حجت‌الاسلام و المسلمین محمد امین وحدانی‌نیا رئیس مجتمع قضایی شهید مدنی تهران و استاد دانشگاه علوم قضایی در گفت‌وگو با خبرنگار قضایی خبرگزاری فارس، با اشاره به افزایش قیمت سکه و مطرح شدن بحث مهریه‌هایی که با سکه تعیین شده‌اند، اظهار کرد: برای حمایت از استحکام بنیاد خانواده و جلوگیری از فراری دادن جوانان از امر مهم ازدواج، لازم است که برای موضوع مهریه‌های زیاد که میزان عرفی آن با افزایش قیمت سکه در چند ماه گذشته تغییر کرده است، پایگاه درست فقهی و حقوقی ندارند و در تضمین زندگی آرام و صمیمی مؤثر نیستند، فکری اساسی کرد.
وی افزود: باید در توافق‌های مربوط به مهریه با اندازه بیش از توان زوج نقد حقوقی را در جامعه بسط دهیم تا فرهنگ غلط مربوط به مهریه زیاد را اصلاح کنیم.
*مهریه‌های سنگینی که از ابتدا مرد قصد پرداخت آن را ندارد
حجت‌الاسلام والمسلمین وحدانی‌نیا با بیان اینکه در مهریه‌های زیاد قصد جدی برای پرداخت مهریه وجود ندارد، گفت: کسی که عقد را انشاء می‌کند باید قصد جدی برای انجام شروط و ذات عقد داشته باشد. در صورتی که معمولاً با این شعار که چه کسی مهریه را گرفته و چه کسی آن را داده است معمولا مردان بدون قصد پرداخت، مهریه‌ای سنگین که خارج از توانشان است را ضمن عقد نکاح تعهد می‌کنند.
رئیس مجتمع قضایی شهید مدنی تهران اضافه کرد: این عدم اراده واقعی زوج برای پرداخت مهریه در حالی است که در فقه مهریه به صداق تعبیر شده و حکمت آن ضرورت اثبات صادق بودن مرد در توافق ازدواج است و یکی از جلوه‌های صداقت، صوری نبودن مهریه است.
وی ادامه داد: الزام و التزام عقود، قواعد و مقررات مخصوص به خود را دارد و نباید به بهانه متفاوت بودن ازدواج از سایر عقود، مفاد مندرج در آن توافق را با احساسات زوجین آمیخته و در واقع عقد ازدواج را که یک امر حقوقی همچون سایر عقود است به سخره گرفت. هر چند ازدواج بیش از آنکه رنگ حقوقی داشته باشد رنگ اخلاقی دارد اما مسأله مهم مهریه اگر به سخره گرفته شود چند ماه یا چند سال پس از ازدواج زمینه‌ساز از هم پاشیدن نهاد خانواده می‌شود، در این زمان زوجین احساسات اولیه ازدواج را کنار می‌گذارند و انتظار دادرسی عادلانه و گرفتن حق و حقوق خود را دارند.
*مردانی که به احمقانه بودن تعهد مهریه سنگین اعتراف می‌کنند
حجت‌الاسلام والمسلمین وحدانی‌نیا با بیان اینکه نگاه اقتصادی مهریه در بین دختران جوان افزایش یافته است، خاطرنشان کرد: این آسیب اجتماعی باید قانون‌گذار را در اصلاح چالش‌ها به تفکر وادارد. رتبه دوم زندانیان غیرعمد مربوط به زندانیان مهریه است و یکی از راه‌های حبس‌زدایی در این موضوع تعیین سقف برای مهریه است البته سقفی که با افزایش قیمت سکه تغییر نکند.
رئیس مجتمع قضایی شهید مدنی تهران بیان کرد: یکی از اصول مسلم معاملات این است که متعهد قدرت تسلیم بر مورد تعهد را داشته باشد و اگر زوج نتواند میزان مهریه تعیین شده را در زمان انعقاد عقد پرداخت کند، برخی فقها این تعهد را باطل دانسته و زن را مشمول دریافت مهرالمثل می‌دانند.
وی ادامه داد: مهریه‌های کنونی برخلاف ازدواج‌های گذشته جنبه حقوقی و طلبکارانه به خود گرفته و توان پرداخت در این تعهدات در نظر گرفته نمی‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین وحدانی‌نیا خاطرنشان کرد: برخی فقهای معاصر صراحتاً در مهریه‌های سنگین به سفیهانه بودن تعهد اشاره کردند و بسیاری از اوقات زمانی که پای مطالبه مهریه به میان می‌آید زوج به احمقانه بودن چنین تعهدی که خارج از توان پرداختش است، اذعان می‌کند.
وی با بیان اینکه تعیین سقف برای مهریه خلاف اصل آزادی اراده نیست، عنوان کرد: خانواده عنصر اصلی تشکیل‌دهنده جامعه است و آسیب‌های موجود در آن سایر حوزه‌های اجتماع را تحت تأثیر قرار می‌دهد. از این رو به دلیل وجود مصلحت شدید اجتماعی که می‌توان آن را به نظم عمومی مرتبط دانست توجیه حقوقی، تعیین سقف برای قراردادهای خانواده از جمله مهریه صحیح است.
رئیس مجتمع قضایی شهید مدنی تهران ادامه داد: هرچند تعیین مهریه در اراده زوجین قرار دارد اما نباید از این اراده سوءاستفاده شده و مبلغ نامتعارفی در این تعهد گنجانده شود.
*بخشنامه رئیس قوه قضاییه به استحکام خانواده و آسان شدن ازدواج کمک می‌کند
حجت‌الاسلام والمسلمین وحدانی‌نیا با اشاره به صدور بخشنامه رییش قوه قضاییه و دغدغه فقهی وی و سایر فقها در موضوع مهریه بیان کرد: چرایی نامتعارف بودن مهریه‌ها و تعهد زوج به آن و لاجرم قسطی شدن مهریه به دلیل افزایش قیمت بالای سکه و ناتوانی زوج، موضوعی که سال‌هاست مردان را درگیر دادگاه‌ها کرده و سبب بالارفتن آمار زندانیان شده است. این موضوع حتی با تقسیط هم به نفع زندگی خانوادگی نیست. این بخشنامه دادگاه‌ها رامکلف می‌کند خارج از نوبت جلسه تشکیل داده و اقساط مهر را تعدیل کنند حتی اگر زوج حتی شاهدی بر اعسار نداشته باشد با سوگند خودش هم می‌تواند ادعای اعسار را ثابت کند.
وی تصریح کرد: این بخشنامه به استحکام خانواده و آسان شدن ازدواج کمک می‌کند؛ بهتر است هدف اقتصادی ازدواج را کم‌رنگ کنیم و سایر فاکتورهای استحکام و علاقه مندی زوجین را تبلیغ و تشویق کنیم. نگاه به ازدواج در ابتدا باید تغییر کند و تعهدات مهر هم باید عقلانی ومتعارف در حد توان زوج باشد.
انتهای پیام/
