خبرگزاری فارس از تبریز-موسی کاظمزاده: یکی از مباحث بسیار مهم در انقلابات، موضوع «شعار» است. هر انقلابی دارای شعارهایی است که ریشه در ایدئولوژی انقلاب و فرهنگ آن جامعه دارد.
در جریان نهضت انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) از 15 خرداد 42 تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ شعارهای مهم و تاثیرگذاری در طول این ایام مطرح شد که معمولا این شعارها به سه طریق شفاهی، دیوار نوشته و مکتوب ادبی به مردم میرسید که مهمترین، تأثیرگذارترین و ماندگارترین آن شعارها، شعار" استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی" است.
با این رویکرد دهه فجر بهانه خوبی است، تا اینکه به بخشی از تاریخ شفاهی استان آذربایجانشرقی بپردازیم و اینکه ملت آذربایجان در سال 57 و در زمان شکلگیری انقلاب با چه شعارهای کمر رژیم پهلوی را شکستند. در حقیقت این شعارها بودند که جریان انقلاب را به پیش میبرد.
به بیان دیگر، شعار در لغت به معنای « اسم رمز، کلمه عبور، علامت و مظهر» است، از این روست که شعارهای هر انقلاب بیانکننده نگرش ایدئولوژی انقلاب، انقلابیون و تودههای انقلابی نسبت به وضع نابسامان موجود بوده و از اسناد گرانبها و یکی از مهمترین منابع مطالعه فرآیند، ارزشها و آرمانهای آن انقلاب و زمینههای اجتماعی و علل وقوع آن به شمار میروند.
* شعارهای آذری
- مرگ بر شاه
- مرگ بر منافق
- مرگ بر اسرائیل
- درود بر خمینی
- مرگ بر بختیار ....نوکر بی اختیار
- بیر گانامین گان آلاجاخ کارگر...... شاه سنی تختدن سالاجاخ کارگر
- مین اوشیوز الی یدی ایشک پلانسیز گدی
- مین اوشیوز الی یدی شاه جداندا گدی
- مین اوشیوز الی یدی رهبریمیز قیتدی
- مین اوشیوز الی یدی سلطنت الدن گدی
- گر حکم الیه بوگون مراجع …. بو شاه جنایتکارا راجع…جمعن اله بیز اسلحه آلوخ …. قلدر رضانون اوغلونی…تختدن یره سالوخ ………..کارتر جاننا ولوله سالوخ
-ای ملت آزاده ایران …. گر رهبریمیزدن اولسا فرمان
اولسوقدا گلولیه نشانه….. پیکار اولیروخ مسلحانه
* شعارهای روی دیوار
- درود بر خمینی
- مرگ بر بختیار / نوکر بیاختیار منافق تازهکار
- مرگ بر منافق
- قتلگه پهلوی، بازار تبریز شده
- قتلگه پهلوی، تمام ایران شده
- شاه آمریکایی اعدام باید گردد
- بختایر بختیار نوکر بیاختیار
- استقلال آزادی جمهوری اسلامی
- نه آمریکا نه شوروی …. مرگ بر رژیم پهلوی
- برادر ارتشی … چرا برادرکشی
- سرباز برادر ماست …. ارتش دشمن ماست
- میکشم میکشم … آنکه برادرم کشت
- دانشجو - روحانی …. پیوندتان مبارک
- سکوت هر مسلمان / خیانت است به قرآن» در بهار آزادی جای شهدا خالی راه شهدا باقی »
- تاخون در رگ ماست خمینی رهبرماست
- کشتی جوانان وطن. الله اکبر
- کردی هزاران در کفن. الله اکبر
- مرگ بر شاه. مرگ بر شاه. مرگ بر شاه. مرگ بر شاه
- نصر من اله و فتح قریب
- توپ، تانگ، مسلسل دیگر اثر ندارد
* مهمترین این شعارها که به نوعی در تمامی شهرهای کشورمان و به خصوص در شهر تبریز همهگیر بود.
- ای امام زمان رحمی به ما کن…… ما را از دست این جلاد رها کن
- ای بیشرف حیا کن ……. سلطنت را رها کن
- تا مرگ شاه خائن …. نهضت ادامه دارد
- این شاه آمریکایی … اعدام باید گردد
- شاه جنایت میکند …. کارتر حمایت میکند
- کودکان در کودکی از کشتن موران خوشند …. خاندان پهلوی از کودکی آدم کشند
- برقرار میکنیم حکومت علی را …. سرنگون میکنیم رژیم پهلوی را
- رژیم شاهنشاهی سرچشمه فساد است
- رژیم شاهنشاهی نابود باید گردد
- زیر بار ستم نمیکنیم زندگی …. جان فدا میکنیم در ره آزادگی ….. سرنگون میکنیم سلطنت پهلوی … مرگ بر این شاه
- نه شریفی نه امامی …. بلکه یک خر تمامی
- ازهاری بیچاره …. ای سگ چهار ستاره
- از درد بیعلاجی … به سگ میگن تو ناجی
- بختیایر بختیار نوکر بیاختیار …سگ جدید در بار … منقل رو بردار بیار
- کابینه بختیار توطئه آمریکاست
- بختیار شیرهکش … باید بری مراکش
- وای به حالت بختیار … اگر خمینی دیر بیاد (یا اگر آقا فردا نیاد)
- بختیار توله سگ …. آقا میاد صددرصد
- یک مملکت یک دولت … آن هم به رای ملت
- شاه در به در شد …. ساواک بیپدر شد
- نفتو کی برد آمریکا … گاز رو کی برد شوروی … پولش کی خورد پهلوی …. مرگ بر این سلطنت پهلوی
- استقلال آزادی جمهوری اسلامی
- نه آمریکا نه شوروی …. مرگ بر رژیم پهلوی
- آمریکا اسیر است … چین و روس ذلیل است … اسرائیل نابود است .. با قطع این نفت
- پیروزی نهایی … اخراج آمریکاییست … آمریکا تو خالیست .. ویتنام گواهیست
- ما به شما گل … شما به ما گلوله
- برادر ارتشی … چرا برادرکشی
- سرباز تو بیگناهی … فرماندهات جلاد است … ارتش تو بیگناهی ..آلت دست شاهی
- ای سرباز فراری تو حر این زمانی … زلشکر یزیدی به سوی خلق بازآ
- به گفته خمینی … ارتش برادر ماست … زنده و جاوید بادا پرسنل هوایی
- ارتش تو هم با ما باش … با ملت هم صدا باش
- در راه حق بپا باش … با دشمن آشنا باش
- سرباز برادر ماست …. ارتش دشمن ماست
-گلهای ایران همه پرپر شده … ارتش ما خر بود خرتر شده
- ارتش جنایتکار است .. مزدور استعمار است
- ما ارتش ملی میخوایم … نه ارتش آمریکای، وای به روزی که مسلح شویم
- ای رهبران ای رهبران .. مارا مسلح کنید
- میکشم میکشم … آنکه برادرم کشت
- مشت گره کرده ما … روزی مسلسل میشود
- برای حفظ ایران (قرآن)….. مردم مسلح شوید
- مسلسل مسلسل … جواب آمریکایی
- تنها راه رهایی … مسلسل مجاهد و فدایی
- تشکل کلید پیروزی ماست .. اتحاد ضامن پیروزی ماست
- تفرقه تفرقه … سلاح شاه خائن
- اعتصاب اعتصاب … مدرسه انقلاب
- دانشجو -روحانی …. پیوندتان مبارک
- سکوت هر مسلمان / خیانت است به قرآن»در بهار آزادی جای شهدا خالی راه شهدا باقی
- نه سازش سیاسی، نه قانون شاهی، به گفته خمینی جمهوری اسلامی
- خون رنگین بهتر از زندگی ننگین است. توپ، تانک، فشفشه، این شاه باید کشته شه
- تا شاه کفن نشود، این وطن، وطن نشود
- مردم چرا نشستین؟ نکنه که شاه پرستین
- تاسـوعا قـرار ما / عاشـورا قیام ما
- عاشورا، عاشورا / قـیـام مـلی مـا
- عـاشـورای حـسـیـنــی / پـیـــروزی خـمــیـنـی
- ای وارثین راه حسینی/ ای پیروان امام خمینی
- کابیـنـه بختـیـار نابـود بایـد گردد / جمهوری اسلامی ایجاد باید گردد؟
- ما بچههای تبریز هستیم / شـاه را بـه طـویلـه بسـتیـم
- از بـس که عرعـر کرد / بختـیار رو خــر کــرد
- دانـشـجـو، دانـشـجـو / در خـون خود غلتیـده
- این است شعار ملت(امت)/ دانشـجـو شهـادتت مبارک
*****
- به گفته خمینی ارتش برادر ماست
- ما به شما گل میدیم شما به ما گلوله
*****
-الهی، الهی ولیعهدت جلو چشمت بمیره
-الهی، الهی فرح از داغ او آتیش بگیره
-که شاید، که شاید، دل یک مادری آروم بگیره
*****
- ای شاه خائن آواره کردی
- خاک وطن را ویرانه کردی
- کشتی جوانان وطن، الله اکبر
- کردی هزاران در کفن، الله اکبر
- مرگ بر شاه . مرگ بر شاه . مرگ بر شاه . مرگ بر شاه
*****
- شاه عزم سفر کرده گه خورده غلط کرده
- کابینه عوض کرده بختیار رو خر کرده
- شلوارشو تر کرده روسری به سر کرده
- مادرش شوهر کرده ولیعهد و کفن کرده
این کارو خوب کرده
*****
- نصرمن اله و فتح قریب مرگ بر این سلطنت پر فریب
- نصر من اله و فتح قریب چشماتو واکن ندهندت فریب
*****
توپ ، تانگ ، مسلسل دیگر اثر ندارد
حتی اگر شب و روز بر ما گلوله بارد
توپ، تانگ، مسلسل دیگر اثر ندارد
حکومت نظامی دیگر ثمر ندارد
* شعارهای طنز زمان انقلاب
- استکان طلایی، فرح رفته گدایی
- پفک نمکی شوره، نخست وزیر کوره
- این است شعار بختیار، منقل و وافور بیار
- گلهای زهرا همه پرپر شده، این بختیار خر بوده خرتر شده
- این است شعار ملت، اسهال گرفته دولت
- زنها به ما پیوستند ...... بیغیرتها نشستند
- یک سگ داریم نازه .......اسمش فرحنازه
- یک سگ داریم تو باغه......اسمش ممد دماغه
- یک سگ داریم چاقه ......... اسمش اشرف چلاقه
- یک سگ داریم قهوهایه ....... اسمش رضا پهلویه (بچه مدرسهایها زمان انقلاب این شعار رو میدادند )
* رویکرد عالمانه و فکورانه برخی شعارها
- سکوت هر مسلمان خیانت است به قرآن
- مکتبی که شهادت دارد، اسارت ندارد
- درخت انقلاب به خون احتیاج دارد
- ای بختیار شیرهکش تو هم برو مراکش
* برچسبهای شاپور بختیار
بختیار حشیشی ـ حشیش بکش قوی شی
بختیار حشیشی ـ نخست وزیر نمیشی
این است شعار بختیار ـ منقل و وافور و بیار
به کوری چشم شاه زمستونم بهاره ـ سگ جدید دربار شاپور بختیاره
بختیار پلید است ـ بدتر از یزید است
بختیار نوکر بی اختیار و ...
* جاودانهترین شعارهای انقلاب اسلامی
وای اگر خمینی حکم جهادم دهد ـ ارتش دنیا نتواند که جوابم دهد
شاه فراری شده ـ سوار گاری شده
استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی
ما میگیم شاه نمیخوایم ـ نخست وزیر عوض میشه و ....
* نمادهای خوب و بد دینی شعارهای انقلاب
نمادهای خوب و بد دینی در شعارها تعریف شدند. شاه و عمالش یزید و یزیدیان و انقلابیون نماد خوبیها و پیروان حضرت امام حسین ( علیه السلام ) تعریف گردیدند:
شاه نشسته به تخت یزید »، « خمینی خمینی ـ تو وارث حسینی، روز همه شیعیان شامغریبان شده ـ صحن امام هشتم گلوله باران شده، ماه محرم آمد ـ ماه حسین و قرآن، ماهی که هر مجاهد ـ باید رود به میدان.
نه شاه میخوایم نه بختیار
رهبـر میخـوایم با اختیـار
مـرگ بـر شـاه و بخـتیــار
نه شاه میخوایم نه بختیار
خمـیـنیـه صـاحـب اختـیـار
مـرگ بـر شـاه و بـخـتـیـار
مردم شعار میدادند:
بختیـار، تـو عصـای ضحاکی
برو گمشو ای نوکر تریاکی
مرگ بر بختیار
نوکر بیاختیار منافق تازهکار
از این رو، این شعارها، اوج احساسات، هیجانات درونی، ارزشها و خواستههای واقعی والای مردم ایران و در راس آنها مردمان خطه آذربایجان را نشان میدهد که در جریان نهضت انقلاب اسلامی با لهجهها و گویشهای مختلف سر داده و یا نگاشته میشد.
بنابراین، یادآوری، مطالعه و بازخوانی این شعارها بعد از هر دوره زمانی میتواند افقهای روشنی از دوران انقلاب اسلامی، ماهیت واقعی و اهداف انقلاب اسلامی برای نسلهای بعد از انقلاب، امروز و آینده مشخصتر نماید.
انتهای پیام/ 60023/س