چکیده:
علیرغم عظمت شخصیت ابنعربی، درباره روششناسی وی پژوهشهای اندکی انجام شده است که این امر، ضرورت چنین تحقیقی را ایجاب م یکند؛ مقاله حاضر، این موضوع را در دو قلمرو روششناسیِ فهم حقایق و روش شناسیِ بیان آرا، مورد بحث قرار داده و با مراجعه به مهمترین آثار ابن عربی، و به کارگیری روش تحلیل عقلی و تفسیری، نخست درباره این نکته که ابن عربی در کسب حقایق چگونه عمل کرده است، و سپس درباره روش بیان او بحث می کند. این مقاله از یک سو نشان میدهد که ابن عربی در فهم حقایق، روشهای عقلی، نقلی، به کارگیری حواس پنجگانه و الهام را ابزارهای شناخت میداند؛ اما روش مکاشفه را بیش از همه ارج مینهد. از سوی دیگر با نشان دادن این که ابن عربی تحت تأثیر مکاتب فکری معاصر و پیش از خود، در بیان آرا و اندیشههایش از روش های توصیفیِ مشاهدتی یا روشهای نقلی، تاریخی و تبیینهای الاهیاتی و دروندینی، به کارگیری روشهای لغوی، مجاز و کنایه، رمز و راز، ایما و اشاره و استفاده از تأویل و... نیز بهره می بَرد.
واژههای کلیدی: مکاشفه عرفانی، معرفت شهودی، تأویل و تخیل در عرفان اسلامی، عرفان نظری، محیالدینابن عربی.
نویسندگان:
رضا عارف ، مهدی دهباشی
دو فصلنامه مطالعات عرفانی - شماره 21، بهار و تابستان 1394.