به گزارش خبرگزاری فارس از شهرکرد، شب یلدا سنتی دیرینه است که از دیرباز در این ملک وجود داشته و در فراز و نشیب زمان و حوادث گوناگونی که بر این سرزمین گذشته است این سنت ایرانیان قدیم نیز دچار تغییراتی شده است همچون نام این شب که در گذشته‌ها شب چله بوده و اکنون با عنوان شب یلدا از آن یاد می‌شود.
نسل‌های پیشین سینه‌به‌سینه، دست‌به‌دست هم و نسل به نسل سنت شب چله را حفظ کرده و به آیندگان انتقال دادند، اکنون این سنت به ما رسیده است در عصری که در دهکده‌ای به وسعت جهان زندگی می‌کنیم با توجه به همه وسایل ارتباط جمعی که در دسترس همگی است قطعاً دیگر نیازی به انتقال سینه‌به‌سینه سنت‌های دیرینه مردم با فرهنگ ایران‌زمین نیست پس باید بکوشیم از این فضای ایجاد شده در جهت حفظ، نشر و انتقال فرهنگ اصیلمان استفاده کنیم.
استفاده از عنوان شب چله به جای شب یلدا
بابک زمان پور در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در شهرکرد اظهار کرد: واژه شب یلدا یک واژه ایرانی نیست لذا باید همان واژه شب چله استفاده شود به عبارت دیگر مفهوم شب یلدا باید تغییر کند.
مدیر گنجینه آموزش و پرورش چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه در فلسفه شب چله تعاون و همکاری بین ایرانیان نهفته است افزود: دومین فلسفه این شب ایجاد وفاق و جلوگیری از گسست فرهنگی بین نسل‌ها است.
زمانی پور با تأکید بر اینکه ایرانیان در شب چله و روزهای نزدیک به این شب با مفاهیم اقتصادی نیز مواجه می‌شوند گفت: این امر نمود دیگری از مفاهیم غنی نهفته در آیین‌های ایرانی است.
امروزه از نکات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و... شب چله غافل شده‌ایم
وی با بیان اینکه در شب چله با مفاهیم تزئینی نیز مواجه هستیم خاطرنشان کرد: ولی امروزه از نکات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و... شب چله غافل شده‌ایم.
بانوان سهم بزرگی در برگزاری آیین‌ها و جشن‌ها در ایران دارند
مدیر گنجینه آموزش و پرورش چهارمحال و بختیاری بانوان را برگزارکنندگان اصلی شب چله دانست و تأکید کرد: به عبارتی بانوان سهم بزرگی در برگزاری آیین‌ها و جشن‌ها در ایران دارند، آیین نوروز را بانوان حفظ می‌کنند در شب چله هم بانوان حضور پر رنگی دارند.
این کارشناس افزود: اما متأسفانه کم‌رنگ شدن نقش بانوان که به واسطه تبدیل شدن نقش خانوادگی آن‌ها به نقش اجتماعی است موجب کم شدن جمع خانوادگی است چراکه این مادران و بانوان ایرانی‌اند که ارتباط‌دهنده خانواده و فامیل‌های نسبی و سببی هستند.
آیین‌های شب چله در چهارمحال و بختیاری
وی با اشاره به اینکه در چهارمحال و بختیاری نیز همچون سایر نقاط ایران برای این شب آداب و رسوم ویژه‌ای وجود دارد، تصریح کرد: آماده شدن برای شب چله و ورود به این شب اولین کاری است که انجام می‌گیرد، در این استان دور همی‌های شب چله حتماً باید در منزل یکی از بزرگان فامیل انجام شود و اگر چندین بزرگ‌تر وجود داشت این کار دوره‌ایی انجام می‌شود.
مدیر گنجینه آموزش و پرورش چهارمحال و بختیاری به وجود فرهنگ تعاون و همکاری در شب چله در این استان اشاره و خاطرنشان کرد: این روحیه و فرهنگ به این‌گونه است که مهمانان نیز به یاری میزبان می‌شتابند و در تهیه خوراکی‌ها یا تدارکات این شب مشارکت می‌کنند.
کرسی نشینی در شب چله عاملی وحدت‌بخش
زمان پور از دیگر آداب مردم چهارمحال و بختیاری در شب چله را کرسی نشینی به عنوان عامل وحدت‌بخشی دانست و ادامه داد: کرسی در این استان علاوه بر گرمابخشی محلی برای گفتمان اعضای خانواده نیز هست موضوعی که الآن به میزگرد معروف شده.
وی در ادامه بیان داشت: سنت دیگری که مردم این استان در شب چله به آن اهتمام می‌ورزند فال حافظ زدن است، ضرب‌المثلی وجود دارد با این مضمون که «جوجه‌ها را آخر پاییز می‌شمارند» شب چله آخر پاییز و شب شمردن جوجه‌ها است در واقع از منظر مردم این استان جوجه‌ها همان آرمان‌ها و آرزوهایی است که امید دارند جامه عمل به آن‌ها پوشانده شود لذا برای آگاهی از اینکه این آرزوها به سرانجام می‌رسند یا نه تفألی به حافظ زده می‌شود.
آش کشک غذای مخصوص شب چله
این کارشناس تأکید کرد: در این شب از غذاهای خاصی استفاده می‌شود که می‌توان به آش کشک و کدو اشاره نمود، همچنین شب‌چره‌هایی مثل آجیل که شامل گردو بوداده، بادام بوداده، کشمش سبز و سنجد است نیز از دیگر خوراکی‌هایی است که برای سرگرمی در بلندترین شب سال استفاده می‌شود.
خوراکی‌های قرمزرنگ نمادی از حرارت، گرمی و دورنمایی از آتش است
وی افزود: خوراکی‌ها حتماً باید قرمزرنگ که نمادی از حرارت، گرمی و دورنمایی از آتش است باشند، میوه نیز شامل هندوانه، انار و لبو (در گذشته با عنوان چغندر پخته از لبو یاد می‌شد) است.
مدیر گنجینه آموزش و پرورش چهارمحال و بختیاری گفت: از دیگر کارهایی که مردم این استان در شب چله به انجام آن مبادرت می‌کنند خاطره گویی، افسانه‌سرایی و صحبت در مورد مثل‌ها و ضرب‌المثل‌ها است همچنین حتماً باید ترانه‌ها و تصنیف‌های مردم‌پسند نیز خوانده شود که به آن کرسی شعر می‌گویند، انجام بازی‌های خانگی مثل برنجک، هوف هوف، نون بیار کباب ببر و... از دیگر مسائلی هستند که مردم این استان اجرا می‌کنند تا بلندترین شب سال را در کنار خانواده به زیبایی و گرمی برگزار کنند.
فلسفه بزرگ شب چله گرامی داشتن در کنار هم بودن‌ها، حتی به اندازه یک دقیقه بیشتر است
زمان پور با بیان اینکه در شب چله در چهارمحال و بختیاری یاد رفتگان خاک و مسافران دیار باقی زنده می‌شود افزود: فلسفه بزرگ شب چله گرامی داشتن در کنار هم بودن‌ها، حتی به اندازه یک دقیقه بیشتر است.
به گزارش خبرگزاری فارس، نظر به مطالب ذکر شده از سوی این کارشناس این موضوع در اذهان تداعی می‌شود که صله‌رحم و دیدار با خانواده تا چه میزان در نظر ایرانیان باستان ضروری و با اهمیت است.
موضوعی که این روزها دیگر توجهی به آن نمی‌شود، در واقع مردم این عصر در جمع و تنها هستند، موضوعی کلیشه‌ای که بارها به آن پرداخته شده این است که برای یک شب هم که شده کار، سرگرمی‌های مجازی و هر آنچه باعث بریدن فرد از خانواده می‌شود را رها کنیم و از این همه زیبایی که در آیین و فرهنگ سنتی ایران بزرگ نهفته است بهره ببریم.
عکاس: پریا خجسته بصیره
عکاس: پریا خجسته بصیره
-------------------------------
گزارش از سمیه نظری زاده
------------------------------
انتهای پیام/68020/ح40
