چکیده
چگونگی ساخته شدن «غرب»، نقشی کلیدی در تکوین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دارد. اصولاً شکل‌گیری جمهوری اسلامی نه تنها حرکتی در مقابل استبداد داخلی بلکه تلاشی برای بازتعریف جایگاه ایران در مناسبات بین‌المللی بود. هدف مقاله بررسی دیدگاه‌های مختلف درباره غرب و نتایج مفهومی آن در دهه اول حیات جمهوری اسلامی ایران است. سؤال مقاله این است که «غرب» در گفتارهای رسمی جمهوری اسلامی ایران در قالب چه مقولات، مفاهیم، واژگان و صفاتی مفهوم‌بندی شده است؟ استعاره و اسناد از جمله مهم‌ترین ابزارهای زبانی برای توصیف سازه‌های هویتی‌اند. در این مقاله از دو روش تحلیل استعاری و تحلیل اسنادی برای بررسی انگاره‌های مختلف درباره «غرب» در گفتارهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی استفاده شده است. به این منظور، ابتدا چارچوب مفهومی و روش‌شناسی مورد بررسی قرار می‌گیرند. در این بخش به تحلیل گفتمان به عنوان چارچوب مفهومی مقاله و روش‌های تحلیل استعاری و اسنادی به عنوان ابزارهای تحلیلی مقاله اشاره شده است. سپس در دو بخشِ تحلیل استعاری و اِسنادی به بررسی سازه «غرب» در گفتارهای سیاست خارجی ایران در دهه اول انقلاب می‌‌پردازیم. نهایتاً بررسی نویسنده نشان می‌‌دهد که ساخت مفهومی «غرب» در گفتارهای رسمی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دهه اول، بر اساس چهار حوزه استعاری بدن/ پزشکی، جانداران غیرانسانی، مهندسی و جرم‌‌شناسی و سه الگوی کلّی اِسنادی یعنی غربِ قابل یادگیری، غربِ فاسد و غربِ غارتگر قابل تحلیل است.
کلیدواژه ها: گفتمان؛ سیاست خارجی؛ جمهوری اسلامی ایران؛ غرب؛ استعاره
نویسنده:
حیدرعلی مسعودی : استادیار پژوهشکده مطالعات منطقه ای، دانشگاه شهید بهشتی
فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی - دوره 11، شماره 39، تابستان 1396 .
برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید. 
