اخبار فارس من افکار سنجی دانشکده انتشارات توانا فارس نوجوان

مجله فارس پلاس

کدام کشور بیشترین پایگاه نظامی در جهان را دارد؟

آمریکا حدود 800 پایگاه نظامی خارج از مرزهای جغرافیای خود دارد.

کدام کشور بیشترین پایگاه نظامی در جهان را دارد؟

به گزارش گروه فضای مجازی خبرگزاری فارس به نقل از پارس نیوز، اکثر آمریکایی با خروج  واحدهای نظامی از افغانستان و عراق این موضوع را فراموش  کردند که ایالات متحده  همچون گذشته  جهان را با شبکه پایگاه های نظامی  بزرگ مقیاس خود احاطه کرده است.

آمریکا  حدود 800  پایگاه نظامی  خارج از مرزهای جغرافیای خود دارد.  جنگ جهانی دوم 70 سال پیش به پایان رسید، جنگ کره- 62 سال پیش،  اما مطابق با اطلاعات پنتاگن در آلمان هنور 172 پایگاه نظامی آمریکا، در ژاپن 113  پایگاه  و در کره جنوبی  83 پایگاه  مستقر هستند.  واحد های دیگر نظامی در 80 کشور جهان  از جمله، استرالیا،  بلغارستان، کلمبیا، قطر و  کنیا بصورت پایگاه های کوچکتر  قرار دارند.

« تعداد اندکی از آمریکایی ها  درک می کنند  که آمریکا بیش از هر کشور،  ملل و یا امپراطوری  دیگر  در تاریخ جهان پایگاه های نظامی در  خارج از کشور دارد.  قیمت کل  مخارج آنها  تا 156 میلیارد دلار در سال برآورد می شود که یک چهارم بودجه نظامی ایالات متحده است.

مالیات دهندگان آمریکایی  بطور  متوسط  از 10 تا 40  هزار دلار در سال برای  تأمین مخارج  یکی از پایگاه های نظامی آمریکا در خارج از کشور پرداخت می کنند.

مقایسه بودجه نظامی ایران با 5 کشور اول دنیا از نظر بودجه نظامی:

ایالات متحده امریکا  670 میلیارد دلار

چین  129 ملیارد دلار

روسیه  64 ملیارد دلار

فرانسه  58 ملیارد دلار

انگلیس  57.9 ملیارد دلار

ژاپن  55 ملیارد دلار

جمهوری اسلامی ایران 6 ملیارد دلار

بسیاری از 800 پایگاه نظامی آمریکا بصورت  «مونوشهر» ساخته شده اند.

 

پایگاه نظامی آمریکا (3)

 به عنوان مثال، پایگاه نیروی هوایی آمریکا در «رامشتاین»  آلمان و یا پایگاه هوایی « کادِن» در ژاپن نیاز به تأمین مخارج ساخت و نگهداری زیر ساخت، مدارس، بیمارستان، نهادهای گوناگون برای خانواده نظامیان دارند.  

همچنین پایگاه های کوچکی مانند  «اراضی  امنیت مشترک» وجود دارند که در آنجا به  پهپاد ها،  هواپیماهای تجسسی  خدمات رسانده می شود و  انبارهای اسلحه در آنها مستقرند. در دیگر پایگاه هایی که در سراسر جهان پراکنده هستند، فرودگاه های  نظامی، بنادر دریایی و تعمیرگاه های  تکنیک آلات نظامی  و میدان تمرین و انبار وجود دارد.

نظامیان آمریکایی  به این یا آن شکل در 160  کشور خارجی حضور دارند، از جمله 11  ناو هواپیمابر  که هر یک از آنها را می توان یک پایگاه نظامی- دریایی دانست. حضور  آمریکا در فضا نیز گسترش می یابد. شایان ذکر است که دیگر کشورها نیز از پایگاه های نظامی در  خارج از مرزهای خود برخوردارند. تعداد کل آنها فقط 30 پایگاه است و 95 درصد پایگاه های نظامی  سهم آمریکاست.

از زمان آغاز جنگ سرد،  ایده ایجاد شبکه پایگاه های نظامی متشکل از  دهها هزار  نظامی آمریکایی  در سراسر جهان  مبدل به یک دکترین « شبه مذهبی» برای  سیاست خارجی  و  امنیت ملی آمریکا شد.  چنین سیاستی از عنوان «استراتژی  اول بودن» برخوردار گشت و با  سیاست بازدارندگی   اتحاد شوروی، رقیب اصلی  ژئوپلیتیکی آن زمان  مرتبط بود. اگر در آن زمان مصلحت چنین حضور گسترده نظامی  تا حدودی با اساس بود، اما هم اکنون به عقیده بسیاری از کارشناسان  پایگاه های نظامی آمریکایی  بیشتر باعث ضرر می شود تا فایده.

دیوید واین  پروفسور  دانشگاه  آمریکایی در واشنگتن و انسان شناس در مقاله ای برای  مجله « نِیشِن» در این مورد می نویسد: پایگاه نظامی آمریکا در  خاور نزدیک  پیش شرط مهمی برای رشد رادیکالیزم و روحیات ضد آمریکایی  شد. در  اکثر  مناطق، بعضی از نظامیان آمریکایی  رفتار ناشایستی  نشان می دهند، مثلا در اوکیناوا، زنان محلی مدام نظامیان آمریکایی را  به برخوردهای زننده  متهم کرده اند و حتی موارد تجاوز  نیز به ثبت رسیده است. همه اینها  زمینه ای می شود برای  ایجاد محیط مناسب برای درگیری  و دشمنی  که ضرر غیر قابل جبرانی به  چهره آمریکا در  چشم ساکنان بومی  وارد می آورد.

هنوز معلوم نیست که آیا وجود پایگاه ها برای  امنیت ملی و  ثبات جهانی مفید است یا نه. در صوت فقدان  دشمن بزرگ، صحبت در باره  ضرورت  حفظ چنین سپری  برای دفاع از آمریکا و یا  متحدان آن بی معناست. به عقیده  دیوید  واین، نویسنده مقاله،  بر عکس«کلکسیون جهانی پایگاه ها»  حملات نظامی و وارد آوردن  ضربات هوایی  را برای پنتاگن ممکن ساخت که به  فجایع بزرگی مانند میلیون ها قربانی  از ویتنام  تا عراق  می انجامد. پایگاه های خارجی  نظامی،  جنگ را برای آمریکا  راحت می سازد و برای طرفی که تصمیم می گیرد  گزینه جنگ هر چه  جذاب تر می شود.

«وقتی چکش تنها  ابزار سیاست خارجی  باشد، به نظر می رسد که همه جا میخ  است».  واین به جملات کارتین  لاتس  انسان شناس آمریکایی استناد می کند.  پایگاه های نظامی آمریکایی به جای آنکه محرکی برای  برقراری ثبات در  مناطق خطرناک  باشند،  تا حدودی  وسایل ایجاد تشنج  و موانعی برای  فعالیت دیپلماتیک می شوند. در صورت استقرار پایگاه ها  در نزدیکی مرز روسیه،  چین و یا ایران،  خطر  اقدامات جوابیه  از طرف این کشورها افزایش می یابد.  بجاست از  بحران کارائیب سال 1962 میلادی  یاد شود  که احتمالا  خطرناک ترین صحنه  نبرد واشنگتن و مسکو  در زمان جنگ سرد است که با  ساخت پایگاه نظامی شوروی در خاک کوبا مرتبط بود.

نظامی گری در حال رشد آمریکا تحریکی برای  مسابقات  تسلیحاتی جدید، پرورش بذر  هرج و مرج  در خاک  نبرد ژئوپلیتیکی  است. به عقیده پروفسور آمریکایی: « جنگ بر علیه ترور»  به یک درگیری جهانی مبدل شده است  که فقط باعث افزایش مواضع  رادیکال ها  و تروریست ها  شده و  ساخت پایگاه برای  « دفاع»  از منافع آمریکا در مقایل « خطر روسی و چینی»  باعث تصادم  پیشانی هر دو ابر قدرت جهان می شود.  به زبان دیگر پایگاه های نظامی خارجی آمریکا بجای آنکه جهان را امن تر سازند، جنگ را محتمل تر ساخته و  اوضاع در کشورهایی متشنج می شود  که این پایگاه ها در آنجا مستقر هستند.

پایگاه نظامی آمریکا (2)

گستردگی پایگاه های آمریکا در اطراف ایران

لازم به ذکر است چندی پیش رسانه های ایرانی نوشتند: در تبیین ویژگی های پاسخ کوبنده ایران توان موشکی سطح به سطح کشورمان را می توان به دو بخش راکت ها و موشک های بالستیک تقسیم نمود. راکت ها از نمونه های کوتاه برد با برد 8 تا 250 کیلومتر و موشک ها از کوتاه برد با 220 تا دوربرد با 2000 کیلومتر برد هستند و تفاوت اصلی راکت ها و موشک ها در وجود سامانه هدایت و کنترل در موشک ها است که باعث افزایش چشمگیر دقت آنها می شود. همچنین راکت با توجه به اینکه برای بردهای کوتاه ساخته شده ابعاد کوچکتری دارد و با استفاده از پیشران سوخت جامد، قابلیت واکنش سریع در مواقع لزوم را داشته و از نظر عمر انبارداری تا چند سال آماده شلیک است. موشک های کشورمان نیز شامل هر دو نوع پیشران سوخت جامد و مایع هستند. 

به گزارش مشرق، در بین راکت های ساخته شده توسط متخصصان کشورمان نمونه های نازعات-10-اچ با بیشینه برد 130 کیلومتر، زلزال-3 با برد 200 و زلزال-3-بی  با برد 250 کیلومتر برای اصابت به پایگاه های دشمن در منطقه مناسب بوده و در بین موشک ها نیز همگی آنها یعنی گونه های مختلف فاتح-110، قیام، شهاب-2 و 3، قدر، عاشورا و سجیل-1 و 2 دورترین پایگاه های دشمن را مورد تهدید قرار می دهند.

برخی از موشک های میانبرد و دوربرد ایرانی

با توجه به اهمیت قدرت هوایی در راهبرد نظامی آمریکا و اتکای این کشور به توان هوایی خود و همچنین ارزش مالی تجهیزات هوایی و دشواری نسبی جایگزنی آنها توسط نیروی کاربر بیشتر به پایگاه های هوایی آمریکا در منطقه اشاره می نماییم. همچنین توجه داریم که با از کار افتادن فرودگاه ها و هواپیماهای ترابری، توان دشمن برای پشتیبانی سریع از نیروهای خود در منطقه و حتی پذیرش جنگنده های پرواز کرده از بین خواهد رفت. بعلاوه با توجه به نزدیک نشدن این هواپیماها به محدوده آتش سامانه های پدافند هوایی کشورمان، از این نظر در امنیت قرار می گیرند و از اینرو باید روی زمین مورد حمله قرار بگیرند.

بیشترین پایگاه های نظامی آمریکا در کشورهای افغانستان و کویت قرار داشته و شامل پایگاه های هوایی و کمپ های استقرار نیروهای زمینی است. فواصلی که برای پایگاه های آمریکا در کشورهای منطقه ذکر می کنیم شامل کمترین فاصله از مرزها یا جزایر کشورمان است که به صورت مسافت مستقیم محاسبه شده و در صورت لزوم شلیک موشک از عمق کشور طبیعتاً برخی از سلاح های ذکر شده در هر مورد قابل استفاده نیستند. هر چند به نظر می رسد در پاسخ اولیه شلیک از عمق مد نظر قرار گیرد اما با این وجود همگی راکت های معرفی شده در مراحل بعدی پاسخ موشکی مورد توجه خواهند بود.

کشور کوچک کویت که بیشتر شبیه به یک پادگان بزرگ نظامی آمریکا است در بر دارنده دو پایگاه هوایی و 6 کمپ نیروهای ارتش این کشور است. پایگاه هوایی علی السالم با 115 کیلومتر فاصله از مرزهای کشورمان، به راحتی توسط تمامی راکت ها و موشک های نام برده در این گزارش قابل تهدید است. به گزارش مشرق، مجموعه آشیانه های این پایگاه در دو منطقه جنوب و شمال غربی و محوطه نگهداری هواپیماهای ترابری نیز در شرق آن قرار دارند. طول باندهای این پایگاه هوایی حدود 3000 متر بوده بنابراین ظرفیت پذیرش عمده هواپیماهای سبک و سنگین را دارد.

پایگاه هوایی علی السالم

دیگر فرودگاه نظامی کویت که برای آمریکایی ها آغوش باز کرده پایگاه هوایی احمد الجابر با 134 کیلومتر فاصله از ایران است و راکت های زلزال و انواع موشک های بالستیک کشور می توانند به آن برسند. این پایگاه عظیم با چهار مجموعه آشیانه مستحکم بتونی و تعداد زیادی آشیانه سایبانی و باندهایی با بیشینه طول 3000 متر قابلیت پذیرش انواع هواپیماهای نظامی را دارد.

پایگاه هوایی احمد الجابر

کمپ های استقرار نیروهای ارتش آمریکا نیز بجز کمپ درمانی نیویورک شامل کمپ های Doha با 94 کیلومتر،  Buehringبا 104،  Spearheadبا 109، Patriot با 123 و arifjan با 126 کیلومتر فاصله از ایران هستند. همگی این مکان ها در تیرس همگی راکت ها و موشکهای سطح به سطح معرفی شده هستند و از این نظر کار نیروهای موشکی کشور ساده تر می شود.

در شرق کشورمان هر چند که دورترین منطقه در خاک افغانستان تنها در حدود 1220 کیلومتر از مرزها فاصله دارد اما چهار فرودگاه نظامی که بیشتر مورد استفاده نیروهای آمریکایی است در فواصلی بسیار کمتر این مقدار قرار دارند و در نتیجه تنوع موشک های قابل استفاده برای ایران بیشتر نیز می شود. پایگاه هوایی بگرام که محل استقرار عمده هواپیماهای ترابری و جنگنده های آمریکایی و سایر کشورها است در فاصله 730 و فرودگاه کابل در فاصله 732 کیلومتری مرز ایران قرار دارند. پایگاه بگرام با طول باند 3 کیلومتر پذیرای هواپیماهای ترابری سی-130هرکولس، سی-17گلوبمستر2، هواپیمای پشتیبانی نزدیک A-10 و انواع بالگردها شده است. با توجه به استقرار این پایگاه ها در عمق متوسط، موشک های قیام با برد 800 کیلومتر، شهاب-3 با برد 1300 تا 1800، قدر، سجیل و عاشورا با برد 1800 تا 2000 کیلومتر توانایی اصابت به آنها را دارند.

پایگاه هوایی بگرام

از سایر پایگاه ها و فرودگاه های مهم افغانی ها می توان به فرودگاه قندهار در فاصله 387، شیندند در 124 و هرات در 122 کیلومتری مرز ایران اشاره کرد که اولی توسط موشک های شهاب2 و قیام و دو تای دیگر به راحتی توسط راکت های زلزال و موشک های بسیار دقیق فاتح-110 و  همچنین نمونه های دیگر قابل تهدید هستند.

پایگاه هوایی شیندند

اما به راستی ابَرپایگاه(Super Base) آمریکایی ها در منطقه پایگاه هوایی العدید در قطر است. هر چند این کشور از روابط خوبی با جمهوری اسلامی ایران برخوردار است اما مواضع اخیر این کشور در قبال مسئله سوریه نشان داده است که همچنان آمریکا می تواند روی آن حساب باز کند.

پایگاه هوایی العدید قطر

این پایگاه که تقریباً در مرکز کشور کوچک قطر واقع شده 278 کیلومتر با سواحل کشورمان فاصله داشته و کلکسیونی از انواع هواپیماهای آمریکایی در آن یافت می شود. هواپیماهای بمب افکن تقریباً پنهانکار(رادارگریز) بی-1بی، ترابری سی-17، سی-130، سوخت رسان های کی-سی-135 و کی-سی-10، هواپیماهای گشت دریایی اوریون و هواپیمای جاسوسی الکترونیکی جوینت استارز در این مکان مشاهده می شود و گزارش شده که جنگنده های اف-16 نیز در آن موجود هستند. این پایگاه در برد موشک های فاتح-110 و انواع موشک های میانبرد و دوربرد بالستیک کشور قرار دارد. محوطه باز این پایگاه که چند ده فروند از انواع هواپیماهای گرانقیمت و بزرگ نام برده در آن وجود دارد بهترین هدف برای سرجنگی خوشه ای موشک های بالستیک هستند و با توجه به گستردگی محوطه قطعاً بسیاری از این هواپیماها منهدم شده یا آسیب جدی خواهند دید.

ناوگان پنجم دریایی آمریکا در بحرین

بعد از این پایگاه باید به محل استقرار ناوگان پنجم دریایی آمریکا در بحرین اشاره کرد که تنها 200 کیلومتر از سواحل کشورمان فاصله داشته، چندین فروند ناوشکن و ناو آمریکایی با تجهیزات و تسلیحات در آن مستقر بوده و به همراه راکت های زلزال، تمامی موشک های کوتاه تا دوربرد کشور نیز توانایی اصابت به آن را دارند هرچند که با توجه به ماهیت هدف، استفاده از موشک به دلیل خطای بسیار کم مفیدتر است. نوع دریایی موشک فاتح-110 با نام خلیج فارس با برد 300 کیلومتر که به طور ویژه توانایی مورد اصابت قرار دادن کشتی ها را دارد نیز برای تهدید این پایگاه دریایی بسیار مناسب است. موشک کروز ضدکشتی قادر که به گفته وزیر محترم دفاع بردی بیش از 200 کیلومتر دارد نیز می تواند در صورت خروج کشتی های مستقر در این پایگاه دریایی و کمی فاصله گرفتن از پایگاه از چند منطقه از سواحل کشور شلیک شده و  آنها را مورد اصابت قرار دهد.

محل استقرار ناوگان آمریکا در بحرین

دیگر محل مهم مورد استفاده آمریکایی ها در بحرین پایگاه هوایی شیخ عیسی نیروی هوایی این کشور است که 238 کیلومتر دورتر از سواحل کشورمان بوده و علاوه بر تمامی موشک های بالستیک کشور، راکت زلزال-3بی نیز توانایی رسیدن به آن را دارد. هواپیماهای سی-17، پی-3اوریون و جنگنده اف-16 در این پایگاه که دو باند با طول نهایی نزدیک به 3800 متر دارد قابل مشاهده است. همچنین جنگنده های اف-18، هواپیماهای جنگ الکترونیک ئی-آ-6-بی پراولر نیز در مقاطعی در این پایگاه مستقر بوده اند.

دیگر پایگاه بزرگ آمریکا در منطقه پایگاه هوایی الظفره در امارات متحده عربی است. این پایگاه بسیار بزرگ دارای دو باند اصلی با طول نهایی در حدود 4200 متر و دو خزشراه سرتاسری در کنار هر یک از آنها است. خزشراه راه های فرعی متعدد، 50 آشیانه سایه بانی و تعداد زیادی آشیانه بتنی در این محل یافت می شود که 253 کیلومتر از سواحل و 184 تا 225 کیلومتر از جزایر کشورمان در خلیج همیشه فارس فاصله دارد.

الظفره در امارات

 وسعت تأسیسات این پایگاه که با پایگاه العدید قطر قابل مقایسه است این گمانه را بوجود می آورد که شاید آمریکایی ها به فکر روزی که نتوانند از قطر علیه ایران اجرای عملیات کنند بوده اند. این پایگاه توسط انواع موشک های بالستیک کشور قابل دستیابی بوده و هواپیماهای بزرگ سوخت رسان کی-سی-135 و آواکس ئی-3سنتری در آن اهداف بسیار ارزشمندی برای سلاح های ایرانی به حساب می آیند.

پایگاه هوایی thumrait عمان به عنوان محلی که فعالیت های آمریکایی ها بیشتر در آن به چشم می خورد در 963 کیلومتری کشورمان واقع شده و تنها موشک های بالستیک دوربرد شهاب-3، قدر، عاشورا و سجیل توانایی اصابت به آن را دارند.

یکی دیگر از مراکزی که توسط آمریکایی ها و بیشتر برای امور ترابری و تجسسی مورد استفاده قرار می گیرد فرودگاه مناس در قرقیزستان است که 1344 کیلومتر با مرزهای کشور فاصله داشته و موشکهای شهاب-3 بهسازی شده، عاشورا، قدر و سجیل می توانند از خجالت دشمنانی که در در خانه دوست قدیمی جا گرفته اند درآیند.

اما در بین فهرست مراکز نظامی آمریکا در منطقه، پایگاه هوایی اینجرلیک ترکیه از جایگاه ممتازی برخوردار بوده و با پایگاه العدید قابل مقایسه است. هر چند که حضور طولانی مدت انواع پرنده های آمریکایی در این پایگاه در کشور ترکیه باید مایه شرمساری این کشور باشد اما گویا این محل در آینده نیز میزبان مزدوران حکومت مستکبر آمریکا، بمب افکن های دوربرد و بمب های اتمی آنها خواهد بود. این پایگاه در فاصله 875 کیلومتری از مرزهای ایران و در شمال غربی مرزهای سوریه قرار داشته و بزرگترین هواپیماهای زرادخانه نظامی آمریکا در آن مستقر هستند. این پایگاه توسط موشک های دوربرد ایرانی قابل تهدید است.

در بین پایگاه هایی که مورد استفاده آمریکایی ها هستند نام چند محل در پاکستان نیز به چشم می خورد که شامل دو پایگاه مهم شمسی در فاصله 199 کیلومتری و شهباز در فاصله 527 کیلومتری است. طبق مطالب موجود در رسانه های تخصصی نظامی، از پایگاه شمسی برای پرواز هواپیماهای بدون سرنشین استفاده می شود. هر چند حکومت پاکستان در حال حاضر روابط خوبی با ایران دارد اما عدم ثبات سیاسی در این کشور طی دو دهه اخیر قابل توجه بوده و ممکن است در شرایطی تهدیدهایی برای کشور نیز از این ناحیه پدید آید. پایگاه شمسی توسط مدل 3بی راکت زلزال و تمامی انواع موشک های بالستیک کشور قابل تهدید بوده و پایگاه شهباز نیز توسط موشک های بالستیک میانبرد و دوربرد قابل اصابت است. البته در پی کشته شدن تعدادی از نظامیان پاکستانی توسط هواپیماهای بدون سرنشین مستقر در پایگاه شمسی، پاکستان مخالفت خود را با ادامه دسترسی آمریکا به این پایگاه و تخلیه آن اعلام کرده که باید دید تا چه اندازه ممکن خواهد شد.

پس از اشغال کویت توسط عراق پایگاه های زیادی در عربستان در اختیار آمریکایی ها قرار گرفت ولی بعدها تخلیه شده و امروزه تنها صحبت هایی از حضور محدود برخی واحدهای هوایی آمریکا در پایگاه هوایی شاهزاده سلطان در 575 کیلومتری مرزهای ایران است و موشک های میانبرد و دوربرد ایران توانایی اصابت به این پایگاه را دارند.

هر چند سامانه های دفاع هوایی آمریکا در کشورهای مختلفی در منطقه مستقر شده اند اما شلیک موشک های دوربرد و بسیار دقیق ایرانی از عمق خاک کشور به عنوان پاسخ اولیه و همچنین سرعت بسیار بالای آنها در برخورد با هدف که بیش از 10 تا 12 برابر سرعت صوت عنوان شده کار دشمن را برای انهدام این موشک ها عملاً غیر ممکن می کند. هر چند که برخی اجزای خود این سامانه های پدافند هوایی می توانند بخشی از اهداف اولیه پاسخ موشکی کشورمان باشند.

همچنین شلیک همزمان و از چند جهت تعداد زیادی موشک و راکت نیز راه حل دیگری برای عبور راحت تر از حریم این سامانه ها است. علاوه بر این سامانه های موشکی هواپرتاب دورایستا و موشک های ضدرادار نیز در کشور برای سرکوب پدافند هوایی دشمن آماده اجرای عملیات بوده و کار موشک های بالستیک کشورمان را ساده تر می سازند.

بی شک رفتار جمهوری اسلامی ایران در 33 سال گذشته اثبات کننده صلح طلبی ما آن هم به طور پایدار است اما همانطور که فرماندهی معظم کل قوا تصریح فرمودند در صورت تجاوز بیگانگان، پاسخ ملت ایران کوبنده خواهد بود.

 

انتهای پیام/

این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید
نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری فارس در وب سایت منتشر خواهد شد پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد
Captcha
لطفا پیام خود را وارد نمایید.
پیام شما با موفقیت ثبت گردید.
لطفا کد اعتبارسنجی را صحیح وارد نمایید.
مشکلی پیش آمده است. لطفا دوباره تلاش نمایید.

پر بازدید ها

    پر بحث ترین ها

      بیشترین اشتراک

        اخبار گردشگری globe
        تازه های کتاب
        اخبار کسب و کار تریبون
        همراه اول