بلاتکلیفی قرار دارد و هیات مدیره آن تشکیل نشده است؛ گویی امیدی به احیای مجدد کارخانه نیست؛ بالاخره این ماجرا به کجا ختم خواهد شد؟
این کارخانه در اصل متعلق به صندوق بازنشستگان فولاد بود و سازمان خصوصی سازی به نیابت از آنها کارخانه را به آقای قربانعلی فرخ زاد فروخته بود. وقتی معامله کان لم یکن تلقی شد به صندوق بازگشت. در جلسه ای که در این مورد در استانداری تشکیل دادیم اعلام کردیم که شما حق ندارید زمین های کارخانه را بفروشید بلکه باید در کارخانه سرمایه گذاری کنید اگر غیر از این باشد اجازه نمی دهیم صاحب کارخانه باشید.
صندوق هم که مثل سایر کانون های اینچنینی از توانایی لازم برای اداره کارخانه برخوردار نبود نتوانستند به تعهدات خود عمل کرده و هیات مدیره معرفی کنند. در آن ایام کارخانه را به سختی سر پا نگه داشته بودیم. تا اینکه امروز به ایدرو(سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران) سپرده شده است. این سازمان هم 9 ماه فرصت دارد تا به شکل اساسی نسبت به احیاء کارخانه تدبیر کند.
در هر صورت خودمان هم نگران وضعیت کارخانه هستیم و امیدواریم وزارت صمت تدبیر جدی تری نسبت به این کارخانه داشته باشد. البته وضعیت فعلی بهتر از گذشته است و مجموعه فعالان صنعت ماشین سازی از وضعیت فعلی کارخانه نسبت به گذشته که کارخانه را به یک فرد خاص فاقد صلاحیت سپرده بودند، راضی تر به نظر می‌رسند؛ اما مسئله به طور کامل حل نشده است. ما هم پیگیر هستیم تا بالاخره احیای کارخانه به سرانجام برسد.
فارس: از سایر شرکتهای بحران زده استان مثل بلبرینگ سازی و کمپرسورسازی چه خبر؟
وضعیت بلبرینگ سازی تا حدودی حل شده است. بعد از اینکه شرکت اعلام ورشکستگی کرد، ستاد تسویه کارخانه را به شکل اجاره واگذار کرده. کارخانه هم بروزرسانی میشود و با تغییر مالکیت به شکل بهره‌بردار کارها پیش می رود و مشکل خاصی نیست.
اما کمپرسورسازی تبریز متاسفانه 35 میلیارد تومان بدهی دارد و حالا تسهیلات بیشتری می خواهد و بانک ها هم برای ارائه تسهیلات سرمایه در گردش تضمین می خواهند. کمپروسورسازی از صنایع مهم استان به شمار می رود و متاسفانه هیات مدیره شرکت توانایی فنی و تخصصی لازم برای اداره شرکت را ندارند و حتی حاضر نیستند در قبال دریافت تسهیلات بیشتر تضامین مناسبی در اختیار بانک قرار دهند.
ما هم به صورت شفاف به صاحبان صنایع اعلام کردهایم قرار نیست که آنها مدام بخواهند مشکل ایجاد کنند و ما هم تسهیلات بدهیم و ترمیم کننده باشیم. اگر نتوانند واحدشان را اداره کنند سرنوشت ورشکستگی را باید بپذیرند و مانند بلبرینگ سازی خلع ید شوند تا صنایع به کسانی که دارای اهلیت هستند واگذار شود.
*بحران کرونا و تبعات اقتصادی، اجتماعی و امنیتی آن
فارس: آقای دکتر اجازه بدهید در آخر بحث به بحران کرونا هم بپردازیم. به نظر شما چطور می توان تبعات منفی اقتصادی و اجتماعی حاصل از این بحران را به حداقل رساند تا کسب و کارها آسیب جدی نبینند و کارگری اخراج نشود؟
متاسفاته بحران کرونا کل کشور را فرا گرفته و فعلا بعد سلامتی و بهداشت جامعه، مهار بیماری، احیا، بستری شدن و خدای نکرده فوتی ها مهم هستند. سایر مسائل مثل ابعاد اقتصادی، اجتماعی و حتی امنیتی موضوع هنوز مشهود نیست ولی می دانیم اتفاقاتی خواهد افتاد. هر چند کمی دیر شده ولی می توان جلوی بسیاری از تبعات منفی بحران کرونا و حوادث ناخوشایند آتی را گرفت. سیاست ما نیز همین است.
در مرحله اول همه باید دست در دست هم دهیم تا این بیماری را مهار کنیم و جلوی ابتلای افراد سالم را بگیریم. تاکید میکنم مردم باید از حضور در جاهای پرازدحام خودداری و ملاحظات بهداشتی را رعایت کنند. میزان ابتلا هر روز افزایش می یابد.
در فضای فعلی نیز یک سری از کسب و کارها تعطیل شده اند. بیش از 90 درصد هتلها، رستورانها، مهمانپذیرها، آژانس های مسافرتی و کسب و کارهای اینچنینی قطعا متاثر و متضرر شده اند. ولی اگر با همراهی موثر مردم بتوانیم این یکی دو ماه را سپری کنیم بیماری قطعا ریشه کن خواهد شد و زیاد متاثر نمی شویم و در نتیجه کارخانه ای تعطیل و کارگری هم اخراج نمی شود.
برای مقابله با کرونا در استان در حد اختیاراتی که داشتیم اقدامات لازم انجام شده اما برخی از اقدامات مثل اعمال قرنطینه و تعطیلی ها باید از سوی ستاد ملی کرونا ابلاغ شود. در استان با ممانعتی که برای ورود گردشگران غیربومی به استان به عمل آوردیم جلوی ورود آلودگی از سایر استان ها را گرفته ایم و اگر بتوانیم آلودگی داخل استان را هم مدیریت کنیم با عوارض کمتری از این بحران عبور خواهیم کرد.
معتقدم رسانه ها هم برای آگاهی دادن به جامعه باید به صورت اقناعی عمل کنند؛ چرا که به زور نمی توان چیزی را به مردم تحمیل کرد. رفتار ما باید بیشتر نرم افزاری باشد و تلاش کنیم هر فردی پزشک خود و هر خانواده ای پایگاه سلامت باشد تا آثار تبعی این بیماری به حداقل برسد.
انتهای پیام/60026/ر
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
