آب در کوزه و ما گرد آنتالیا می‌گردیم!/ جاذبه‌هایی که درباره «کویرگردی» نمی‌دانیم

مجله فارس پلاس: در صنعت گردشگری طبیعی و اکوتوریسم، کشور ایران در زمره معدود کشورهای جهان است که می تواند عمده سلایق علاقه مندان طبیعت را پاسخگو باشد و از آنها میزبانی کند.

ایران اسلامی تقریبا عمده جاذبه ها و اقالیم طبیعی از جمله دریا، کوه، جنگل، کویر و از این زمره را در خاک خود دارد که هر یک برای دوستداران خود خصائل خاصی هستند.

از این میان کویر، از جمله‌ی اولین هاست و بخش چشمگیری از مساحت خاک ایران (حدود یک چهارم) را به خود اختصاص داده است.

دو کویر عمده ایران، کویر لوت و دشت کویر هستند. جاذبه هایی عموماً ناشناخته برای گردشگران که درک توریستی کمی از آنها در میان عمده مردم و گردشگران وجود دارد.

آنچه در ادامه می خوانید، رازهایی کمتر گفته شده درباره کویر و توریسم «کویر گردی» است.

رازها و جاذبه هایی که دانستن آنها همراه با رعایت موارد احتیاطی، می تواند گردش کویری طبیعت گردان را با لذتی دو چندان مواجه کند.

*رازها و جاذبه‌هایی درباره کویر که نمی‌دانیم/ طعم خاص کویرگردی با قصه‌هایی واقعی که مردمان کویرنشین می‌گویند...

شاید عده زیادی نباشند که بدانند نور خورشید در کویر، تا حوالی 3 ساعت پس از غروب آفتاب نیز در انتهای افق قابل دیدن است. به سخن دیگر اینکه روز کویر، یک روز طولانی است.

نوری که پس از غروب خورشید در منتهای افق کویر دیده می شود، رنگی دوست داشتنی و غریب دارد که برای علاقه مندان به زیبایی طبیعت، مسحور کننده است و عظمت هستی را بیش از پیش در چشم طبیعت گردها آشکار می کند.

در کویر و بویژه در مناطقی که «کلوت»ها یا همان کوه های سیقل خورده کویر نیز باشند؛ گاهی در طول شب صدایی شبیه به صدای یک ارکستر سمفونی دوردست به گوش می رسد.

در قدیم تصور می کردند که این صدای اشباح است.

حتی مارکوپولو، جهانگرد شهیر ونیزی نیز که از کویر ایران عبور کرده است، در سفرنامه خود به این صداها اشاره می کند.

اما امروزه گفته می شود که این صدا به دلیل عبور باد در زمین های مسطح و از لابه لای تپه ماهورها و کلوت های کویر است که ایجاد می شود.

در واقع چرخش باد از لابه لای کلوت ها می تواند ایجاد کننده صداهای مختلفی باشد. کما اینکه وزش باد از میان سازه های شهری هم صدایی مثل وِز وِز یا هو هو ایجاد می کند.

در قدیم اعتقاد داشتند که هیولاهای بیابانی وجود دارند. موجوداتی شبیه به مفهوم دیو و جن و پری در داستان ها که برخی کویرگردان یا ساکنان حاشیه های کویر، حتی مدعی بودند که آنها را دیده اند.

اما این همه ماجرا نیست...

در تواریخ آمده است که یکبار لطفعلی خان زند (شاهزاده زندیه که به دست آقامحمدخان قاجار کشته شد و در قصه ها و تاریخنامه ها از او به نیکی یاد می شود) و همراهانش از منطقه ای کویری رد می شده اند که یکی از همراهان لطفعلی خان اظهار می کند که در کودکی به همراه پدرش در این منطقه بوده و یک هیولای بزرگ دیده است که از دهانش آتش خارج می شده است!

لطفعلی خان اما اشاره می کند که این موجود احتمالا یک بزمچه بزرگ (نوعی سوسمار) بوده و آتش دهان او هم در واقع زبان سرخ رنگ حیوان بوده است که همواره مثل مار از دهانش خارج می شود.

البته این همه ماجرای موجودات ناشناخته در کویر نبوده است و کویر گردانی هم بوده اند که در گزارش های خود عنوان کرده اند صدای زنگوله شنیده اند و یا با بهم ریختگی وسائل کمپ خود مواجه شده اند...

در برخی مناطق کویری ایران و بویژه در کویر لوت، گردشگران همچنین می توانند درخت های زیبای گز را ببینند. درختچه هایی شبیه بونسای های ژاپنی که گاه بر فراز تلی چندین متری از شن و ماسه برنشسته‌اند.

این رخداد به این دلیل است که بادهای کویر همواره حجم عظیمی از شن و ماسه را در کنار درختچه های گز جمع می کنند و درخت برای اینکه از میان این ماسه ها سربرآورد و به رشد خود ادامه دهد، دوباره از میان خاک ها قد می کشد و ریشه اش را بلندتر می کند.

این فرایند طی چندین سال سبب ساز ایجاد تپه های بزرگ و عظیم می شود که در رأس آن، درختچه ای کوچک قرار دارد. صحنه ای چشم نواز که کویرگردان و اکوتوریست ها می توانند از آن لذت ببرند.

جاذبه دیگری که خیلی ها باید درباره کویرهای مرکزی ایران بدانند، قرارداشتن گرم ترین نقطه جهان در کویر لوت و در نزدیکی استان کرمان است.

در این نقطه که نام آن «گندم بریان» است؛ به گفته کویرشناسان همواره گرم ترین حالت دمایی نسبت به سایر نقاط کره زمین وجود دارد (بین 65 تا 75 درجه که گاه تا 90 درجه هم می رسد). در گندم بریان تقریبا هیچ موجود زنده و دیارالبشری قابلیت زیست و حیات ندارد و حتی باکتری و میکروب ها هم وارد این منطقه نمی شوند.

گفته می شود در این گرمترین نقطه جهان، حتی جسد انسان ها و حیوانات نیز تجزیه نمی شود و علیرغم تغییر شکل به دلیل گرما و نور آفتاب و غیره اما از بین نمی رود.

برخی کویرشناسان از این می گویند که چنین صحنه ای را از نزدیک هم دیده اند و اجساد حیواناتی را مشاهده کرده اند که پس از چند سال نیز به همان شکل سابق باقیمانده اند.

*اگر در کویرگردی احتیاط نکنیم.../مرگ به قیمت آنچه نمی‌دانیم!

برخی طبیعت گردها معتقدند جاذبه های کویر از دریا هم بیشتر است...

با این وجود و علیرغم اینکه هنوز هم رازهای ندیده و نشنیده و نگفته فراوانی در دل کویر وجود دارد اما طبیعت گردان، کویرگردان و اکوتوریست ها باید بدانند که کویر اگر از دریا خطرناک تر نباشد؛ قطعا امن تر از آن نیست.

در گردشهای کویری و تورها بایستی از ورود به عمق کویر خودداری کرد.

کویرگردی بدون آذوقه کافی و احتیاطی هم یک حماقت بزرگ است نه گردشگری.

قبل از ورود به کویر، قطعا باید مثل عزم ورود به دریا، از اوضاع آب و هوایی مطلع بود و گزارش های هواشناسی در این باره را دید. بویژه از میزان تقریبی دما باخبر بود تا سالمندان، کودکان و بانوان دچار مشکل نشوند.

هوای کویر اصطلاحا می تواند 2دمایی باشد. یعنی در روز فوق العاده گرم و حتی ایجاد کننده خطر آفتاب سوختگی و گرمازدگی! و در شب همان روز، فوق العاده سرد و نیازمند وسایل گرمایشی از قبیل پتو.

توجه به این مسئله برای کویرگردها و بویژه برای کسانی که قصد بیتوته در کویر و ماندن در شبهایش را دارند یک ضرورت است.

بخواهیم یا نخواهیم، همانطور که در دریا حیوانات موذی وجود دارند؛ در کویر هم جانوارانی بویژه از خانواده زهر داران وجود دارند که در صورت بی احتیاطی می توانند خطرآفرین باشند.

یک کویرگرد حرفه ای به تمام این احتیاط ها آگاه است و بعد از رعایت آنهاست که از زیبایی های کویر لذت می برد...

انتهای پیام/