به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، این روزها مرز میان سنت و مدرنیته چنان به هم نزدیک شده که هر یک به نوبه خود آشفتگی و سردرگمی‌های بسیاری را برای جوانان رقم زده است، یک سر دارم و هزار سودا، آقا بالا سر نمی‌خوام، نقل قولی است که این روزها ورد زبان برخی از جوانانی گشته که زندگی مجردی را برای خود یک مزیت تلقی می‌کنند و زمانی هم که حرف از ازدواج می‌شود چنان بهانه تراشی می‌کنند تا حرف خود را بر کرسی بنشانند که آدمی در حیرت می‌ماند، باید گفت سبک زندگی به روش تجردگرایی از کجا آب می‌خورد، الله اعلم.
تغییر فرهنگ و نفوذ مدرنیته، چنان در جامعه ما ریشه دوانیده که تجردگرایی را همچون زخمی بر پیکر جامعه نمایان ساخته است و همواره به عنوان یک تهدید جدی به شمار می‌رود، تجردگرایی معضلی است که عواملی همچون افزایش خیانت، روابط نامشروع، بی‌تعهدی میان زوجین، عوامل اقتصادی، تغییر فرهنگ، بیکاری و افزایش چشمگیر طلاق، آن را متولد کرده است.
ازدواج نخستین بنای تشکیل خانواده و جامعه محسوب می‌شود و در دین مقدس اسلام نیز سفارشات بسیاری مبنی بر ازدواج و تشکیل خانواده شده است، امام صادق (ع) می‌فرماید: کسی که مجردی را تزویج کند و امکان ازدواج او را فراهم کند از کسانی است که در روز قیامت، خداوند به آنان نظر لطف می‌کند.
تجردگرایی، پدیده‌ای نوظهور
جواد آقازاده، کارشناس ارشد راهنمایی و مشاوره در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، ضمن تأکید بر اینکه تجردگرایی پدیده‌ای نسبتا نوظهور نسبت به کشورهای غربی است که دلایل مختلفی دارد و نمی‌توان علت تجردگرایی را با تجردگرایی غربی یکی دانست، خاطرنشان کرد: دلایل تجردگرایی در ایران بیشتر به نبود امکانات مالی و شرایط مناسب برای ازدواج باز می‌گردد، امروزه به دلیل مشکلات مالی و عدم تأمین منابع مالی ازدواج و عدم همکاری خانواده‌ها با این قضیه و انتظارات بی‌مورد از طرفین جوانان امروزی، تجردگرایی را بر ازدواج ترجیح می‌دهند.
عدم تأمین منابع مالی برای ازدواج
وی با اشاره بر نقش ناکارآمدی دولت‌های مختلف در دامن زدن به پدیده تجردگرایی ادامه داد: نقش مخرب رسانه ملی که در این زمینه نتوانسته بستر فرهنگی لازم و ضروری را برای مقابله با این پدیده به وجود بیاورد، مهم است ضمن اینکه از مهم‌ترین دلایل کاهش ازدواج می‌توان به عدم تأمین منابع مالی برای ازدواج اشاره کرد زیرا خیلی از جوان‌ها هستند که با اینکه میل به تشکیل خانواده دارند اما به دلیل نبود شغل و نهایت، عدم تأمین مالی ازدواج نمیتوانند به این خواسته مقدس خود برسند.
آقازاده با اشاره به اینکه بین این دو مقوله که جوانان ما تمایل به ازدواج ندارند و یا نمیتوانند ازدواج کنند، باید فرق قائل شد، افزود: به نظر من جوانان ایرانی نمیتوانند ازدواج کنند ولی اگر بخواهیم در مورد تمایل نداشتن بحث کرده و علت اصلی آن را پیگیری کرد به نظر بنده این امر رویه خطرناکی به خود گرفته و باعث سوگیری در این زمینه می‌شود بحث اصلی جوانان و عدم تمایل آنها به ازدواج همان منابع مالی نشأت گرفته از نداشتن شغل پایدار است.
عدم توجه دولت به آموزش صحیح جوانان
وی تصریح کرد: در واقع زندگی مستقل جوانان، دارای ابعاد مثبت و منفی است، بعد مثبت آن را این‌گونه می‌توان گفت که جوانان ما به آن حد از پختگی فکری و جسمی رسیده‌اند که بتوانند بدون کمک گرفتن از کسی امور خود را بگذرانند و بعد منفی آن هم، این است که مستقل و به تنهایی زندگی کردن، آسیب‌های روحی خاص خود را دارد که برای فرد و جامعه می‌تواند مشکلات خاصی را به وجود بیاورد.
کارشناس ارشد راهنمایی و مشاوره ادامه داد: منهای بحث مالی که پیش‌تر در مورد آن بحث شد، افزایش توقعات بی‌مورد و تزریق فرهنگ تجمل‌گرایی از طریق رسانه‌های دیداری و شنیداری، عدم آموزش جوانان، عدم توجه دولت به آموزش صحیح جوانان همچنین نقش منفی و مخرب آموزش پرورش در عوامل گرایش جوانان به تجردگرایی، سهم زیادی را ایفا می‌کنند و در نهایت والدین و اطرافیان جوانان با مشاوره‌های نادرست بر این قضیه مهم دامن می‌زنند.
عدم آموزش صحیح از دوران کودکی تا بزرگسالی
وی با تأکید بر این مطلب که نمی‌توان در رابطه با دلیل قطعی بر تجردگرایی جوانان چیزی گفت، ادامه داد: چون بحث تجردگرایی یک بحث چند جانبه هست و عوامل زیادی دست در دست هم دادند تا این پدیده نوظهور در جامعه ما شکل بگیرد ولی می‌توان عدم آموزش صحیح از دوران کودکی تا بزرگسالی را در این قضیه مهم دانست.
آقازاده در پاسخ به این سوال که آیا تجردگرایی یک مبحث جنسیتی است، پاسخ داد: نخیر، طبیعتا این پدیده یک پدیده دوطرفه است و در بین دختران و پسران نیز دیده می‌شود و نمی‌توان نگاه یک جانبه و یک بعدی به این قضیه داشت.
لزوم حمایت کافی و مبارزه با این پدیده از سوی مراجع مرتبط
وی، عواقب تجردگرایی را چنین برشمرد: طبیعتاً عواقب منفی زیادی را می‌توان برشمرد زیرا انسان همواره نیاز به همدم دارد و خواهد داشت، تنهایی در دوره پیری و میانسالی از عواقب منفی و مهم تجردگرایی است همچنین ناتوانی در ادامه نسل و عدم داشتن حمایت معنوی در دوران میانسالی و پیری از سری عواقب مهم تجردگرایی است که با این حجم از تجردگرایی در جامعه ایرانی، حتی فکر کردن به آینده این پدیده وحشت‌آور بوده و لزوم حمایت کافی و لازم برای مبارزه با این پدیده از سوی مراجع مرتبط را می‌طلبد.
عدم شغل مناسب و درآمد کافی
آقازاده، تجردگرایی را ریشه در مسائل مختلفی دانست که در جامعه ما اصلی‌ترین عامل آن عدم شغل مناسب و درآمد کافی در بین جوانان است و تصریح کرد: اگر حقوق پایه کشوری را با هزینه‌های سرسام‌آور زندگی مقایسه کنید، به عمق این مسئله پی خواهید برد، درست است که تجردگرایی علت‌های مختلف دیگری نیز دارد ولی در جامعه ما نقش اصلی و اول تجردگرایی را نبود شغل مناسب و عدم درآمد کافی ایفا می‌کند، چرا که شما اگر در بین متأهل‌ها هم بروید از هزینه‌های زندگی و پایین بودن درآمد، شاکی هستند.
شناخت کافی و لازم در ازدواج
وی، تداوم نسل را از مزایای ازدواج دانست که می‌تواند با تداوم نسل جامعه، پویایی خود را حفظ کند، خاطرنشان کرد: طبیعتاً ازدواج و تشکیل خانواده، از نظر روحی و جسمی تأثیر مثبتی بر افراد می‌گذارد که اگر ازدواج‌های صورت گرفته بر پایه شناخت کافی و لازم صورت بگیرد همچنین در این امر از روانشناسان متخصص و صاحب‌نظر استفاده شود باعث افزایش نشاط در زندگی فردی و اجتماعی و در نهایت باعث شکل‌گیری روند مثبت در جامعه خواهد شد.
ازدواج سفید و افزایش خانههای مجردی، نیازمند اتخاذ تدابیر ویژه
محمدرضا پورمحمدی، استاندار آذربایجان‌شرقی با اشاره بر افزایش خانههای مجردی که باید تدابیری در این راستا ارائه شود، خاطرنشان کرد: داده‌های اصلی و اولیه جمعیتی، مهم‌ترین داده در هر برنامه‌ریزی است که براساس آن می‌توان مسائل جمعیتی در بخش‌های مختلف را پیش‌بینی کرد، اما مورد غفلت واقع شده و تحولات جمعیتی به طور جدی مدنظر قرار نگرفته است.
وی ادامه داد: اگر تحولات جمعیتی و اجتماعی، تحلیل و سیاست‌گذاری نشود، پیری جمعیت از پدیده‌هایی خواهد بود که با آن مواجه خواهیم شد، استان آذربایجان‌شرقی در زمره مهاجرفرست‌ترین استانها قرار دارد که اکثراً نیروی فعال و کاری هستند و نتیجه خوبی بعد از خروج برای استان ما رقم نمی‌زند، بنابراین باید علاوه بر بررسی علل، راهکارهای مناسبی برای پیشگیری ارائه گردد.
پورمحمدی در پایان با تأکید بر کم‌بودن نرخ رشد در استان تصریح کرد : همواره باید بر روی مسائلی همچون طلاق، برون کوچی، پیری جمعیت و کودک همسری توجه ویژه نشان داده شود همچنین در خصوص واقعیت‌های تلخی مانند ازدواج سفید و خانههای مجردی تدابیر ویژه اتخاذ گردد، روند افزایش طلاق در جامعه‌ای مذهبی، اتفاقات خطرناکی را برای آینده کشور رقم خواهد زد.
مد و شایع شدن تجردگرایی
امان‌الله قرایی‌مقدم، جامعه‌شناس مطرح کشور در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، ازدیاد بیکاری، هزینه‌های بالای ازدواج، مسکن، نبود شغل و درآمد کافی را از جمله عوامل مؤثر جهت سوق دادن افراد به سمت تجردگرایی دانست و افزود: اصولاً جوانان وظیفه مدار و مسوولیت‌پذیر نبوده و طلاق یکی از عواملی است که موجب ترس از ازدواج شده است همچنین عامل مهم دیگر در پدیده تجردگرایی را همباش‌های سیاه دانست که با عنوان ازدواج سفید از آن یاد می‌گردد.
وی ادامه داد: رسانه‌ها، جو اجتماعی یعنی بالا رفتن میزان طلاق، نابسامانی، فقر، تورم، گرانی، وجود همباش‌های سیاه و تفریحات بیرون از خانه باعث شده تجردگرایی بالا رفته و باز هم بالا خواهد رفت در سال ۱۹۷۰ دکتر اوتاند، دبیرکل سازمان ملل متحد اعلام خطر کرده و به دلیل جامعه‌شناسی گفتند که خانواده تضعیف و خواستار تقویت خانواده شدند، بنابراین زنگ هشدار این خطر از دهه ۱۹۷۰ یه صدا در آمده بوده است.
وابستگی اقتصاد جامعه به اقتصاد خانواده
قرایی‌مقدم، اثرات منفی این پدیده را فحشا، اعتیاد، روسپی‌گری، بدآموزی، جرم و جنایت و رواج فحشا در درون جامعه برشمرد و تصریح کرد: این پدیده علاوه بر اثرات اقتصادی، اثرات روحی و روانی نیز به دنبال دارد، یک عامل دخیل در مجرد ماندن دختران و پسران، تأثیر اقتصادی است، زمانی که خانواده شکل نگیرد، اقتصاد نیز شکل نمی‌گیرد به این‌گونه که اقتصاد جامعه به اقتصاد خانواده وابسته است.
وی در پایان، خانواده را به عنوان سلول بنیادی جامعه دانست و خاطرنشان کرد: خانواده به عنوان سلول بنیادی جامعه همه چیز را تحت تأثیر قرار داده و با همه چیز رابطه دارد، مسوولان باید برای تشکیل خانواده به هر نوعی که می‌توانند کمک کرده و به فکر اشتغال باشند.
ازدواج، مقدس‌ترین مسئله در اسلام
حجت‌الاسلام والمسلمین رسول برگی، کارشناس امور مذهبی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در خصوص اینکه با تمام سفارش‌هایی که بر امر مقدس ازدواج شده اما متأسفانه ازدواج رو به افول گذاشته و پدیده مجردگرایی و تجردگرایی شکل گرفته است، اظهار کرد: تا زمانی که امر مقدس ازدواج آسان نگشته و از مبنای عقلی و شرعی خود دور و بر مبنای دنیوی و مادی قرار گرفته، چه انتظاری از جوانان می‌توانیم، داشته باشیم که حتی جرأت فکر کردن به ازدواج را در ذهن بپرورانند متأسفانه امر تشریفات به جای کمرنگ شدن روز به روز بیشتر می‌شود و از سوی دیگر در جوانان نیز ترس از ازدواج شکل گرفته است.
مطرح ساختن هر چه بیشتر قداست ازدواج
برگی ادامه داد: جوانان قبل از ازدواج باید شغل مناسبی داشته باشند در حالی که بیکاری در جامعه بیداد می‌کند، جوانی که در خرج و مخارج خود مانده چگونه برای تشکیل خانواده اقدام کند، از سویی با افزایش گناه جنسی در جامعه، انتظار ازدواج کم می‌گردد، از این رو می‌توان در کنار حل کردن مشکل جوانان، با کم کردن تشریفات به قداست هر چه بیشتر ازدواج بپردازیم و این مباحث را در جامعه رونق دهیم و علاوه بر این مسوولان نیز برای رفع بیکاری باید، اقدام کنند.
این کارشناس مذهبی با تصریح این نکته که برای بررسی معضلات و آسیب‌های تجردگرایی باید به دین رجوع کرد افزود: از لحاظ روان‌شناسی اجتماعی، با بالارفتن تجردگرایی، اضطراب افزایش می‌یابد، ازدواج ایده‌آل و همسر صالح امری است که در سوره «روم» به آن تأکید شده است، زن می‌تواند در کنار همسری صالح به آرامش روانی برسد، با کاهش ازدواج در جامعه، استرس، بیماری‌های روانی و جنسی افزایش پیدا کرده و گناه و فساد بالا می‌رود.
مهریه بالا ضامن خوشبختی نیست
وی در پایان تصریح کرد: هنگامی که ازدواج صورت نگیرد، کثرت جامعه از بین رفته و نسل رفته رفته به نسل پیر تبدیل می‌گردد، تجردگرایی در جامعه ما تبدیل به یک درد گشته که در صورت کم شدن ازدواج نسل کم می‌شود که باید برای آن چاره‌ای اندیشید، مسوولان باید اقدامات مناسبی جهت اشتغال و آسان‌تر کردن هر چه بیشتر ازدواج انجام دهند، به این‌گونه که با دادن وام‌های ازدواج و کمک‌های اقتصادی، تسهیلات ازدواج را بالا برده و از سویی با به راه انداختن برنامه‌های فرهنگی و تأکید بر این نکته که مهریه‌های بالا ضامن خوشبختی نیست این راه را هموارتر سازند.
چه باید کرد؟
عوامل ذکر شده‌ای در رابطه با افزایش تجردگرایی عنوان گردید اما نباید یک طرفه به قاضی رفت و جوانان امروزی را متهم به تبعیت از فرهنگ غرب کرد.
تا زمانی که تورم همچنان جا خوش کرده و شرایط مساعد و قابل دسترس برای ازدواج جوانان در کشور مهیا نیست، قطعاً تجردگرایی به عنوان یک امر طبیعی قلمداد شده و بالا خواهد گرفت.
اگر ازدواجی صورت نپذیرد بحرانی به جز کاهش میزان باروری و جمعیت پیر نصیب ما نخواهد شد، در این راستا تمام ظرفیت‌های جامعه باید برای تسهیل ساختن ازدواج، قدم‌های مؤثری بردارند نه اینکه فقط در حد شعار باقی بماند.
انتهای پیام/ر
